5 augustus 2022 – Promovenda Carolijn de Beer richt haar onderzoek bij LUMC Curium op de inzet van ervaringsdeskundigheid in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Ze vertelt het Kenniscentrum over haar bevindingen tot nu toe, en deelt aanbevelingen voor organisaties die jonge ervaringsdeskundige professionals in dienst willen nemen.
Gedurende haar promotie werkt Carolijn de Beer samen met ervaringsdeskundige jongeren. De toegevoegde waarde van deze inzet is volgens haar meervoudig: niet alleen is het een vernieuwende en creatieve manier van werken, “het zorgt ook voor meer openheid als onderzoeker, want de jongeren zijn zelf ook erg open.” Zij stimuleerden haar daarom in haar onderzoek verder te kijken dan de bestaande kennis en literatuur.
Vier aanbevelingen
Uit de huidige literatuur heeft Carolijn vier aanbevelingen ontwikkeld voor het (starten met) werken met ervaringsdeskundige jongeren:
1. Verwachtingen managen
Stel duidelijke en realistische verwachtingen. Wees flexibel, en temper je verwachtingen van een jongere die net is begonnen aan een carrière als ervaringsdeskundige professional.
2. Ga voor gelijkwaardigheid
Overweeg potentiële machtsverschillen tussen ervaringsdeskundige en niet-ervaringsdeskundige professionals. Beiden werken vanuit andere perspectieven en het kan zijn dat hierdoor frictie ontstaat in een organisatie. Zorg ervoor dat ervaringsdeskundigen zich gelijkwaardig voelen (bv. door salariëring) en train iedereen om begrip voor elkaars perspectieven te hebben.
2. Investeer in begeleiding
Zorg voor voldoende middelen en tijd om de professionalisering van de ervaringsdeskundige jongere goed te kunnen begeleiden. Het kost tijd om over te stappen van cliënt naar de rol van ervaringsdeskundige. Supervisie, intervisie en trainingen zijn daarom belangrijk om in te investeren.
4. Samen groeien
Implementeer een growth mindset voor ervaringsdeskundigheid. Het werken met ervaringsdeskundigen heeft impact op alle lagen van een organisatie. Het is een cultuuromslag; de hele organisatie moet daarvoor open komen te staan. Neem daarom alle functiegroepen mee in dit proces, zodat er enthousiasme binnen de gehele organisatie ontstaat om deze verandering aan te gaan.
Openheid en grenzen
Carolijn signaleerde dat behandelaren soms bang zijn dat de ervaringsdeskundige jongere een terugval krijgt. Deze angst kan betuttelend overkomen op jonge ervaringsdeskundige professionals. Carolijn benadrukt dat het belangrijk is dat ervaringsdeskundige jongeren het gevoel hebben dat ze een terugval mógen hebben. Hun eigen openheid en vermogen om grenzen aan te geven speelt hierin een grote rol.
Daarnaast is het goed om je te realiseren dat een beginnende ervaringsdeskundige nog echt aan de start van carrière staat. Naast de wisseling van cliënt naar ervaringsdeskundige, moet de jongere ook wennen aan het professionele leven. Zoals bij iedere beginnende professional, heeft ook dat aspect tijd en aandacht nodig.
“Ondanks de enorme meerwaarde van ervaringsdeskundige jongeren, wees je wel bewust dat zij nog veel moeten leren op de werkvloer – daar moet in geïnvesteerd worden.“— Carolijn de Beer
Eén jongere, verschillende rollen
Belangrijk is om goed te bespreken welke rol de ervaringsdeskundige jongere krijgt. Deze duidelijkheid zal de samenwerking ten goede komen, omdat de verwachtingen voor beide partijen dan ook helderder zijn. Uit de literatuur haalde Carolijn zes verschillende rollen die een ervaringsdeskundige jongere kan innemen:
- Verbinden. De ervaringsdeskundige jongere staat de cliënt zonder oordeel bij. Het helpt hierbij dat de ervaringsdeskundige zelf goed bekend is met de jongerencultuur.
- Emotionele steun. De ervaringsdeskundige valideert de gevoelens van de cliënt en werkt samen aan verwachtingsmanagement omtrent de behandeling.
- Navigeren en plannen. Bij deze rol assisteert de ervaringsdeskundige met het vinden van passende hulp, opstellen van doelen, of bijvoorbeeld de overgang naar volwassenheid.
- Belangenbehartiger. In deze rol fungeert de ervaringsdeskundige als een brug tussen de cliënt en de behandelaar. Door open te zijn over zijn eigen ervaringen naar de cliënt én naar de behandelaar, kan de jongere bijdragen aan destigmatisering.
- Onderzoeker. Hier geeft de ervaringsdeskundige zijn perspectief op bijvoorbeeld het beleid of de gekozen behandeling. Ook kan de jongere helpen bij het bedenken van nieuwe zorgprogrammering en interventies
- Onderwijzer. In deze functie geeft de ervaringsdeskundige (psycho)educatie.
Volg Carolijn en haar onderzoek
De komende tijd houdt Carolijn de Beer zich bezig met de analyse van focusgroepen en interviews met jongeren, ervaringsdeskundigen en behandelaren. Daarnaast werkt ze aan praktijkgericht onderzoek naar het verloop van de inzet van ervaringsdeskundigen in de praktijk bij het LUMC Curium. Haar doel is om het onderzoek eind 2023 af te ronden.
Vragen? Je kunt contact opnemen met Carolijn de Beer via c.r.m.de_beer@lumc.nl.
Bron: kenniscentrum-kpj.nl
Dit bericht is 3514 keer gelezen.
