11 november 2024 – Het aantal psychiatrische patiënten dat in een isoleercel terechtkomt, stijgt weer, ondanks eerdere beloften om deze praktijk te beëindigen, zo meldt de NOS. Recente cijfers van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) tonen een toename van bijna 10% in het gebruik van de separeercel, met bijna 8800 gevallen van opsluiting in het afgelopen jaar. Bovendien neemt niet alleen de frequentie, maar ook de duur van de opsluitingen toe: patiënten zitten gemiddeld 25% langer geïsoleerd dan in voorgaande jaren.
Hoewel een diepgaand onderzoek naar de oorzaken ontbreekt, noemt de IGJ verschillende mogelijke verklaringen. Een belangrijke factor lijkt het personeelstekort in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) te zijn. Door een grotere doorstroom van zorgverleners kennen de medewerkers de patiënten vaak minder goed, wat sneller leidt tot keuzes voor isolatie. Daarnaast blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat jonge en minder ervaren zorgverleners eerder kiezen voor fysieke dwangmaatregelen, zoals separatie, omdat zij nog onvoldoende vertrouwd zijn met alternatieve benaderingenlgen van isolatie voor patiënten**
Meerdere studies wijzen op de schadelijke gevolgen van gedwongen isolatie voor de geestelijke gezondheid van patiënten. Onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam toont aan dat separatie een traumatische ervaring kan zijn die gevoelens van angst, eenzaamheid en wanhoop versterkt . Psychiatrisch verpleegkundige en onderzoeker Yolande Voskes stelt dat deze ervaringen de gezondheidstoestand van de patiënten verergeren en hun herstel in de weg staan. “Het trauma dat isolatie teweegbrengt, kan leiden tot langdurige negatieve psychologische effecten,” aldus Voskes.
Een VN-verdrag uit 2006 over de rechten van mensen met een handicap benadrukt eveneens dat dwangmaatregelen, zoals separatie, in strijd zijn met de mensenrechten van patiënten. Ondertekenaars, waaronder Nederland, hebben toegezegd de toepassing van dwang in de zorg zoveel mogelijk te reduceren. in juni 2016 ondertekenden de 15 grootste Nederlandse ggz-instellingen het Dolhuys Manifest, waarin beloofden de isoleercel af te schaffen omdat voor patiënten traumatiserend is en het hun angst en wanhoop alleen maar vergroot.
Desondanks blijkt in de praktijk dat het gebruik van de separeercel een structurele oplossing blijft voor complexe situaties binnen de psychiatrie.
De visie van de overheid en verdere stappen
Staatssecretaris van Volksgezondheid Vincent Karremans vraagt om een nadere verduidelijking van de cijfers. Volgens hem moeten de definities rond “separeren” worden aangescherpt en geharmoniseerd om een eerlijker beeld te krijgen van de ontwikkelingen. Dit sluit aan bij de visie van de branchevereniging Nederlandse ggz, die vraagtekens zet bij de gegevens van de IGJ vanwege de variabele registratiewijzen tussen instellingen.
Ondertussen pleiten experts voor meer preventieve maatregelen en een herstelgerichte benadering van patiënten. Peter Pierik, ervaringsdeskundige en medewerker in een ggz-instelling, benadrukt dat een goede relatie tussen personeel en patiënt het gebruik van de isoleercel kan verminderen. “Door als team beter te communiceren en angst te verminderen, kunnen we patiënten de zorg bieden die ze nodig hebben,” zegt Pierik.
Naar een humane aanpak
Deze situatie toont aan hoe uitdagend het is om in de ggz de balans te vinden tussen veiligheid en welzijn. Vanuit wetenschappelijk oogpunt wijst onderzoek op een duidelijke richting: isolatie moet worden vermeden en alternatieve behandelmethoden, die het vertrouwen tussen patiënt en zorgverlener versterken, moeten voorop staan.
MIND, de belangenbehartiger van mensen met psychische problemen en hun naasten, is een landelijke petitie gestart tegen eenzame opsluiting in de ggz.
Bron: nos.nl
Dit bericht is 761 keer gelezen.
