10 november 2022 – Ketamine is een relatief nieuwe behandelmogelijkheid voor therapieresistente depressie, met veelbelovende effecten. Electroconvulsietherapie (ECT) is de standaard bij therapieresistente depressie, maar deze behandeling wordt relatief weinig toegepast vanwege het stigma en de zorgen over bijwerkingen. De rol van ketamine bij de behandeling van therapieresistente depressie ten opzichte van ECT was nog onduidelijk. Er zijn relatief kleine vergelijkende onderzoeken gedaan, maar door meta-analyse kunnen deze kleine studies gecombineerd worden, wat een betere schatting geeft van de effectiviteit, verdraagzaamheid en veiligheid van ketamine ten opzichte van ECT, zo meldt de Jonge Psychiater.
Door middel van een systematische search werd in verschillende databases gezocht naar klinische trials die het antidepressieve effect en de veiligheid van ketamine en ECT vergeleken bij patiënten met depressie. Door middel van meta-analyse werd een schatting gemaakt van de gecombineerde effecten.
Resultaten
Deze eerste meta-analyse die ketamine met ECT vergelijkt bij therapieresistente depressie geeft informatie over de voor- en nadelen die de keuze van behandeling kunnen ondersteunen. Het is daarbij belangrijk om te realiseren dat het hier om het racemische mengsel (R,S)-ketamine gaat (intramusculair dan wel intraveneus toegediend), en niet om het geïsoleerde recent geregistreerde intranasale esketamine. Studies die esketamine met ECT vergelijken worden momenteel uitgevoerd.
Waar ECT in deze meta-analyse effectiever is dan ketamine, hebben beide behandelingen een eigen bijwerkingenprofiel wat kan helpen bij het maken van een gedeelde en gepersonaliseerde keuze. De snelheid van het antidepressieve effect kan daarbij ook van belang zijn, dit werd echter niet meegenomen in de huidige meta-analyse.
Ook langetermijneffecten zijn klinisch van belang, qua terugval en onderhoudsbehandeling, en behoeven verder onderzoek. Vervolgonderzoek kan verder ingaan op de verschillende toedieningsvormen van (es)ketamine en ECT (pulsbreedte, lateraliteit) en zoeken naar voorspellers van differentieel effect, bijvoorbeeld met individuele patiëntendata meta-analyse, om zo de keuze voor behandeling van therapieresistente depressie verder te personaliseren.
Nieuwe ontwikkelingen zoals (es)ketamine, rTMS en DBS bij therapieresistente depressie bieden hoop en perspectief, er dient wel voor gewaakt te worden dat ze niet onterecht de – toch al beperkte – toepassing van ECT verder verdrukken.
Efficacy and Safety of Ketamine vs Electroconvulsive Therapy Among Patients With Major Depressive Episode: A Systematic Review and Meta-analysis. Rhee TG, Shim SR, Forester BP, Nierenberg AA, McIntyre RS, Papakostas GI, Krystal JH, Sanacora G, Wilkinson ST. JAMA Psychiatry. 2022 Oct 19. doi: 10.1001/jamapsychiatry.2022.3352. Online ahead of print. PMID: 36260324
Bron en uitgebreid artikel: dejongepsychiater.nl
Dit bericht is 5060 keer gelezen.
