Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis

Met een obsessieve compulsieve of dwangmatige persoonlijkheidsstoornis stel je te hoge eisen aan jezelf.

Gefixeerd op details
Een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis wordt gekarakteriseerd door onder meer ordelijkheid, vasthoudendheid, onbuigzaamheid en besluiteloosheid. Een diepgaand patroon van perfectionisme en inflexibiliteit staat centraal, beginnend in de vroege volwassenheid.

Als je een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis hebt, word je in beslag genomen door regels, ordelijkheid, netheid, details en het bereiken van perfectie. Je vindt het belangrijk dat regels strikt worden nageleefd en bent erop gefixeerd om dingen op de ‘juiste manier’ te doen. Deze focus op details maakt het vaak lastig om dingen af te maken. Daarbij kun je met deze aandoening zo buitensporig toegewijd aan je werk en productiviteit zijn, dat je geen tijd meer hebt voor ontspanning en vriendschappen. Deze toewijding is geen gevolg van een economische noodzaak.

Een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis is in de verte gerelateerd aan een obsessieve-compulsieve stoornis (ook wel dwangstoornis genaamd). Als je een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis hebt ben je over het algemeen echter níet geneigd tot het hebben van obsessieve gedachten en compulsieve gedragingen: mensen met een obsessieve-compulsieve stoornis wél.

Symptomen dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis

Een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis wordt gekarakteriseerd door een diepgaand patroon van perfectionisme en inflexibiliteit. Dit komt naar voren in verschillende situaties, zoals blijkt uit vier (of meer) van de volgende symptomen:

  • De persoon is extreem veel bezig met details, regels, lijsten, ordening, organisatie of schema’s. Dit gaat zover dat hij of zij het eigenlijke doel uit het oog verliest.
    De persoon vertoont een perfectionisme dat het afmaken van een taak in de weg zit (hij of zij kan bijvoorbeeld iets niet afmaken omdat de taak niet aan zijn of haar overdreven hoge eisen voldoet).
  • De persoon is overmatig toegewijd aan werk en productiviteit, met uitsluiting van ontspannende bezigheden en vriendschappen (niet te verklaren door een duidelijke economische noodzaak).
  • De persoon is overdreven gewetensvol, zorgvuldig en inflexibel betreffende zaken van moraliteit, ethiek of normen (niet te verklaren vanuit culturele of godsdienstige achtergrond).
  • De persoon is niet in staat versleten of waardeloze voorwerpen weg te gooien, zelfs als ze geen gevoelswaarde hebben.
  • De persoon is er afkerig van taken over te dragen aan anderen, of is er afkerig van om met anderen samen te werken. Tenzij de ander zich geheel onderwerpt aan zijn of haar manier van werken.
  • De persoon heeft zich een stijl van zuinigheid eigen gemaakt ten aanzien van zichzelf en anderen; geld wordt gezien als iets dat opgepot moet worden voor toekomstige rampen.
    De persoon toont starheid en koppigheid.

Dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis behandeling
Patiënten met een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis stellen vaak zulke hoge eisen aan zichzelf, dat zij niet goed kunnen functioneren. Een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis behandeling met psychotherapie is bewezen effectief.