28 mei 2023 – Deze week was het European Mental Health Week. In dat kader riep het kabinet scholen op aandacht te besteden aan mentale gezondheid op school. Belangrijk, want ook in de onlangs verschenen Staat van het Onderwijs van de Inspectie wordt geconcludeerd dat het welzijn van leerlingen onder druk staat. Tegelijkertijd vindt staatssecretaris Van Ooijen dat kinderen soms ‘te snel naar de psycholoog’ gaan.
Schoolpsychologen lichten toe hoe ze in en om school duurzaam een bijdrage leveren aan de mentale gezondheid, niet alleen van leerlingen, maar ook van schoolteams.
Welzijn onder druk
In de Staat van het Onderwijs wordt erkend dat het welzijn van leerlingen essentieel is om tot leren te komen. Dat is mooi. Maar: het percentage leerlingen dat stress en prestatiedruk ervaart en het aantal studenten dat kampt met een psychische aandoening is fors toegenomen in de afgelopen jaren. Schoolpsycholoog Marije Zwart merkt dat in deze eindexamenperiode maar al te goed. Tegelijkertijd liet Staatssecretaris Van Ooijen onlangs via de media weten dat hij vindt dat kinderen ‘te snel naar de psycholoog gaan’. Het lijkt een nogal dubbele boodschap aan en over onze jeugd.
Duurzame aanpak
Schoolpsychologen van het NIP geven aan dat het belangrijk is wat minder ‘plat’ te kijken naar wat psychologen kunnen bijdragen binnen het onderwijs. Hun expertise kan namelijk heel effectief worden ingezet om welzijn op school structureel te versterken. Bijvoorbeeld door schoolpsychologen te laten meedenken over ondersteuning van teams, op een manier die goed aansluit op de school zelf – en dus duurzamer is dan het steeds inzetten van losse interventies. Of ervoor te zorgen dat mentale gezondheid een vanzelfsprekend onderdeel wordt van basis-lesmateriaal.
En soms is er wel degelijk zorg nodig op individueel niveau. Dan is het fijn als er een goede school- of studentenpsycholoog aanwezig is op school. Deze kan een eerste inschatting maken en snel schakelen met collega’s in de zorg.
In sommige gevallen is het misschien inderdaad niet nodig ‘naar de psycholoog’ te gaan, maar als er onderliggend sprake is van ernstige psychische problematiek helpt het niet om te roepen dat jongeren te snel hulp zoeken. Dat kan jongeren die echt in de knel zitten weerhouden om de hulp te vragen als het wel nodig is, en dat kan zeer schadelijk zijn. Bovendien is psychologische kennis en ervaring juist zo essentieel bij die afweging over ‘wat nodig is’ – bij deze leerling, op deze school, met deze ouders en deze vrienden.
Professionalisering
In de Staat van het Onderwijs staat verder dat leraren, vergeleken met andere Europese landen, veel uren besteden aan professionalisering. Wat wordt gedaan is echter niet altijd effectief, omdat het niet aansluit bij wat leraren nodig hebben. Volgens de Inspectie ligt er een belangrijke taak voor besturen om met helder beleid op het gebied van doorlopende professionalisering te komen.
Er zijn veel scholen die bereid zijn te investeren in mentale gezondheid, maar hoe doe je dat in de hectiek van het vervullen van vacatures, het hanteerbaar houden van de werkdruk en het neerzetten van goede lessen in volle klassen? En hoe kies je uit al het beschikbare aanbod het ‘juiste’ voor jouw school?
In de praktijk blijkt dat schoolpsychologen die de school goed kennen, kennis hebben van onderwijs én van zorg, en weten wat ‘helpt’ om docenten veerkrachtig te maken en houden, schoolbesturen hier goed bij kunnen ondersteunen.
Bron:
Dit bericht is 1403 keer gelezen.
