2  juli 2022 – In Amsterdam Nieuw-West werkt men sinds 2020 samen om de wijk inclusiever te maken. Zodat bewoners met een psychische kwetsbaarheid mee kunnen draaien in de wijk. De samenwerking tussen GGZ-medewerkers, buurtwerkers en ervaringsdeskundigen begon klein en werd bij aanvang gehinderd door de covid-pandemie. Ondanks dat zijn er veel professionele organisaties aangehaakt.

Er is ondertussen een betrokken gemeenschap ontstaan. Waarbij het professionele deel van de gemeenschap anders kijkt naar buurten en actief werkt aan het vormen van draagkrachtige, informele gemeenschappen.

Twee jaar geleden begon een samenwerking tussen welzijnsorganisatie Combiwel, GGZ inGeest, TEAM ED en het stadsdeel met kwartiermaken voor mensen met een psychische kwetsbaarheid in de wijk Nieuw-West. De start bestond uit contact leggen met professionele organisaties in de wijk. Kleine initiatieven, zoals in gesprek gaan met een woningcorporatie over overlastgevend gedrag van een bewoner of welzijnswerkers die hun zorgen uitten over een deelnemer aan een activiteit. Daarbij was de achterliggende gedachte: kijk naar situaties en waarom die ontstaan. En probeer samen te komen tot oplossingen voor lastige situaties.

De vijf bouwstenen

De vijf bouwstenen van GGZ in de Wijk staan beschreven in  het handboek Mens tussen de mensen:

1. 1. Samenwerking. De coaches GGZ en Welzijn en ervaringsdeskundigen werken samen met andere partijen in de wijk en werken aan een GGZ vriendelijke en verwelkomende houding in de wijk.
   2. Inventarisatie behoefte bewoners. Welke wensen hebben bewoners? Daar is het gesprek met bewoners voor nodig. Er is sinds 2020 een duurzaamheidsplatform, de Groene Kans. Daar komen bewoners, medewerkers in de wijk, vrijwilligers en ondernemers bij elkaar om aan duurzaamheid te werken. Dit is al doende het platform geworden waar bewoners hun wensen en vragen neerleggen.
   3. Inzet coaches in welzijn en zorg. Zij zijn in de wijk aanwezig en zijn aanspreekpunt – samen met de ervaringsdeskundigen – bij vragen over onbegrepen gedrag en onveiligheid. Ook sturen ze op een ontvangende houding.
   4. Inzet ervaringsdeskundigen. Ook zij zijn aanspreekpunt over gedrag en houding. Zij spiegelen met name hoe dat bij mensen binnenkomt. Op de EDplaats ontvangen zij kwetsbare bezoekers. De ervaringsdeskundige Vliegende Brigadiers geven individuele ondersteuning.
   5. Deskundigheidsbevordering professionals en vrijwilligers. Coaches welzijn, zorg en ervaringsdeskundigen bieden coaching en training over diverse onderwerpen aan medewerkers, vrijwilligers en ondernemers in de wijk. Bijvoorbeeld Q&A’s over verschillende onderwerpen, waaronder ervaringsdeskundigheid en zorgtoeleiding. En intervisie over grenzen aangeven. De basistraining ‘Bouwstenen voor een GGZ vriendelijke wijk’ is een co-creatie met de preventieafdeling Prezens van GGZ inGeest.

Kwartiertmaken
Bij de start zoekt de projectgroep naar organisaties en partners waar Amsterdammers – inclusief kwetsbare mensen met een GGZ achtergrond – veel baat bij hebben als daar vanuit een andere houding wordt gewerkt. Daarmee zoekt men samenwerking. De coaches en ervaringsdeskundigen pitchen veel over GGZ in de Wijk. Ze vertellen: ‘GGZ in de Wijk gaat over inclusie en een GGZ vriendelijke houding. Schakel ons in bij vragen of neem deel aan de training’.

Daarnaast denken ze na over de vraag ‘wat zou de inclusie in Nieuw-West bevorderen?’ Een gezellige braderie, omdat de hele buurt daar welkom is. Dat idee evolueert: niet iets eenmaligs, maar een wekelijkse bijeenkomst. Ook de focus verandert van gezellig naar inhoudelijk: duurzaamheid. ‘Zo kunnen we tegen iedereen zeggen: hee, bedankt dat je komt helpen bij het tegengaan van verspillen van eten’. Daardoor verdwijnen machtsverhoudingen en is het gelijkwaardig. Het bestaat nu. Het wordt door de welzijnsorganisatie Combiwel georganiseerd in verschillende buurtcentra en heet de Groene Kans. Tijdens de wekelijkse bijeenkomsten is er veel aandacht voor kwartiermaken. De aanwezige coaches en ervaringsdeskundigen van GGZ in de wijk zorgen voor een goede en veilige sfeer. Uit eigen onderzoek bleek namelijk dat daar behoefte aan is: een centrale plek met een goede ontvangst, een veilig welkom. Het is belangrijk om die voorbeeldfunctie te laten zien: aandacht hebben voor elkaar, open luisteren en iedereen een plek bieden. Een houding die idealiter normaal is in de wijk.

