1 juni 2025 – Melatonine staat vooral bekend als het “slaaphormoon” dat in de pijnappelklier van de hersenen wordt geproduceerd en onze biologische klok reguleert. Wat veel mensen niet weten, is dat onze darmen tot wel 400 keer meer melatonine produceren dan onze hersenen. Recente wetenschappelijke inzichten onthullen dat melatonine ook een belangrijke rol speelt in de gezondheid van het darmmicrobioom. In dit artikel ontdek je de verrassende verbinding tussen melatonine, je darmen en je microbioom, én hoe dit bijdraagt aan je algehele gezondheid.

Wat is melatonine?
Melatonine is een hormoon dat van nature in het lichaam wordt aangemaakt. Het helpt bij het reguleren van het circadiaans ritme, oftewel je slaap-waakcyclus. Het wordt vaak gesynthetiseerd uit het aminozuur tryptofaan via serotonine. Zodra het donker wordt, stijgt de melatoninespiegel, wat je lichaam een signaal geeft om zich voor te bereiden op slaap.

De darm als melatoninefabriek
Hoewel de hersenen melatonine produceren in reactie op licht en donker, blijkt uit onderzoek dat de darmen een veel grotere producent zijn van dit hormoon. In de epitheelcellen van het maag-darmkanaal bevindt zich een grote hoeveelheid melatonine, die onafhankelijk van het daglicht kan worden geproduceerd.

Deze melatonine speelt geen directe rol in de slaapregulatie, maar beïnvloedt lokale functies in het darmstelsel, waaronder motiliteit (de beweging van de darmen), ontstekingsremming en het microbioom.

Wat is het microbioom?
Het darmmicrobioom bestaat uit triljoenen micro-organismen – bacteriën, virussen, schimmels – die samenleven in je spijsverteringskanaal. Deze gemeenschap is essentieel voor je gezondheid. Het ondersteunt de vertering, immuunfunctie, hormoonbalans, vitamineproductie en bescherming tegen ziekteverwekkers.

Een verstoord microbioom, ook wel dysbiose genoemd, kan leiden tot uiteenlopende gezondheidsproblemen zoals prikkelbare darm syndroom (PDS), ontstekingsziekten, depressie, overgewicht en zelfs auto-immuunziekten.

Melatonine en het microbioom: een krachtige samenwerking
Studies suggereren dat melatonine een regulerende invloed heeft op het microbioom. Dit gebeurt op verschillende manieren:

1. Antioxidante werking
Melatonine is een krachtig antioxidant. In de darmen helpt het oxidatieve stress te verminderen – een belangrijke oorzaak van ontsteking en schade aan de darmwand. Dit draagt bij aan het behoud van een gezonde darmbarrière en het verminderen van ‘leaky gut’.

2. Immuunmodulatie
Melatonine reguleert het immuunsysteem in de darmen. Het stimuleert de productie van anti-inflammatoire cytokines en remt pro-inflammatoire signalen. Dit helpt bij het voorkomen van chronische ontstekingen zoals bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.

3. Stimuleren van gunstige bacteriën
Onderzoek toont aan dat melatonine de groei van probiotische bacteriën zoals Lactobacillus en Bifidobacterium bevordert. Tegelijkertijd remt het de overgroei van schadelijke bacteriën. Dit leidt tot een gezondere balans in het microbioom.

4. Ondersteuning van de darmmotiliteit
Melatonine helpt bij de regulatie van peristaltiek, de spierbewegingen die voedsel door het spijsverteringskanaal duwen. Dit voorkomt constipatie en verbetert de stoelgang, wat weer bijdraagt aan een betere darmflora.

5. Bescherming tegen darmaandoeningen
Melatonine wordt onderzocht als mogelijke ondersteuning bij de behandeling van PDS, colitis ulcerosa en andere maag-darmstoornissen. De ontstekingsremmende en microbiële effecten spelen hierin een sleutelrol.

Voordelen van melatonine voor de darmen en het microbioom
Laten we de belangrijkste voordelen van melatonine op een rij zetten:

• Versterking van de darmwand: vermindert lekkende darm en ontsteking.
• Betere darmflora: stimuleert goede bacteriën, remt schadelijke.
• Verbeterde stoelgang: helpt bij het reguleren van de darmmotiliteit.
• Ondersteuning bij PDS en ontstekingsziekten: dankzij de kalmerende en ontstekingsremmende werking.
• Versterkt immuunsysteem: vooral belangrijk omdat 70% van het immuunsysteem zich in de darmen bevindt.
• Indirecte effecten op stemming en slaap: via de gut-brain axis beïnvloeden gezonde darmen ook je brein.

Hoe kun je je melatonineproductie op een natuurlijke manier ondersteunen?
Hoewel supplementen een optie zijn, en een effectieve manier om dagelijks je melatonine aan te vullen zijn er wel dingen die je naast melatoninesupplementen kunt doen.

1. Eet tryptofaanrijke voeding
Tryptofaan is een voorloper van melatonine. Denk aan kalkoen, eieren, zalm, havermout, bananen en zaden.

2. Voldoende daglicht
Licht overdag helpt bij het reguleren van je biologische klok, wat ’s avonds leidt tot een natuurlijke melatoninestijging.

3. Beperk blauw licht ‘s avonds
Blauw licht van schermen remt de melatonineaanmaak. Gebruik bij voorkeur een blauwlichtfilter of stop schermgebruik een uur voor het slapen.

4. Eet vezelrijk voor een gezond microbioom
Vezels uit groenten, fruit en volkoren granen voeden de goede darmbacteriën. Een gezond microbioom ondersteunt op zijn beurt de melatonineproductie.

5. Probiotica en prebiotica
Deze kunnen de darmgezondheid verbeteren en daarmee indirect de melatoninebalans ondersteunen.

Toekomstig onderzoek en therapeutisch potentieel
De interactie tussen melatonine en het darmmicrobioom is een opkomend onderzoeksgebied. Hoewel de eerste resultaten veelbelovend zijn, zijn meer klinische studies nodig om exact te bepalen hoe melatonine als therapie kan worden ingezet bij darmziekten en microbioom-gerelateerde aandoeningen.

Sommige wetenschappers suggereren dat melatoninesupplementatie in de toekomst mogelijk een aanvullende behandeling kan worden bij chronische darmproblemen, vooral in combinatie met probiotica of andere interventies die het microbioom ondersteunen.

Melatonine is veel meer dan een slaaphormoon. In de darmen speelt het een cruciale rol als regulator van het microbioom, ontstekingsremmer en beschermer van de darmgezondheid. Door de samenwerking tussen melatonine en het microbioom kunnen we nieuwe inzichten krijgen in het behandelen van darmziekten, het verbeteren van de spijsvertering én het versterken van het algehele welzijn.

Wil je je darmen een handje helpen? Kijk dan verder dan alleen voeding – zorg ook voor een gezonde melatoninebalans. Je darmen (en je nachtrust) zullen je dankbaar zijn.

Bron: persbericht

Dit bericht is 2083 keer gelezen.