4 oktober 2019 – De Wet Verplichte GGZ (Wvggz) gaat op 1 januari 2020 in. De wet regelt de rechten van mensen met psychiatrische problematiek die te maken hebben met verplichte zorg. Ook jeugdigen kunnen hiermee te maken krijgen. Een van de belangrijkste veranderingen is dat verplichte zorg ook bij mensen thuis toegepast kan worden.

De Wvggz vervangt zoals gezegd de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Verplichte zorg is niet meer beperkt tot de gedwongen opname en de klassieke vrijheidsbeperkingen zoals fixatie en separatie. Ook verzorging, bescherming, begeleiding en therapeutische maatregelen kunnen verplicht opgelegd worden. Bovendien kan verplichte zorg niet meer alleen in de instelling worden toegepast maar ook daarbuiten, in een kliniek of bij iemand thuis. Zo kan iemand die zelfstandig woont verplichte begeleiding krijgen. Hoe deze dwang thuis gaat uitpakken, is onbekend. Zorgen zijn er over het toezicht. Ook is het vraag in hoeverre huisgenoten medeplichtig worden (gemaakt) in de toepassing van verplichte zorg.

Dwang voorkomen
De bedoeling van de Wvggz is om verplichte zorg te voorkomen. Dit betekent dat verplichte zorg enkel als laatste middel ingezet mag worden. Eerst moet onderzocht worden of vrijwillige zorg mogelijk is. En wanneer dit niet kan, dan moet de lichtste vorm van verplichte zorg gebruikt worden en bij voorkeur bij iemand thuis. Ook moet de zorg erop gericht zijn de verplichte zorg af te bouwen.

Instellingen moeten een beleidsplan hebben over de verplichte zorg dat zich richt op het voorkomen en terugdringen van verplichte zorg en het zoeken naar alternatieven op basis van vrijwilligheid. Ook moet er een richtlijn zijn waarin onder meer staat hoe nadelige effecten op de korte en lange termijn te voorkomen zijn.

Meedoen in de samenleving
Tijdens de verplichte zorg moet er aandacht zijn voor (re-)integratie in en participatie aan de samenleving. Dat houdt in dat iemand mee moet kunnen blijven doen in de maatschappij of voorbereid wordt om weer een maatschappelijk leven op te bouwen.

Zorgmachtiging en crisismaatregel
Om verplichte zorg toe te kunnen passen is een zorgmachtiging van de rechter nodig. Dit houdt in dat de rechter de toepassing van alle dwang vooraf moet legitimeren. Het is de geneesheer-directeur van een instelling die het verzoek indient bij de rechter. Wanneer iemand vindt dat een ander verplichte zorg nodig heeft en er sprake is van een relatie tot die persoon, kan hij de geneesheer-directeur vragen om een dergelijk verzoek in te dienen. Ook is een verzoek mogelijk via het gemeentelijke meldpunt Openbare GGZ (OGGZ).

De crisismaatregel vervangt de huidige Inbewaringstelling (IBS). Verschil is dat de crisismaatregel niet beperkt is tot een gedwongen opname maar ook andere vormen van verplichte zorg kan inhouden. Het is nog steeds de burgemeester die de maatregel afgeeft maar straks kan iedereen een verzoek bij de burgemeester indienen.

Positie cliënt
De Wvggz regelt dat de cliënt invloed moet hebben op de verplichte zorg gedurende de hele periode waarin deze wordt toegepast. Zo heeft degene die zorg nodig heeft het recht om aan te geven welke zorg en behandeling zijn voorkeur heeft. Hier moeten hulpverleners aan voldoen. Alleen als de wensen van de cliënt in strijd zijn met goed hulpverlenerschap kunnen zij de wensen naast zich neerleggen. Verder moeten hulpverleners regelmatig met de cliënt overleggen en de zorg samen evalueren. Ook heeft een cliënt recht op uitleg in begrijpelijke taal.

Positie familie
In de Wvggz staat dat relevante familieleden en andere naasten betrokken worden bij de beslissing of verplichte zorg nodig is. Nieuw is ook de komst van de familievertrouwenspersoon die de familie en naasten advies en bijstand kan geven.

Aan de slag met de Wvggz

• Op korte termijn publiceert LOC een handreiking speciaal voor cliëntenraden over hun rol bij de Wvggz. Houd daarvoor de nieuwsbrief in de gaten.
• Organiseer een dialoogbijeenkomst over de Wvggz bij jullie op locatie. Neem voor meer informatie contact op met de vraagbaak van LOC
• Bezoek de workshops van LOC over de Wvggz op het landelijk congres cliëntenraden.

Bron: loc.nl

Dit bericht is 3721 keer gelezen.