Groene Kans: spin-off met effect

Wat begon vanuit professionele verantwoordelijkheid om mensen met een kwetsbaarheid een plek te geven, is doorgegroeid naar een plek van de bewoners. Die hebben zelf een verantwoordelijkheid in het aangaan van ontmoetingen of het zichzelf ontwikkelen. GGZ in de Wijk biedt ondertussen alleen (vooral) de juiste voorwaarden.

Tegenwoordig bedenken en organiseren alle aanwezigen activiteiten die duurzaamheid stimuleren. Dat begon met kleine zaken. Waar nodig faciliteren organisaties veranderingen. En telkens sturen de coaches en ervaringsdeskundigen aan op die welkome houding en hoe je dat doet. Door die houding voort te leven. Van daaruit groeit er een vangnet en betrokkenheid vanuit de wijk. Eind 2021 is het een heel krachtig platform waarin mensen elkaar (kunnen) ontmoeten en activeren. Bovendien biedt het klantmanagers, de wijkagent, medewerkers van organisaties als Buurtteams, woningbouwvereniging en Zorg en Woonoverlast een gastvrije plek om bewoners te ontmoeten. Daarmee is de Groene Kans succesvol in Nieuw-West! Het is dus mooi om te zien dat het bijdraagt aan sociale inclusie.

Doorontwikkeling in 2021
De Groene Kans biedt een belangrijk platform voor ontmoeting, waar de betrokkenen van GGZ in de wijk gebruik van maken. Maar GGZ in de wijk is zo veel meer! Coaches en ervaringsdeskundigen denken mee en geven advies bij ingewikkelde situaties in de wijk. In twee jaar tijd zijn vele professionals en vrijwilligers werkzaam in Nieuw-West gecoacht en getraind in de GGZ vriendelijke houding. Individueel maatwerk, aansluitend bij de vraag van de organisatie, thematische Q&A sessies of meerdaagse trainingen voor meerdere organisaties; alles vanuit hetzelfde gedachtegoed. De samenwerking met Buurtteams, woningbouwverenigingen, politie en handhaving heeft ertoe geleid dat vele professionals en vrijwilligers op een andere manier kijken naar de bewoners die kwetsbaar zijn en naar problemen die spelen in de buurt. In gezamenlijkheid wordt gezocht naar andere, verfrissende oplossingen.

Delflandplein

Het Delflandplein is een mooi voorbeeld. Het gebiedsteam van die locatie maakt deel uit van het netwerk en brengt in dat de bewoners zich onveilig voelen. Er zijn veel mensen met een verslaving op het plein. Ook bedelen is een probleem. De bewoners voelen zich bedreigd en durven die mensen niet aan te spreken. Hier komen alle genoemde elementen bij elkaar. Een onveilig gevoel in combinatie met kwetsbaarheid. De projectgroep is betrokken om een soort cultuurverandering te bewerkstelligen. Alle betrokkenen rondom het plein – gemeente, gebiedsmakelaar, politie, veiligheidsmanagers, makelaars van de winkels rondom het plein, HVO Querido en de projectgroep – willen die overlast uitroeien. De vraag is hoe. Tot dan toe was de gedachte: we maken posters met de mededeling: mensen, niet bedelen. Nu werkt een groepje vanuit een andere houding aan het verbeteren van de sociale cohesie op het plein. Zodat de bewoners met z’n allen op één lijn komen.

Uitgangspunt: ‘Het is een gegeven dat er veel mensen wonen, ook mensen met ernstige GGZ problematiek. Hoe kunnen we er nou voor zorgen dat het beter samengaat?’ De gezamenlijke partijen hebben dat onderzocht en er een advies over geschreven. Centraal in het advies staat de visie van GGZ in de wijk en de opgedane kennis van de Groene kans: community building; mensen verbinden en betrokken maken. Het stelt voor om op een gelijksoortig manier te werken aan het verbeteren van de sociale cohesie. Met daarbij de practice what you preach werkwijze: toegankelijke GGZ vriendelijke wijken realiseren.

De uitwerking volgt, maar vooralsnog zijn alle partijen enthousiast. Een snel resultaat: de professionals kijken nu al met een andere blik naar de situatie. ‘Wat willen de gebruikers van het plein en hoe benader je ze nu?’ Dat heeft geresulteerd in een plan waar veel mensen achter staan. Een eerste stap in de goede richting.

Hoe er gewerkt is aan het implementeren van GGZ in de Wijk, kun je lezen in Werken aan GGZ in de wijk – Osdorp.

Bron: movisie.nl

Dit bericht is 2674 keer gelezen.