Kwetsbaarheid tonen: nieuwe waarden in jeugdhulp

Facebooktwitterlinkedinmail

9 januari 2024 – Op steeds meer plekken poppen initiatieven en organisaties op die in staat zijn om jongvolwassenen die voor anderen buiten beeld blijven wél te bereiken. Deze initiatieven kunnen jongeren wél perspectief en praktische en doorlopende ondersteuning bieden op een plek waar ruimte en aandacht is voor ontwikkeling. Hoe doen zij dit? Wat werkt in hun aanpak? In de Transitiearena’s ’Ontwikkelingsperspectief voor Jongvolwassenen leren deelnemers van deze nieuwe aanpakken. Deze keer is het woord aan Stichting Ontdec en Credohuizen.

Transitiearena op 31 januari 2024
Meepraten over deze thema’s? Op 31 januari 2024 vindt weer een Transitiearena Ontwikkelingsperspectief voor jongvolwassenen: het kan wél plaats. Je kunt er nog bij zijn! Aanmelden

Niet nodig 
Veel mensen ervaren een gevoel van schaamte wanneer ze om hulp vragen. Bij jongeren speelt dat misschien nog wel meer. Daar komt dan nog bij dat de overgang van 18- naar 18+ gepaard gaat met hogere verwachtingen – je bent immers volwassen – en veranderende regelgeving, waardoor je je persoonlijke begeleider bijvoorbeeld niet kunt houden.

Afstand
Veel jongeren ervaren nog steeds afstand in de ondersteuning die ze krijgen. ‘Als eerst krijg je een enorm lange vragenlijst die je moet invullen. Je hebt eindelijk de stap gezet om om hulp te vragen, dan voel je je niet gehoord met zo’n lijst,’ vertelt een deelnemer van Stichting Ontdec.

‘In andere opvangplekken en behandelinstellingen word je als nummer behandeld: je houdt een bed bezet en je moet zo snel mogelijk ergens anders heen in de noodopvang. En wanneer je ergens mee zit en het is bijna 17.00 uur dan krijg je te horen dat je het maar met de avonddienst moet bespreken’, zegt een bewoner van het Credohuis.

Het kan anders 
Als we weten dat verandering bij kleine initiatieven, projecten en experimenten begint, dan is het zaak om die goede voorbeelden podium te geven, te verspreiden en te leren van die praktijken. Voor jongvolwassenen bieden de ‘Transitiearena’s Jongvolwassenen: het kan wèl’ deze ruimte. Stichting Ontdec en Credohuizen zijn zulke goede voorbeelden en laten zien hoe het anders kan.

Credohuis 
Credohuis biedt een huis aan jongeren die dak- of thuisloos zijn. Jongeren die hun huis uit zijn gezet, zijn weggelopen of zijn opgestapt uit een opvanghuis. Jongeren die ongemerkt van slaapplek naar slaapplek zwerven en soms zelfs letterlijk op straat leven. In een Credohuis wonen enkele jongeren bij elkaar. Ze eten daar samen en krijgen begeleiding.

Naast ze staan
Binnen de Credohuizen – in Maastricht, Parkstad, Ede en Pelt – heerst het geloof dat iedere dakloze jongere uniek en waardevol is. De begeleiders stimuleren de jongeren hun kwaliteiten te ontdekken en te ontwikkelen. De nadruk ligt niet zozeer op moeten en zorg, maar op kunnen en participatie. Begeleiders worden binnen Credohuis buddy’s genoemd. ‘Het gaat er vooral om dat er iemand naast de jongeren staat die iets in de jongere ziet, wat ze zelf misschien nog niet zien’, vertelt Joyce, kwaliteitsmedewerker Credohuis. Van kennismaking tot kwaliteiten ontdekken naar keuzes maken, samen doen en uiteindelijk zelfstandig leven. Waarna oud-bewoners altijd even langs kunnen komen.

