8 november 2025 – ‘Ik zei altijd maar tegen iedereen dat het goed ging,’ vertelt Koert Greving, ervaringsdeskundige bij Accare. ‘Ik dacht: ik red me wel. Maar daardoor stapelde alles zich op en voelde ik me uiteindelijk alleen maar slechter.’ De vierde UMCG in Forum trekt op 4 november een uitverkochte zaal. Het thema mentale gezondheid bij mannen leeft. Hoe gaan mannen om met hun gevoelens en wat er kan gebeuren als ze die blijven inslikken? Het stereotype van de stoere man is nog steeds wijdverbreid: mannen moeten sterk, ambitieus, zelfverzekerd én de kostwinner zijn. Toch?

Waarom mannen minder praten
FFrederike Jörg, onderzoeker bij het Universitair Centrum voor Psychiatrie en programmadirecteur van Mentaal Gezond Groningen ziet hoe diep het stereotype van de stoere man zit.  ‘Jongens leren al vroeg: niet huilen, niet klagen. Kwetsbaarheid wordt gezien als zwakte. Maar zwijgen verergert mentale problemen nou juist.’ Mannen ervaren net zo vaak gevoelens van angst of depressie als vrouwen, maar verbergen deze vaker. Veel vaker dan vrouwen zoeken ze afleiding in drank of drugs. ‘Het gaat er niet om dat jongens alles moeten uitspreken,’ zegt Jörg. ‘Maar dat ze weten dat er ruimte is voor hun gevoelens en dat volwassenen leren om écht luisteren.’

Diana van Bergen, adjunct-hoogleraar suïcidepreventie bij jongeren, vult aan: ‘Vrouwen praten en zoeken sneller hulp. Mannen verbergen hun gevoelens vaak uit schaamte of omdat ze het zelf willen oplossen. Soms uiten ze signalen subtiel, bijvoorbeeld via zwarte humor. Het kan lastig zijn om te weten wat je als vriend, ouder of collega kan doen, maar juist het aangaan van die moeilijke gesprekken is belangrijk. Praten over depressie of zelfdoding en een luisterend oor bieden kan al veel verschil maken.’ Ze wijst ook op risicogroepen: mannen van middelbare leeftijd met werkstress of verlies van werk of een partner, en jonge mannen in sociale groepen met veel druk om stoer te zijn. ‘Wie niet praat of zijn gevoelens verbergt, loopt meer risico op ernstige problemen of zelfdoding.’

‘Het gaat er niet om dat jongens alles moeten uitspreken, maar dat ze weten dat er ruimte is voor hun gevoelens en dat volwassenen leren om écht luisteren.’

Gaat het écht goed?
Zonder vader, met een moeder die kampte met mentale problemen, leerde Greving als tiener vooral overleven. ‘Sterk zijn betekende: niet instorten. Ik wist niet wat een man was, of hoe ik er één moest zijn.’ Hij nam vroeg de vaderrol over, praatte niet over wat hij voelde en verwerkte alles in stilte.’ Jaren later dwingt zijn lichaam hem tot stilstand. ‘Ik was op. Geen energie meer.’ Pas als één persoon écht naar hem luistert, doorvraagt en hem doorverwijst naar therapie, breekt er iets open en leert hij erover praten. Inmiddels helpt Koert als ervaringsdeskundige bij Accare, organisatie voor kinder- en jeugpsychiatrie, jongeren en gezinnen.

‘Als ouder, vriend of docent heb je een voorbeeldfunctie. Let op woorden, complimentjes en benadering. Laat zien dat emoties erbij horen en toon zelf kwetsbaarheid.’

De rol van maatschappelijke verwachtingen
Maatschappelijke verwachtingen leggen veel druk op mannen. Hessel van Emancipator, een organisastie die werkt aan het veranderen van de maatschappelijke ideeën over mannen en mannelijkheid, legt uit hoe dat werkt met de zogenaamde ‘man box’. Hij daagt het publiek uit te roepen wat ze nou een echte man vinden en wat een echte vrouw. Mannen zijn dus ‘stoer’, ‘sterk’, ‘huilen niet’ en ‘kennen geen angst’. Hoe smaller de box, hoe lastiger het is om gewoon jezelf te zijn, laat Hessel zien. En dat kan leiden tot stress, eenzaamheid en agressie, zegt hij. ‘Maar hoe ga je daar dan mee om als ouder?’ vraagt een deelnemer zich af. ‘Als ouder, vriend of docent heb je een voorbeeldfunctie,’ zegt Schaaf. ‘Let op woorden, complimentjes en benadering. Laat zien dat emoties erbij horen en toon zelf kwetsbaarheid. Zo krijgen jongens de ruimte om hun eigen gevoelens te verkennen.’

Filmmaker Joep van Weelden laat in zijn documentaire Suikerwater zien hoe groepsdynamieken bij jonge mannen stoerdoenerij en competitie versterken. ‘In vriendengroepen zie je dat dit gedrag vaak ongemerkt wordt versterkt,’ zegt Van Weelden. ‘Het gaat er niet alleen om te leren wat wel en niet kan, maar vooral om je bewust te worden van hoe je met elkaar omgaat, je eigen grenzen aangeeft, die van anderen respecteert en hierover open probeert te praten.’

Mentaal Gezond Groningen
Dat het onderwerp veel oproept, blijkt ook uit de vele vragen van het publiek. De drempel om professionele hulp te zoeken is soms hoog. Een deelnemer vraagt: ‘Kun je ChatGPT dan misschien gebruiken als gesprekspartner wanneer je je niet goed voelt?’ Jörg: ‘Online anoniem je gedachten delen kan zeker helpen, bijvoorbeeld via speciale platforms zoals In je bol*. ChatGPT kan empathisch reageren, maar is geen hulpverlener en praat vooral met je mee. Echt contact, met mensen om je heen of een professional, blijft het belangrijkst.’

*Op de website van Mentaal Gezond Groningen vind je praktische tips en tools, zoals het platform In je bol, waar jongeren ontdekken wat helpt om beter in hun vel te zitten.

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Bel 0800-0113, chat anoniem via 113.nl of kijk hoe jij jongeren kunt helpen via De Checkers. 

Bron: umcg.nl

Dit bericht is 39 keer gelezen.