9 juli 2021 – Uit diverse onderzoeken blijkt almaar dat de Nederlandse jeugd gezond en gelukkig is: vorig jaar nog werden de Nederlandse jongeren de zondagskinderen van Europagenoemd. Tegelijkertijd blijven onderzoekers bij dergelijke studies met vragen zitten. Waarom wordt er op het vmbo bijvoorbeeld meer gerookt en alcohol gedronken dan op de havo en het vwo?
Margot Peeter , jeugdonderzoeker bij de Universiteit Utrecht, onderzocht het rook- en drinkgedrag van jongeren. Peeters concludeert dat hierin de sociale context van de klas een belangrijke rol speelt. “Roken of drinken de populaire kinderen? Dan wordt er in die klas ook door andere leerlingen eerder gerookt of gedronken.”
Alcoholgebruik en roken onder 13-jarige Nederlanders: verschil per onderwijsniveau
Voor haar onderzoek maakte Peeters gebruik van data uit het SNARE-project, waarin ze samen met haar Groninger collega’s René Veenstra en Lydia Laninga-Wijnen data analyseerde van meer dan 1800 jongeren in de leeftijd van 13 jaar, verspreid over 81 verschillende klassen. Peeters: “Er is drie keer in één jaar aan scholieren gevraagd naar onder meer hun alcoholgebruik, en naar of en hoeveel zij rookten. Ook wilden we weten wie er in de klas populair was, en bekeken we of er samenhang was tussen populariteit en alcohol- of tabaksgebruik.” De bevindingen van de onderzoekers verschenen in het Journal of Youth and Adolescence .
Roken en drinken de populaire kinderen van de klas, dan zien we een toename van roken en drinken onder de andere leerlingen van de klas.
De klas van belang
Peeters bevestigt met haar onderzoek dat er op het vmbo meer gerookt en alcohol wordt gedronken dan op de havo en het vwo. Voor een verklaring van dit gegeven werd in voorgaand onderzoek veelal gekeken naar familieachtergrond of naar het gedrag van de ouders van de scholier. Peeters: “De context van de klas werd daarbij onterecht over het hoofd gezien.”
Drang weerstaan
De Utrechtse jeugdonderzoeker concludeert dat de mate waarin alcohol en roken populair zijn in een klas een belangrijke rol speelt in het daadwerkelijke alcoholgebruik en het rookgedrag van de leerlingen. “Een verhoogde reputatie van alcohol en roken in de klas creëert mogelijk een omgeving waarin het voor adolescenten moeilijker is om de drang tot roken of alcohol drinken te weerstaan. Met andere woorden: roken en drinken de populaire kinderen van de klas, dan zien we een toename van roken en drinken onder de andere leerlingen van de klas. Deze effecten zijn veel sterker bij leerlingen die vmbo-kader volgen dan de andere onderwijsniveaus.”
Processen in de klas
Peeters wil met haar onderzoek benadrukken dat kennis over processen in de klas van belang zijn om het risicogedrag van jongeren beter te kunnen verklaren. “Als we risicogedrag willen terugdringen, moeten we beter naar de functie van bepaald gedrag in de klas kijken. Als jongeren sociale status kunnen verwerven met roken en drinken, zoals dat in vmbo-klassen gebeurt, dan zal het heel lastig zijn om met een brede preventieve aanpak dit gedrag terug te dringen. Beter kunnen we dan een selectieve aanpak gebruiken die gericht is op verandering van normen in de klas rondom roken en drinken.”
Bron: uu.nl
Dit bericht is 1681 keer gelezen.