Gevulde koelkast
Elk Credohuis voelt als een warm thuis wanneer je binnenkomt. Het zijn gewone rijtjeshuizen, met een woonkamer en aparte slaapkamers voor elke jongere. Op tafel staan bloemen en een fruitschaal. Een groot contrast met de gemiddelde opvangcentra en zorginstellingen. De begeleiders stellen zich op als ouders, in plaats van behandelaars. Er wordt samen gekookt en gegeten, begeleiders gaan mee naar open dagen voor een vervolgopleiding en halen een jongere op van school als dat nodig is. ‘We geven de jongeren elke dag weer opnieuw een kans. Want dat zou je bij je eigen kind ook doen’, vertelt Joyce. Er zijn tegelijkertijd duidelijke huisregels met vaste thuiskomtijden. De koelkast is gevuld en binnen 24 uur na binnenkomst krijgen jongeren zaken als kleding en tandpasta, zodat ze tot rust kunnen komen. ‘Het heeft mij zoveel geholpen dat ik niet met mijn depressie en littekens naar de supermarkt moest, dan at ik liever niets’, vertelt een bewoner.

Waarden
Essentieel in het werken aan maatschappelijke verandering is het werken vanuit andere waarden die tot uiting komen in vernieuwende aanpakken, houding en modellen. Dit zien we terug in Credohuis, waar de waarden liefde, tijd en aandacht leidend zijn in alles wat ze doen. Ook Stichting Ontdec is gestoeld op waarden zoals gelijkwaardigheid, liefde en veiligheid.

Stichting Ontdec
Stichting Ontdec biedt gratis coaching aan jongeren en gezinnen. Ze werken aan een vernieuwende ontwikkeling binnen de aanstaande generatie zorg- en hulpverleners. In alles wat Ontdec doet staat “Voor Jongeren, Door Jongeren” centraal. Zo worden bij Ontdec hulpverleners in opleiding opgeleid om hun eigen ervaringskennis te gebruiken in hun toekomstige werk.

Het helpt om te zien dat iemand uit een vergelijkbare situatie is gekomen

Vriendinnen
Ervaringscoaches Kim, Senna en Beau-Anne leggen het belang uit van organisaties als Stichting Ontdec. Kim vertelt over de tijden dat ze in depressie zat. ‘Ik ging een paar maanden niet naar school, ik at en sliep weinig, ik rookte alleen en lag in bed’. Het heeft mij erg geholpen om met vriendinnen te praten. Hierdoor voelde ik mij niet alleen’. Maar niet iedereen heeft vrienden die ook kunnen helpen. Dan helpt het om met een leeftijdgenoot te praten die ook door een moeilijke periode is gegaan.

Een aanvulling
Ervaringscoaches worden opgeleid om hun professionele vakkennis te combineren met hun ervaringskennis. Senna geeft aan dat ze periodes van depressie en verslaving in een onveilige thuissituatie heeft gekend. Ze heeft veel hulp gehad van psychologen en behandelaars. Het echte begrip en eigen tempo, niet gelijk doelen moeten formuleren, miste ze hierbij. ‘Een ervaringscoach zou dit wel kunnen bieden. Het helpt ook om te zien dat iemand uit een vergelijkbare situatie is gekomen. Dat geeft hoop’. Daarbij benadrukken de ervaringscoaches dat ze een toevoeging kunnen bieden. ‘Het is niet of of, maar en en’.

Stagelopen als ervaringscoach betekent dat je meer van jezelf toevoegt in je werk. Dit betekent ook dat ervaringscoaches leren hun grenzen aan te geven. ‘Van de organisatie betekent dat dat we goed letten op weerbaarheid; hoe gaan de jongeren om met stress en situaties van deelnemers?’, vult Claudia, oprichter Stichting Ontdec aan.

Leren van elkaar
Ontdec wil graag de sociaal maatschappelijke teams van de gemeente, jeugdinstelling of psychologen ondersteunen om de eerste inzet van hulp zo toegankelijk mogelijk te houden. ‘We kunnen nog meer leren van elkaar, dat wordt nu onderbenut. Vanuit eigen ervaring kan ik bijvoorbeeld goed aangeven hoe je veiligheid biedt aan non-binaire jongeren. Bejegening is daarin erg belangrijk. Ik vraag bijvoorbeeld altijd welke voornaamwoorden iemand gebruikt’, vertelt Beau-Anne. De vraag is niet hoe je als professional zo snel mogelijk de gestelde doelen helpt realiseren, maar hoe je kwetsbaarheid en warmte toelaat, zodat jongeren zich gehoord voelen.

Bron: movisie.nl

Dit bericht is 1419 keer gelezen.

Facebooktwitterlinkedinmail