10 oktober 2023 – Errez Bar is GZ-psycholoog en heeft een praktijk in Arnhem waar hij cliënten kortdurend behandelt voor uiteenlopende psychische klachten. Errez probeert in al zijn behandelingen samen met de cliënt concrete doelen te stellen. Zijn ervaring is dat hiermee de effectiviteit en efficiëntie van de behandeling worden vergroot.

Eerste stap op weg naar herstel
“Het stellen van concrete doelen in een psychologische behandeling is uitdagend. Bij trainingen en congressen waar ik spreek hoor ik collega’s vertellen dat ze het stellen van doelen vaak moeilijk vinden. En dat is niet zo vreemd. Ik ben er al een aantal jaren bewust mee bezig, maar ook ik blijf het nog regelmatig een uitdaging vinden om met de cliënt tot zo concreet mogelijke doelen te komen. Toch is het echt de moeite waard. Een behandeling waarbij concrete, gedragsmatige doelen zijn gesteld is een behandeling met de wind in de rug. Concrete doelen vormen de routekaart van je behandeling, waardoor de focus bewaakt blijft voor zowel de cliënt, als voor de behandelaar.”

Stimulerend, krachtig en minder hard werken
“Als doelen heel concreet zijn geformuleerd, dan werkt dat voor de cliënt stimulerend om tot verandering te komen. Omdat ze inzoomen op beoogde of gewenste verandering in gedrag vanuit het perspectief van de cliënt. De cliënt krijgt hierdoor een actieve rol, is zelf aan het stuur om in de juiste richting te bewegen en hoeft niet te wachten op de volgende sessie om in actie te kunnen komen. Daardoor bestaat er een gedeelde verantwoordelijkheid tussen cliënt en behandelaar. De cliënt heeft dus een eigen rol, maar hoeft het zeker niet alleen te doen. Als behandelaar sta je aan zijn zijde en ondersteun je waar nodig op weg naar herstel.”

Errez legt uit: “Als je samen de doelen concreet maakt, dan zijn de verwachtingen en de focus ook voor iedereen duidelijk. We weten waar we naar toe werken én wanneer we dit bereikt hebben. Focus is echt helpend. Zonder focus loop je gevaar dat er ergens gedurende de behandeling discussie ontstaat om de verwachtingen op één lijn te krijgen. Dat levert extra werk op en halverwege bijstellen is vaak niet makkelijk. Concrete doelen bij de start, betekent dus minder hard werken halverwege”.

Voorbij het gelukkig worden
“Concrete doelen stellen is een proces waar je de tijd voor moet nemen. En het loont om jezelf die tijd te gunnen. Ik neem daar bijna een volledige sessie de tijd voor, zelfs als ik een traject van slechts vijf gesprekken doe met de cliënt. Het doel dat je samen formuleert moet passend en haalbaar zijn voor je cliënt. Een doel mag niet te abstract zijn: ‘weer gelukkig worden’ is vaag. Wanneer is dit doel bereikt? Wanneer is je cliënt gelukkig? Maar ook doelen als ‘minder somber zijn’, ‘beter voor mezelf opkomen’ of ‘vaker mijn mening geven’ zijn te abstract.”

Errez vertelt dat doorvragen helpt: “Laat je cliënt fantaseren over wat er over een tijdje anders is: ‘Stel je bent niet langer depressief of somber, wat doe je dan concreet anders?’ Vaak komen na een aantal keren doorvragen de antwoorden waar we actief aan kunnen werken. Zoals: ‘Ik ben in staat om iedere zaterdagochtend met de kinderen naar de speeltuin te gaan, in plaats van op de bank te liggen zoals ik dat nu doe.’ Natuurlijk gaat dit doorvragen met respect en empathie. Je laat voelen dat het allemaal niet nú hoeft, maar dat we daar naartoe gaan werken. De ervaring leert dat het voor 80% van de cliënten een prima methode is om zo doelen te stellen. Soms zijn aanvullende acties nodig, bijvoorbeeld stukje psycho-educatie om de vicieuze cirkel van depressie of angst uit te leggen.”

Ook vertelt Errez over het taalgebruik. “Bijvoorbeeld behandeldoelen die allemaal dure interessante woorden bevatten. Die woorden zijn niet van de cliënt en daarmee is het doel ook niet activerend. Laat de cliënt aangeven wat het de moeite waard maakt om deze behandeling te doen en leg het in zijn eigen woorden vast. Bijvoorbeeld:

• Iemand die piekert: “Wanneer ik twintig minuten aan het piekeren ben, ben ik in staat om naar buiten te gaan en iets actiefs te gaan doen (hardlopen, fietsen)”
• Iemand met sociale angst “ik ben in staat om een gesprek te beginnen met een onbekende op het schoolplein van mijn kinderen.”
• Iemand met paniek “ik ben weer in staat om met het openbaar vervoer naar mijn werk te reizen.”
  Mensen die last hebben van psychische klachten zien vaak beren op de weg als je ze laat nadenken over verandering. Laat mensen voorbij de belemmering kijken. Vraag door en probeer de doelen te formuleren in termen van het concrete gedrag dat ze zouden vertonen als ze deze klachten niet hadden.”

Kompas op weg naar herstel
“Door doelgericht te werken wordt de behandeling efficiënter. De doelen zet je samen om naar interventies, de aanpak, om hetgeen te bereiken wat je wilt. Als je duidelijk voor ogen hebt wat dat is, voorkom je dat je continu gaat uitwijken”. Errez geeft aan dat het gedurende de behandeling kan voorkomen dat de cliënt nieuwe onderwerpen op tafel legt, waardoor het moeilijk is zonder doel de focus te houden. “Sommige onderwerpen die tussendoor komen kan je niet negeren, maar over het algemeen helpt het om de focus op de doelen vast te blijven houden en de reis te vervolgen. De doelen zijn daarmee als het ware het kompas op weg naar herstel.”

Effectiviteit en efficiëntie
Vanuit zijn persoonlijke ervaring stelt Errez dat het stellen van concrete doelen de effectiviteit en efficiëntie van de behandeling vergroot. Ook collega’s die deel hebben genomen aan zijn trainingen merken dit op. “Het is duidelijk wat we willen bereiken en daardoor is het eenvoudiger om de koers te bepalen. Kortom, concrete doelen helpen. Zoals ook GZ-psycholoog Michiel Linssen zegt: ‘een behandeling zonder doelen is doelloos. En daardoor vaak eindeloos’.”

Errez Bar, GZ-psycholoog, heeft een eigen praktijk in Arnhem, Progress, waar cliënten kortdurend worden behandeld voor uiteenlopende psychische klachten. Over het kortdurend behandelen verzorgt hij ook in company trainingen en hij onderhoudt de website ‘behandelhulp.nl’ waar informatie over psychische klachten laagdrempelig toegankelijk wordt gemaakt.

Bron: akwaggz.nl

Dit bericht is 622 keer gelezen.