5 juli 2021 – Hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Robert Vermeiren (Gent, 1968) is op 1 augustus de derde gast in VPRO Zomergasten. Janine Abbring interviewt Vermeiren over zijn ideale televisieavond.

Robert Vermeiren is hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie en sub afdelingshoofd van LUMC Curium, academisch centrum voor kinderen met ernstige psychische problemen. De Vlaming Vermeiren geldt al decennialang als het boegbeeld van de Nederlandse kinderpsychiatrie en vestigde zich onder meer met functies als voorzitter van de afdeling kinderpsychiatrie bij de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en hoofdredacteur van vakblad De Psychiater.

Vermeiren mengt zich in tal van debatten. Hij spreekt zich zeer kritisch uit over de decentralisatie van de jeugdzorg, waardoor kinderen met complexe problemen moeilijker hulp krijgen. Tijdens de tweede lockdown signaleerde hij in een brandbrief, ondertekend door alle hoogleraren kinderpsychiatrie, dat de Jeugd GGZ overspoeld wordt met jongeren die vastlopen door de grote inperking van hun bewegingsvrijheid. ‘De komende decennia zullen we het hebben over de COVID-generatie. Het is aan ons allen te bepalen welke bijklank dit zal krijgen’.

‘Ik wil met mijn avond de kijkers laten nadenken over het complexe en boeiende thema van de opgroeiende jongere, aan de hand van fragmenten die zowel kwetsbaarheid als kracht tonen, gerelateerd aan mijn vak maar ook aan mijn persoonlijke ervaringen. Het kwetsbare kenmerkt ook mijn eigen levensverhaal en dat is bepalend geweest voor mijn werk en mijn passie voor het vak.’

Eenzaam
Vermeiren groeide op in een klein dorp onder de rook van Gent. Nadat zijn ouders scheidden en zijn moeder vertrok, woonde hij met zijn broer enkele jaren bij zijn grootouders en in een internaat, tot zijn vader hertrouwde toen hij twaalf was. Veel op zichzelf aangewezen, vertoefde hij vaak op straat, wat hem ervaring opleverde met diverse groepen jongeren. Hij had vaak last van gevoelens van eenzaamheid en zelfs suïcidale gedachten. Een gevoeligheid die Vermeiren ook nu nog kent en die hij sinds kort ook deelt in zijn onderwijs en lezingen.

Reflectie
In 1993 slaagde hij cum laude voor zijn artsexamen aan de Universiteit van Gent. Daarna bood de bekende Vlaamse psychiater Theo Compernolle hem een stage aan in Nederland bij de kinderpsychiatrische kliniek in Alkmaar. Vermeiren had zijn vak gevonden en volgde de specialisatie psychiatrie, in bijzonder de kinder- en jeugdpsychiatrie. In 1999 werd hij beleidspsychiater bij de afdeling Forensische jeugdpsychiatrie van de Universiteit van Antwerpen, een aandachtsgebied dat hem bleef fascineren en waarin hij promoveerde op het verband tussen jeugdcriminaliteit en psychische stoornissen bij jongeren. Zijn specialisatie deed hem ook reflecteren op zijn eigen jeugd op straat: waarom gleed hij niet af terwijl dat bij anderen wel het geval was?

Vermeirens loopbaan nam een vlucht toen hij een jaar als onderzoeker verbonden was aan Yale School of Medicine in de Verenigde Staten. Enkele jaren later werd hij bijzonder hoogleraar forensische psychiatrie aan de faculteit Rechten van de Universiteit Leiden. Daarna bood het Leids Universitair Medisch Centrum hem het hoogleraarschap aan, gecombineerd met het directeurschap van LUMC Curium. Tegelijkertijd werd hij ook hoogleraar forensische jeugdpsychiatrie in Amsterdam.

Labels
Terugkijkend concludeert Vermeiren dat hij aan het begin van zijn middelbareschooltijd, waarin hij dreigde af te haken, grote kans had te worden gediagnosticeerd met ADHD. Een label waarvan hij twijfelt of het hem goed zou hebben gedaan en dat hem wellicht in de weg had gestaan bij zijn ontwikkeling. Een inzicht dat hij meeneemt in zijn huidige werk: hij waarschuwt voor de fixatie op classificaties uit de DSM, het handboek van de psychiatrie. Elk mens, en zeker de opgroeiende jongere, is te uniek om te vatten in enkele criteria passend bij een label.

Vermeiren ziet dat veel mensen teleurgesteld zijn in de mogelijkheden van de psychiatrie. De media berichten met name over tekortkomingen en mislukkingen. Hij ziet dat een vertekend beeld dreigt, want vaak wordt toch resultaat bereikt. Vermeiren pleit voor een paradigmaverschuiving; in plaats van te geloven dat we het individu kunnen fixen, moeten we streven naar herstel en adaptatie. Daarom combineert hij zijn hoogleraarschap met het zien van patiënten, zodat hij blijvend een breed zicht houdt op zijn vak.

Robert Vermeiren is de derde Zomergast van 2021. Janine Abbring praat met hem op zondag 1 augustus om 20.20 uur op NPO 2.

Bron: vpro.nl

Dit bericht is 4990 keer gelezen.