27 februari 2022 – 25-50% van de dialyse-patiënten heeft last van symptomen van depressie en angst. Zorgelijke cijfers die medici graag met beide handen aanpakken. Om die reden onderzocht Els Nadort of online zelfhulp psychotherapie soelaas kan bieden. Het Nederlandse Kenniscentrum Angst, Dwang, Trauma en Depressie (NedKad) stelden haar een aantal vragen over haar promotieonderzoek.
‘Over de effectiviteit van de behandeling van angst en depressie bij dialyse-patiënten is nog vrij weinig bekend’, trapt Nadort af. ‘Het herkennen van deze klachten wordt gecompliceerd door de overlap met symptomen die gepaard gaan met de dialysebehandeling. Vandaar dat wij ook hebben gekeken hoe je deze klachten kunt signaleren. Hiervoor hebben we de diagnostische betrouwbaarheid van twee veelgebruikte vragenlijsten voor angstklachten gevalideerd bij dialysepatiënten.’
Online zelfhulp voor dialyse-patiënten
In het beperkte aantal studies die hiernaar zijn gedaan vindt de Amsterdamse onderzoeker wél aanwijzingen dat psychotherapie mogelijk goed werkt tegen depressieve klachten bij patiënten met nierfalen. Daarom besloot de onderzoeksgroep een interventiestudie op te zetten. Nadort: ‘We hebben een online zelfhulpbehandeling onderzocht voor dialysepatiënten met somberheidsklachten. Deelnemers konden de behandeling volgen tijdens de dialysebehandeling op een tablet of laptop. Ze werden hierbij online begeleid door een psycholoog op afstand.’
Waarom E-Health?
‘We kozen voor online zelfhulp, omdat dialyse-patiënten al drie keer per week naar het ziekenhuis moeten komen’, legt Nadort uit. ‘Dan hebben ze vaak geen tijd en energie om nog een keer extra te komen om naar een psycholoog te gaan. Online zelfhulp-behandeling zou een mogelijkheid kunnen zijn om de toegang tot deze zorg te verbeteren. Helaas bleek het toch niet dé oplossing. Zo had 60% van de deelnemers hulp nodig bij het gebruik van de tablet of het invullen van de oefeningen. Sommigen konden bijvoorbeeld hun arm niet goed gebruiken, omdat daar de dialysenaald in zat.’
190 deelnemers aan studie in 18 deelnemende dialysecentra
‘Uiteindelijk deden er 190 deelnemers mee uit 18 deelnemende dialysecentra door het hele land. Van Amsterdam tot Nieuwegein en van Den Haag tot Den Bosch. De deelnemers kwamen willekeurig in de behandel- of controlegroep terecht. De ene helft kreeg de online zelfhulp-behandeling aangeboden en de andere groep normale zorg. Na 5 sessies werd vervolgens de stand opnieuw opgemaakt: hoe scoorden de mensen nu op depressie en angst?
Helaas geen effect zelfhulp
Helaas laat het onderzoek geen effect zien van de behandeling. Nadort: ‘Bij beide groepen verminderden de somberheidsklachten met 21%. Dit wijst erop dat de online psychotherapie geen aanvullend effect lijkt te hebben naast de standaardzorg in de dialysecentra. Dat is jammer, want deze groep patiënten heeft een verminderde kwaliteit van leven, veel depressieve en angstklachten en zou mogelijk veel baat hebben bij een effectieve behandeling. Op dit moment is er meer onderzoek nodig om te ontdekken hoe we hen het beste kunnen helpen en bereiken. Er is wel een positieve kanttekening dat de online therapie effect zou kunnen hebben bij jongere patiënten die meer computerskills in huis hebben.’
Invloed van COVID op angst en depressie bij dialysepatiënten
Tenslotte keek de Amsterdamse promovenda nog naar de invloed van de COVID-19 pandemie op angst- en depressiescores in deze groep. Het interessante was dat daaruit naar voren kwam dat de scores níét toenamen door de pandemie, terwijl dat bij de algemene Nederlandse bevolking wél het geval is. ‘Een mogelijk verklaring hiervoor is dat het al een kwetsbare groep was. Ze volgden al een intensieve en zware behandeling die tijdens de pandemie gewoon doorging. Ze hadden vaak al een beperkter sociaal leven. Hierdoor veranderden de lockdowns mogelijk niet veel aan hun dagelijks leven.’
Els Nadort & proefschrift
Els Nadort studeerde Medicijnen aan de Universiteit van Amsterdam. Na haar studie heeft ze als arts-assistent gewerkt op de afdeling psychiatrie van het OLVG en in 2017 is ze gestart met een PhD-positie bij het OLVG en de Vrije Universiteit van Amsterdam. En afgelopen 19 januari kwam de kers op haar universiteitsloopbaan: ze promoveerde op haar proefschrift Depression and Anxiety in Dialysis Patients.
Bron: nedkad.nl
Dit bericht is 1868 keer gelezen.