17 oktober 2025 – Een nieuwe internationale studie onder leiding van onderzoekers van Amsterdam UMC laat zien dat als een behandeling met antidepressiva bij een dwangstoornis (OCS) na vier weken nog geen merkbaar effect heeft, de kans groot is dat het middel ook later niet zal helpen.

De resultaten zijn gebaseerd op gegevens van ruim 1.700 patiënten en verschenen in het tijdschrift Psychological Medicine (2025). De bevindingen kunnen helpen om sneller te beslissen of doorgaan met een medicijn zinvol is – of dat het tijd is om de behandeling aan te passen.

Waarom is dit belangrijk?
Bij de behandeling van een dwangstoornis worden vaak antidepressiva zoals SSRI’s of clomipramine voorgeschreven. Volgens de huidige richtlijnen wordt meestal pas na 8 tot 12 weken beoordeeld of het medicijn werkt. Deze nieuwe studie laat zien dat dat misschien veel eerder kan: als iemand na 4 weken nog geen merkbare verbetering voelt, is de kans groot dat het medicijn ook op langere termijn niet effectief zal zijn.

Dat betekent dat behandelaars en patiënten eerder kunnen bijsturen, bijvoorbeeld door de dosering te verhogen, over te stappen op een ander middel, of psychotherapie toe te voegen.

Hoe is dat onderzocht?
De onderzoekers combineerden gegevens uit 11 grote medicijnonderzoeken bij mensen met OCS. Ze keken of vroege veranderingen in klachten (gemeten met de Y-BOCS, een standaard vragenlijst voor dwangklachten) iets konden voorspellen over het uiteindelijke resultaat van de behandeling.

De conclusie was duidelijk:

• Bij 86% van de mensen die na 4 weken geen verbetering zagen, bleef de behandeling ook na 10 tot 12 weken zonder effect.
• Als er wél wat vooruitgang was na 4 weken, betekende dat niet altijd dat de behandeling uiteindelijk succesvol zou zijn – maar het was wel een positief teken.
• De voorspellende waarde werd nog iets sterker als het effect na 6 of 8 weken werd bekeken.

Wat betekent dit voor de praktijk?
De bevindingen wijzen erop dat het zinvol kan zijn om al na een maand kritisch te kijken of een medicijn voor dwangklachten iets doet. Als klachten na vier weken nog precies hetzelfde zijn, is het verstandig om de behandeling te heroverwegen, in plaats van nog weken te wachten in de hoop dat er later verbetering komt.

Dat kan patiënten onnodige bijwerkingen en teleurstelling besparen, en helpt behandelaars om sneller te schakelen naar een effectievere aanpak.

Bron: nedkad,nl

Dit bericht is 1 keer gelezen.