1 mei 2021 – De coronacrisis heeft gevolgen voor het stelsel van werk en inkomen. De druk op gemeenten en UWV neemt toe doordat zij nieuwe taken kregen:  het uitvoeren van de economische steunmaatregelen. Ook zijn er meer verzoeken om reguliere ondersteuning, als gevolg van de stijgende werkloosheid, schulden en armoedeproblematiek. Inspectie SZW onderzocht de gevolgen hiervan voor de reguliere dienstverlening en ziet vooral risico’s voor de hulp aan de meest kwetsbaren in de samenleving. Bekijk de onderzoeksresultaten in onderstaand rapport.

Het jaar 2020 staat wereldwijd in het teken van de coronacrisis. Ook in Nederland heeft de crisis een grote impact, waaronder ook op het stelsel van werk en inkomen. De druk op de uitvoering neemt toe en zal naar verwachting de komende periode verder toenemen. Om zicht te krijgen op de gevolgen van de crisis op de dienstverlening aan cliënten heeft de Inspectie op specifieke onderdelen van het stelsel onderzoek gedaan, waarbij de nadruk ligt op de gemeentelijke uitvoering. Naast eigen onderzoek is ook gebruik gemaakt van extern beschikbare informatie. Deze rapportage gaat in op de volgende onderwerpen:

Dienstverlening door gemeenten, uitgesplitst in:

• Re-integratieondersteuning in het kader van de Participatiewet
  • Ondersteuning op het terrein van inkomen, armoede en schulden
  • De uitvoering van de Tozo
  • Specifieke ondersteuning aan mensen met een arbeidsbeperking
• Dienstverlening door UWV

De Inspectie brengt in deze rapportage de gevolgen van de crisis na de eerste coronagolf in beeld en gaat tevens in op de risico’s van de crisis voor de toekomst. De Inspectie benadrukt dat het een momentopname is, aangezien de meeste bevindingen betrekking hebben op de periode tussen de eerste en tweede coronagolf (augustus/september 2020). Inmiddels bevinden we ons in de tweede coronagolf, die de in deze rapportage geschetste risico’s alleen maar nijpender maakt.

 Algemene verwachtingen en risico’s

De vraag naar reguliere ondersteuning op het terrein van inkomen, armoede, schulden en re-integratie is tot het peilmoment september over het geheel toegenomen, hoewel nog niet op alle gebieden in sterke mate. De groei van het aantal WW-aanvragen is in de zomer wel weer wat afgevlakt, maar ligt alsnog fors hoger dan voorgaande jaren. Ook het aantal bijstandsaanvragen was toegenomen maar daalde weer licht in de zomer.

De noodmaatregelen lijken een grotere toename van werkloosheid vooralsnog te hebben voorkomen. Daarnaast ontnemen de (deels) gesloten fysieke loketten en de coulance onder schuldeisers het zicht op de problematiek die onder de oppervlakte bestaat en ontstaat. Het lijkt dan ook slechts een kwestie van tijd voordat veel meer burgers die ondersteuning nodig hebben zich zullen aandienen. Zo voorspelt het CPB voor 2021 een toename van de werkloosheid tot 6,1% en gaat de NVVK ervan uit dat het aantal schuldhulpverleningsaanvragen de komende tijd met zeker 30% zal toenemen.

De toename van de reguliere hulpvraag is tot nu toe weliswaar nog beperkt, maar zowel gemeenten als UWV moesten de reguliere ondersteuning op belangrijke punten al wel terugschroeven. Dit is logisch en voor een groot deel niet te voorkomen, gezien de gewijzigde omstandigheden waarin gemeenten en UWV hun werk moeten doen en de uitvoering van de nieuwe taken als de NOW en de Tozo, maar het gaat wel ten koste van de effectiviteit van de uitvoering. Dat risico wordt groter naarmate de toestroom van mensen met ondersteuningsbehoefte op het gebied van werk en inkomen stijgt. Het is daarom van het grootste belang dat zowel de politiek als de uitvoering zelf zo goed mogelijk anticiperen op deze toeloop.

Het kabinet ondersteunt UWV en gemeenten al door diverse steunmaatregelen om de dienstverlening zo veel als mogelijk overeind te houden, maar het is de vraag of dit toereikend is, gelet op de vele onzekerheden over de nabije toekomst.

Op hoofdlijnen ziet de Inspectie twee grote risico’s voor de dienstverlening op het terrein van werk en inkomen voor de komende tijd, te weten het risico van het niet tijdig opschalen van de benodigde ondersteuningscapaciteit en het risico op verdringing van relatief kansarme cliënten, die veel ondersteuning nodig hebben om (duurzaam) geholpen te worden.

Download ‘Impact coronacrisis op het stelsel van Werk en Inkomen’
PDF document | 70 pagina’s | 1,2 MB

Bron: inspectieszw.nl 

Dit bericht is 1815 keer gelezen.