22 juni 2023 – Sporten heeft een positieve invloed op de mentale gezondheid en kan psychische klachten voorkomen. Onduidelijk is welke oorzaken hieraan ten grondslag liggen.  Wetenschappers onderzochten welke mechanismen belangrijk zijn in het verband tussen fysieke activiteit en psychiatrische symptomen bij jeugdigen.

In een onderzoek van Lubans e.a. *1 worden drie mechanismen benoemd; 1) neurobiologisch; de fysieke activiteit verandert de hersenstructuur en -functie en verlaagt hierdoor het risico op de ontwikkeling van psychiatrische klachten 2) psychosociaal; door fysieke activiteit wordt voorzien in psychologische basisbehoeften, zoals sociale verbondenheid, wat het risico op de ontwikkeling van psychische klachten verlaagt en 3) gedrag; psychische klachten verbeteren doordat de fysieke activiteit invloed heeft op ander gedrag, zoals bijvoorbeeld verbetering van slaap.

Hoe werd dit onderzocht?
In het Rotterdamse onderzoek zijn er de afgelopen 20 jaar 10.000 zwangere vrouwen en hun vervolgens geboren kinderen gevolgd. Dit onderzoek gebruikte data van 4.216 kinderen van 3 meetmomenten (bij 6, 10 en 13 jaar oud). De volgende data werden gebruikt: informatie over fysieke activiteit (6 jaar), psychische klachten gemeten met Child Behavior Checklist (13 jaar), MRI-hersenen (10 en 13 jaar), zelfvertrouwen (10, 13 jaar), lichaamsbeeld (10 en 13 jaar), vriendschappen (10 en 13 jaar), slaap (10 jaar), voeding (6,10 en 13 jaar) en schermtijd (6, 10 en 13 jaar).  Er werd gekeken of er een verband was tussen fysieke activiteit en psychiatrische klachten.

Wat waren de resultaten?
De deelnemers deden gemiddeld 14.6 uur fysieke activiteit en 0.6 uur sport per week. Wanneer een kind op 6-jarige leeftijd meer aan sport deed was er een verband met verminderde depressieve-, angst- en somatische klachten op 13-jarige leeftijd. Er werden geen andere verbanden tussen fysieke activiteit en psychiatrische symptomen gevonden. Meer deelname aan sport heeft verband met meer zelfvertrouwen en meer zelfvertrouwen was geassocieerd met minder internaliserende symptomen. Er waren geen verschillen tussen jongens en meisjes.

Wat zijn de  beperkingen van dit onderzoek?
Het onderzoek is een groot cohortonderzoek waarin veel verschillende factoren zijn onderzocht. Factoren en uitkomstmaten zijn enkel bij één meetmoment bekeken, hierdoor kan er geen beloop van de factoren over de tijd worden bekeken, en veel ervan zijn gebaseerd op rapportage van de ouder. Er zijn mogelijk andere mechanismen, die niet meegenomen zijn in het model, verklarend voor het mediërende effect tussen fysieke activiteit en psychiatrische symptomen. Daarnaast hebben er voornamelijk kinderen van hoogopgeleide, witte moeders meegedaan.

Wat betekent dit voor de praktijk?
Sporten zou mogelijk bescherming bieden tegen psychiatrische klachten doordat het zelfvertrouwen vergroot. De onderzoekers beargumenteren dat sporten op jonge leeftijd ervoor zou kunnen zorgen dat kinderen weerbaarder zijn tijdens de adolescentie waardoor zij beter kunnen omgaan met veranderingen in hun leven. Dit zou beschermend kunnen zijn voor hun mentale gezondheid.

De bemiddelende rol van zelfvertrouwen werd met name gedreven  door hoe goed iemand is in sport. Dit zou betekenen dat kinderen die goed zijn in sport, meer zouden profiteren van de mogelijke bescherming van sport op mentaal welbevinden. Wanneer sportinterventies worden aangeboden aan kinderen om de mentale gezondheid te beschermen, is het dus belangrijk om hierop in te spelen.

Besproken artikel:
María Rodriguez-Ayllon, Alexander Neumann, Amy Hofman, Trudy Voortman, David R. Lubans, Junwen Yang-Huang, Pauline W. Jansen, Hein Raat, Meike W. Vernooij, Ryan L. Muetzel – Neurobiological, Psychosocial, and Behavioral Mechanisms Mediating Associations Between Physical Activity and Psychiatric Symptoms in Youth in the Netherlands – JAMA Psychiatry. doi: 10.1001/jamapsychiatry.2023.0294Published online March 29, 2023.

Referentie:
*1. Lubans D, Richards J, Hillman C, et al. Physical activity for cognitive and mental health in youth: a systematic review of mechanisms. Pediatrics. 2016;138(3):e20161642-e20161642. doi: 10.1542/peds.2016-1642

Bron: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Dit bericht is 1549 keer gelezen.