23 juni 2017 – Movisie schetst in de nieuwe publicatie ‘Dagbesteding in ontwikkeling’ een beeld van de huidige ontwikkeling van dagbesteding in Nederland. Veel gemeenten zijn op zoek naar manieren om het aanbod in dagbesteding voor kwetsbare groepen te vernieuwen. Zij ontwikkelen een nieuwe visie, werken anders, organiseren het anders en bereiken zo andere resultaten.
De publicatie geeft inzicht in de vernieuwing die momenteel door het hele land plaatsvindt op het gebied van dagbesteding. Het geeft ook inzicht in hoe deze vernieuwing doorzet: daarvoor zijn vernieuwende voorbeelden uit 2016 een jaar later opnieuw benaderd. Speciale aandacht is er voor mensen met dementie en voor mensen met ggz-problematiek.
Driedeling in dagbesteding
Sinds de extramuralisering heeft dagbesteding steeds meer een plek gekregen in de maatschappij. Het is niet meer alleen bedoeld als activiteiten voor mensen in een intramurale setting om gevoelens van verveling en zinloosheid tegen te gaan. Onder invloed van de transities is het zorglandschap wezenlijk aan het veranderen en dat geldt ook voor de dagbesteding. Gemeenten en aanbieders zijn hard bezig om de kwaliteitsslag te maken waarmee dagbesteding doorgroeit naar andere vormen waarbij meedoen naar vermogen, meer eigen regie, integraal deel uitmaken van de samenleving en maatwerk leidraad zijn geworden. Er is in de loop der jaren een driedeling gekomen in vormen van dagbesteding:
-
- Recreatieve, belevingsgerichte dagbesteding;
- Ontwikkelingsgerichte dagbesteding, gericht op leren;
- Arbeidsmatige dagbesteding.
Inspelen op veranderingen
Initiatiefnemers van de projecten moeten continu inspelen op veranderingen: in wet- en regelgeving, specifieke lokale beleidsveranderingen en concrete lokale context, zoals de komst van asielzoekers. Veel dagbestedingsprojecten breiden inmiddels hun aanbod of activiteiten uit of zetten hun initiatief uit op meerdere locaties. Ook is het aantal deelnemers bij veel projecten gegroeid. Ook het mixen van verschillende doelgroepen zet door. Bijvoorbeeld dagbesteding gericht op mensen met een ggz-problematiek gaat zich breder richten op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit lijkt een positief effect te hebben en leidt tot meer acceptatie en inclusiviteit.
Stappen zetten
Ook zijn er stappen gezet in de samenwerking met anderen partijen, waaronder doorverwijzers van de gemeente of wijkteams. Initiatiefnemers geven aan dat ze hun project al werkenderwijs ontwikkelen, vanuit een lerende houding. In 2015 stond het leren van ervaringen van cliënten nog in de kinderschoenen. Nu zeggen ze juist veel te leren van de ervaringen van deelnemers, naasten en vrijwilligers. Een deel haalt daarnaast ook ervaringen op via tevredenheidsonderzoeken. Het is volgens de initiatiefnemers belangrijk dat er voldoende aandacht voor kwaliteit is: past het aanbod bij de behoeften van deelnemers? En is de begeleiding door professionals en vrijwilligers goed gewaarborgd? Een actieve inzet op deskundigheidsbevordering in de vorm van scholing is belangrijk.
9 vernieuwende voorbeelden ggz-problematiek
In de publicatie komen 9 nieuwe voorbeeldprojecten aan bod die gericht zijn op mensen met een ggz-achtergrond. Dit geeft een levendige impressie van het werkveld. In het algemeen geldt dat veel gemeenten bekijken of er meer gebruik kan worden gemaakt van algemene voorzieningen. ‘Gewoon waar mogelijk, speciaal waar het moet’, is de redenering.
De 9 voorbeeldprojecten die gericht zijn op mensen met een ggz-achtergrond zijn:
-
- Erik Recovery College: ‘Gratis trainingen voor mensen met psychische en verslavingsachtergrond’
- Flevo Fiets: ‘Een vak leren in een fietsenwinkel in de Noordoostpolder’
- Ontmoetingsruimte Het Kompas: ‘Deur wijd open voor buurtbewoners in Utrecht’
- Peer to Peer: ‘In een training in Rotterdam ontdekken wat je leuk vindt’
- Sportief Werkt: ‘Sporten en klussen bij sportverenigingen in Den Bosch’
- TEAM ED: ‘Sociaal uitzendbureau voor ervaringsdeskundigen in Amsterdam’
- Werk aan de wijk: ‘Werken met en voor bewoners in Breda’
- Wijkbedrijf Utrecht: ‘Met elkaar in het ritme komen in Utrecht’
- Zorgboerderij R. Rienkesheerd: ‘In je eigen tempo taken uitvoeren in de provincie Groningen’
Vraagstukken voor gemeente
Er zijn de afgelopen jaren goede stappen gezet, maar er is volgens de onderzoekers in de publicatie ook nog veel werk te doen. De invulling en positionering van dagbesteding blijft de komende jaren in beweging. Gemeenten en aanbieders wijzen op een aantal vraagstukken die zij tegenkomen:
- Bouwen aan een breed continuüm van begeleiding, (arbeidsmatige) dagbesteding en beschut werk.
- Gemeenten kunnen wellicht, nog meer dan nu het geval is, een rol pakken bij vernieuwing in aanbod door met aanbieders van zorg in gesprek te gaan. Door met elkaar in gesprek te gaan en uit te gaan van het belang van de cliënt kunnen zowel gemeenten als aanbieders een nieuw samenspel creëren.
- Inhoudelijke innovatie in (arbeidsmatige) dagbesteding gaat vaak gepaard met het combineren van financieringsbronnen. Het kost veel tijd en maakt de initiatieven kwetsbaar. Gemeenten kunnen onderzoeken of er andere financieringsbronnen te hanteren zijn door de regelruimte anders te benutten.
Bron: Movisie
Meer weten
- Download de publicatie ‘Dagbesteding in ontwikkeling’
- Bekijk de themapagina van ‘Participatie, inclusie en werk‘
Dit bericht is 5988 keer gelezen.