23 januari 2024 – Huiselijk geweld in relaties en in gezinnen varieert in elke situatie in ernst, aard, frequentie en duur. Elke situatie is anders en er zijn verschillende achterliggende dynamieken en problemen. Het is belangrijk om een volledig beeld te krijgen van deze geweldsdynamiek. In elke situatie moet er immers maatwerk geboden worden. Dat is pas mogelijk als je weet wat er aan de hand is. Augeo Foundation en Movisie zijn in 2023 in gesprek gegaan met verschillende experts zoals ontwikkelaars (van methoden en/of instrumenten), onderzoekers, adviseurs, hoogleraren, professoren en met ervaringsdeskundigen en professionals. In dit artikel nemen we de lezer mee in de bevindingen van deze gesprekken en sluiten we het artikel af met een aantal aanbevelingen.

Huiselijk geweld is een ernstig en complex maatschappelijk probleem. Onderzoek toont aan dat huiselijk geweld er in elke situatie anders uitziet. Het grensoverschrijdende en gewelddadige gedrag van mensen verschilt in ernst, aard, frequentie en duur. Daarnaast blijkt dat de context, waarin huiselijk geweld plaatsvindt, ook divers is. Er kan sprake zijn van compassiemoeheid bij langdurige zorg. Of er spelen stress bevorderende factoren, zoals verslaving, armoede of psychische problemen. Ook kan er sprake zijn van pedagogische onmacht of eigen (jeugd-) trauma’s. Huiselijk geweld kan daarnaast ook ontstaan uit extreme jaloezie, controle, dwang, genderopvattingen of een machtsverschil. Het palet van huiselijk geweld is veelkleurig en varieert in frequentie (incidenteel, structureel) en in aard en ernst. Denk aan vormen van psychisch geweld, fysiek- en seksueel geweld, die kunnen oplopen tot geweld of verwaarlozing dat fataal afloopt.

Huiselijk geweld
Huiselijk geweld is geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Dat kunnen zijn: partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden. Het gaat bij huiselijk geweld om lichamelijke, seksuele en psychische vormen van geweld. Vrouwen vormen de grootste groep slachtoffers. Maar ook mannen, kinderen en ouderen zijn slachtoffer van huiselijk geweld.  Dat noemen we respectievelijk: mannenmishandeling, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Een iets minder bekende vorm van huiselijk geweld is oudergeweld. Dan plegen kinderen geweld tegen hun ouders. Huiselijk geweld komt binnen alle lagen en groeperingen van de bevolking voor (Wat is huiselijk geweld? | Huiselijk geweld | Rijksoverheid.nl)

Uit de prevalentiemonitor HGSG van het CBS  blijkt dat bijna 1,3 miljoen personen (16+) in de afgelopen 12 maanden slachtoffer  zijn geweest van huiselijk geweld. Hiervan zijn ruim 850 duizend personen slachtoffer van structureel huiselijk geweld. Dat betekent (bijna) dagelijks, wekelijks of maandelijks.

Uit onderzoek naar gezinnen die gemeld zijn bij Veilig Thuis blijkt dat het aantal incidenten hoog is (86 incidenten per jaar per gezin) en dat er in 85% van de gezinnen sprake is van ernstig geweld. Na anderhalf jaar is er in meer dan 60% van de gezinnen waarover gemeld is nog steeds sprake van ernstig geweld en kindermishandeling. Ruim de helft van de volwassenen is als kind ook zelf mishandeld of verwaarloosd. (Huiselijk geweld: een complex en hardnekkig probleem, 2023).

Deze veelkleurigheid vraagt om grondige kennis over alle verschillende vormen van geweld. Het vraagt om een doordachte visie op veiligheid en onveiligheid. Het vraagt dat professionals beschikken over gespreksvaardigheden om in gesprek te gaan over huiselijk geweld. Inzicht in de dynamiek, onderliggende patronen, acuut gevaar én risicofactoren op lange termijn is noodzakelijk om de juiste hulp te bieden aan kinderen, betrokkenen, slachtoffers, plegers, ouders, sociaal netwerk en/of familieleden.

Geweld dat uit onmacht of frustratie voorkomt, vraagt om een andere aanpak, dan geweld dat bedoeld is om te controleren en manipuleren. Stalking, ouderenmishandeling of bijvoorbeeld kindermishandeling vereisen elk een specifiek én andere aanpak. Er zijn daarnaast ook duidelijke genderverschillen als het gaat om geweld in relaties; vrouwen ervaren meer en ernstiger geweld dan mannen. De verschillende soorten geweld hebben ook andere gevolgen voor de kinderen. Zo leidt partnergeweld tot meer emotionele onveiligheid en op de langere duur tot traumaklachten bij kinderen. Verwaarlozing daarentegen leidt tot meer hechtingsproblematiek (Buisman, 2020).

Augeo Foundation en Movisie zijn om die reden in gesprek gegaan met ontwikkelaars, onderzoekers, adviseurs, hoogleraren, professoren (de experts), ervaringsdeskundigen en met professionals. We willen graag antwoord krijgen op de vraag wat nodig is om een volledig beeld te krijgen van de geweldsdynamiek in gezinnen. In dit artikel nemen wij de lezer mee in de bevindingen van deze gesprekken. Augeo Foundation en Movisie sluiten het artikel af met een aantal aanbevelingen.

Verantwoording bij het tot stand komen van dit artikel
Augeo Foundation en Movisie hebben 17 gesprekken gevoerd met experts. Alle experts hebben dezelfde vragen voorgelegd gekregen. Van het gesprek is een verslag gemaakt en deze is voor correctie voorgelegd aan de experts. De antwoorden van de experts zijn geclusterd en met elkaar vergeleken. Augeo Foundation en Movisie zijn op zoek gegaan naar patronen. Deze patronen willen wij graag met de lezer delen.

De professionals en ervaringsdeskundigen zijn benaderd door gebruik te maken van de achterban van Movisie en Augeo Foundation. Deze groep heeft in hun werk regelmatig te maken met huiselijk geweld en kindermishandeling.  De resultaten van deze survey zijn daarmee niet representatief voor alle professionals en ervaringsdeskundigen in Nederland. Professionals hebben gesloten en open vragen in een survey beantwoord. De antwoorden zijn verwerkt in grafieken. Uit de resultaten hebben Augeo Foundation en Movisie patronen gedetecteerd. Deze willen wij graag met de lezer delen.

Augeo Foundation en Movisie hebben bovenstaande resultaten tegen het licht gehouden van haar eigen body of knowledge. Uit een gezamenlijke reflectiebijeenkomst zijn een aantal aanbevelingen uit naam van Augeo Foundation en Movisie opgenomen in het artikel.  Lees deze hier.

Bron en uitgebreid artikel: movisie.nl

Dit bericht is 1167 keer gelezen.