10 mei 2018 – Een medewerker van tbs-kliniek De Rooyse Wissel in Oostrum is eerder deze week aangerand en mishandeld door een patiënt. Het is niet de eerste keer dat een tbs-kliniek in opspraak raakt: ook de Woenselse Poort en de Kijvelande komen in het nieuws na drugsgebruik, intimidatie, en slecht toezicht. Waarom gaat het steeds mis in tbs-klinieken? Joppe Varkevisser gaat op Nu.nl op zoek naar de antwoorden.
Na veel media-aandacht voor een aantal grote incidenten besloten veel klinieken extra maatregelen te nemen om meer misstanden te voorkomen. Ondanks deze maatregelen gaat het toch nog regelmatig mis. Dat heeft vier belangrijke redenen.
1. Er is te weinig geld en onvoldoende gekwalificeerd personeel.
Volgens Robbert-Jan Verkes, hoogleraar Forensische Psychiatrie aan de Radboud Universiteit, is het niet alleen een kwestie van te weinig geld. “Bezuinigingen zijn een deel van het probleem, maar het grootste probleem is het vinden van gekwalificeerd personeel, met name sociotherapeuten. Vaak is er een gebrek aan praktijkervaring, en dat is moeilijk te trainen.”
“Het beeld dat veel mensen van dit werk hebben werkt ook niet mee: het is heel uitdagend en veeleisend werk en er zitten altijd risico’s aan, omdat je werkt met patiënten die zich gewelddadig kunnen gedragen. Je moet altijd alert zijn. Je kan wel alle vacatures opvullen zodat de cijfers kloppen, maar als je als team niet goed op elkaar ingespeeld bent, kan dat tot gevaarlijke situaties leiden.”
2. Patiënten moeten voor hun behandeling ook vrijheid krijgen.
Het is erg belangrijk dat er een vertrouwensband tussen patiënt en medewerker ontstaat, vindt Verkes. “Het is altijd wel een moeilijke afweging, tussen resocialisatie en beveiliging. Je kan iedereen wel binnen houden, zoals in 2006. Toen was men veel terughoudender met verloven. Toen waren er een stuk minder incidenten, maar dat bevordert de behandeling niet. En dat is toch wel het hoofddoel van tbs: resocialisatie.”
“Het is vaak makkelijk om voorzichtig te zijn, want als er iets fout gaat heb je als tbs-kliniek een hoop uit te leggen en komt alles onder een vergrootglas, en als je te voorzichtig bent en geen risico’s neemt, belemmert dat de behandeling. In feite kun je het bijna nooit goed doen. Wel moet ik zeggen dat tbs-klinieken vooral in het nieuws komen als het mis gaat, terwijl dit soort incidenten echt een kleine uitzondering is.”
Volgens Petra de Maar, woordvoerder van Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag, is het voor het behandelingstraject belangrijk dat de patiënt zekere vrijheden krijgt, omdat de effecten van de behandeling anders moeilijk te toetsen zijn. “Zonder vertrouwensband kan je niet behandelen. We moeten dus altijd de balans tussen behandeling en beveiliging zien te vinden.”
3. Sommige tbs’ers belanden in een uitzichtloze situatie.
Eén van de patiënten in De Rooyse Wissel die naar buiten treedt in de EO-reportage – die een hoop misstanden in de kliniek aan de kaak stelde – is Peter M.
“Ik doe niks, ik zit de hele dag in mijn kamer”, vertelt hij. “Ik zit de hele dag televisie te kijken. Ik werk niet, volg geen therapie, ik doe helemaal niks, heb ik ook nooit gedaan. Het is gewoon doormodderen.”
Volgens het onderzoeksrapport, dat werd gepubliceerd naar aanleiding van de reportage, kunnen dit soort uitzichtloze situaties uitmonden in incidenten. “De tbs-gestelde is teleurgesteld dat de behandeling stagneert. Het zo belangrijke doel om als burger weer deel te kunnen zijn van de vrije maatschappij lijkt onbereikbaar.”
Als het personeel er samen met de patiënt niet in slaagt om de teleurstelling in te kaderen, kan er onbegrip, frictie en animositeit ontstaan. De Inspectie Veiligheid en Justitie acht het aannemelijk dat er een verband tussen deze frustraties en incidenten is.
Verkes bevestigt dat de behandeling van sommige patiënten tijdelijk stopt. “Sommige patiënten zien het belang van behandeling nog niet in, of kunnen door hun stoornis niet goed meewerken. Dan komt het dus voor dat iemand kort afgezonderd wordt.”
4. 100 procent controle is in een tbs-kliniek onmogelijk.
Het is moeilijk om te voorkomen dat verboden middelen de kliniek binnen komen. “Hoe graag we het ook zouden willen, klinieken zijn niet drugsvrij. Dat is onhaalbaar – dan zou je echt alles hermetisch moeten afsluiten, maar dat is niet werkbaar en leefbaar. Dat maakt behandelen onmogelijk.”
De Woenselse Poort heeft een aantal concrete maatregelen genomen om de veiligheid in de kliniek te verbeteren. Zo mogen medewerkers niet meer tegelijkertijd pauzeren en eet het personeel meer mee met cliënten, zodat er meer toezicht is. Ook is de controle op drugs en verboden middelen aangescherpt door middel van drugshonden, wekelijkse urinecontroles en willekeurig fouilleren bij zowel cliënten als medewerkers.
Bron en bekijk de video Wat is TBS precies? op nu.nl
Dit bericht is 5741 keer gelezen.