10 april 2025 – Virtual Reality (VR) biedt veelbelovende mogelijkheden voor de behandeling van depressie. Maar welke therapievormen worden er eigenlijk ingezet binnen deze virtuele werelden? Een recent gepubliceerde studie door GGZ Delfland, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) brengt systematisch in kaart welke psychologische strategieën VR-interventies voor depressie precies proberen aan te spreken.

Achtergrond
Depressie is wereldwijd een van de meest voorkomende psychische aandoeningen en heeft een grote impact op het dagelijks leven van patiënten. Hoewel er diverse behandelopties zijn, herstelt slechts 43% volledig van een depressieve stoornis. Er zijn geen aanwijzingen dat de effectiviteit van bestaande behandelingen de afgelopen jaren is toegenomen.

Wat doet VR voor therapie?
VR-simulaties bootsen realistische situaties na of creëren nieuwe ervaringen – van wandelen door een bos tot sociale interactie met avatars. Deze ‘gecontroleerde verbeelding’ kan gedrag, emoties en motivatie beïnvloeden. Toch ontbrak het tot nu toe aan overzicht over hoe en waarvoor VR precies wordt ingezet in therapieën bij depressie.

Belangrijkste bevindingen
De onderzoekers voerden een zogeheten scoping review uit, waarin 43 wetenschappelijke studies werden geanalyseerd. Daaruit blijkt dat VR momenteel wordt ingezet voor een reeks van therapeutische doelen, waaronder:

1. Gedragsactivatie – stimuleren van activiteit en belonend gedrag (meest onderzocht)
2. Psycho-educatie – inzicht geven in depressie
3. Cognitieve herstructurering – anders leren denken
4. Versterken van positief affect – het ervaren van positieve emoties
5. Mentale beeldvorming – positieve scenario’s visualiseren
6. Vaardigheidstraining
7. Verbeteren van cognitieve functies
8. Andere vormen van VR-therapie

Virtual Reality kan bijvoorbeeld worden ingezet om patiënten op een laagdrempelige manier te activeren, sociale interactie te oefenen, of hen in een positieve omgeving te plaatsen die emoties oproept zoals ontspanning of plezier.

Belangrijke kanttekeningen
Hoewel de mogelijkheden van Virtual Reality veelbelovend zijn, benadrukken de onderzoekers dat het vakgebied zich nog in een vroege fase bevindt. In veel studies is de theoretische onderbouwing van VR-interventies beperkt en ontbreekt vaak een heldere uitleg waarom juist VR iets toevoegt. Ook zijn veel studies kleinschalig en exploratief van aard.

Wat nu?
De onderzoekers pleiten voor meer focus op de onderliggende verandermechanismen van VR in therapie: wat werkt precies, waarom, en voor wie? Alleen zo kunnen VR-interventies doelgerichter worden ingezet en echt bijdragen aan een gepersonaliseerde, effectieve behandeling van depressie.

Volgens de auteurs biedt Virtual Reality unieke mogelijkheden om gedrag en emoties rechtstreeks te beïnvloeden, maar is verdere onderbouwing nodig om deze technieken doelgericht te kunnen toepassen.

Deze studie vormt een belangrijke stap richting beter gebruik van VR-technologie in de geestelijke gezondheidszorg, met oog voor zowel theoretische fundamenten als individuele patiëntbehoeften.

Link naar het onderzoek.

Bron: nedkad.nl

Dit bericht is 666 keer gelezen.