23 november 2020 – Als jongeren een toename in vriendschappen ervaren, stijgt ook hun mentale veerkracht. Dat blijkt uit onderzoek van Anne-Laura van Harmelen, hoogleraar Brein, veiligheid en veerkracht aan de Universiteit Leiden.

Als jongeren een toename in vriendschappen ervaren, stijgt ook hun mentale weerbaarheid. Dat blijkt uit onderzoek van Anne-Laura van Harmelen, hoogleraar Brein, veiligheid en veerkracht aan de Universiteit Leiden.

Kinderen met nare jeugdervaringen krijgen op latere leeftijd relatief vaak mentale problemen. Ze lijden vaker aan depressie of angst en hun welzijn is lager. Het gaat om ervaringen als mishandeling, verwaarlozing, gescheiden ouders of financiële of psychische problemen thuis. Van Harmelen en haar collega’s interviewden voor eerder onderzoek een groep van ruim 1200 jongeren herhaaldelijk tussen hun veertiende en zeventiende jaar. Ook interviewden ze een van hun verzorgers − meestal hun moeder − over hun jeugdervaringen en hun mentale gesteldheid.

Voor het nu gepubliceerde onderzoek naar de relatie tussen mentale veerkracht en vriendschap, kende Van Harmelen alle 1200 jongeren een veerkrachtscore toe. ‘Als ze er mentaal veel beter aan toe waren dan je zou verwachten op basis van hun jeugdervaringen, scoorden ze hoog.’ Ze relateerde deze score aan de kwaliteit van vriendschappen die de kinderen rapporteerden. ‘We zagen dat een hogere veerkracht sterk correleerde met betere vriendschappen. Bij veertienjarigen nog sterker dan bij zeventienjarigen.’

Toenemende vriendschap, toenemende veerkracht
Dat resultaat laat een verband zien tussen vriendschap en veerkracht, maar bewijst niet dat vriendschap invloed heeft op veerkracht. Dat blijkt wel uit de volgende stap die Van Harmelen zette: ze onderzocht de verandering in vriendschappen en veerkracht die jongeren toonden tussen hun veertiende en zeventiende jaar. Als hun veerkracht was toegenomen in die periode, rapporteerden ze ook meer vriendschap. Nam hun veerkracht af, dan waren ook hun vriendschappen afgenomen, bijvoorbeeld door verhuizing of ruzie.

Sociale isolatie door lockdowns kan veerkracht verlagen
Voorheen was de gedachte dat veerkracht een gegeven was, een karaktereigenschap die je meer of minder bezit. Nu blijkt dat dat, in elk geval deels, anders zit: vriendschap beïnvloedt veerkracht in positieve zin. Wat kan de samenleving met deze nieuwe informatie? Van Harmelen: ‘We moeten niet onderschatten hoe belangrijk sociale contacten zijn voor jongeren. Er wordt nog weleens lacherig over gedaan, maar sociale isolatie als gevolg van lock-downs kan lange effecten hebben op de mentale veerkracht van kwetsbare adolescenten. Daarom is het heel goed dat Nederland het openblijven van scholen hoog prioriteert.’

De nieuwe kennis benadrukt het belang van vriendschappen tussen jongeren. Die zouden we extra moeten aanmoedigen. ‘Er zijn veel interessante interventiemethoden bekend die kinderen kunnen helpen bij interpersoonlijke relaties. Speciale interventies voor adolescenten met nare jeugdervaringen, die dus extra veerkracht kunnen gebruiken, zijn er nog niet.’

Bron: universiteitleiden.nl

Meer weten over de gevolgen van  nadelige jeugdervaringen?

Schrijf je in voor het online congres ACE’s: nadelige jeugdervaringen 3e edities 

Bij een aanzienlijk deel van de kinderen die vervelende en belastende zaken meemaken, komt de ellende niet alleen. De nare gebeurtenissen stapelen zich bij hen op. Zij groeiden met meerdere, elkaar vaak versterkende, riscofactoren op. De prognose van deze kinderen is aanmerkelijk slechter dan van kinderen die maar met één enkele risicofactor opgroeiden, zo laat het beschikbare onderzoek naar Adverse Childhood Experiences zien.

Dit congres zal in een exclusief voor deelnemers toegankelijke online leeromgeving plaatsvinden. Vanaf 10 uur op 26 november volgt een hele maand toegang tot deze professionele productie waarin alle presentaties zijn geplaatst. Je kunt gedurende één maand zelf kiezen waar, wanneer en hoe vaak je de bijdragen wilt bestuderen. Na afloop ontvang je een bewijs van deelname en schrijven wij indien van toepassing je registerpunten bij.

Dit bericht is 2008 keer gelezen.