13 juli 2025 – De sectie Verslavingspsychologie benadrukt de noodzaak van strengere maatregelen om kwetsbare groepen, vooral jongeren, beter te beschermen tegen de risico’s van online kansspelen. De evaluatie van de gokwet toont aan dat het huidige beleid tekortschiet in het voorkomen van gokverslaving en dat gokbedrijven spelers onvoldoende beschermen.

De verslavingspsychologen ondersteunen het eerdere kabinetsvoornemen om de minimumleeftijd te verhogen naar 21 jaar, naast aanvullende preventieve maatregelen zoals een speellimiet, een verbod op gokreclames en strikter toezicht door de Kansspelautoriteit. Onafhankelijke controle op gokbedrijven en meer financiering voor hulp aan mensen met een gokverslaving zijn essentieel.

Herzie het huidige financieringsmodel
De structurele financiering van preventie, onderzoek en behandeling van gokverslaving moet in onze optiek worden herzien. Het Verslavingspreventiefonds wat nu een gelimiteerde takenpakket heeft, wordt gefinancierd door een geoormerkt deel van de kansspelheffing via een verplichte afdracht van aanbieders. Ook pleiten wij ervoor dat ook een deel van de al eerder ingevorderde kansspelbelastingen worden toegekend aan het Verslavingspreventiefonds in plaats van algemene middelen van de overheid. Hiermee wordt een verdere ondermijning van de legale gokmarkt voorkomen en blijft de concurrentiepositie ten opzichte van de illegale gokmarkt gestabiliseerd.

Inkomsten beter benutten
Het extra geld kan voor takenuitbreiding van het Verslavingspreventiefonds (Kansspelautoriteit) worden gebruikt en kan gekoppeld worden aan een uitvoering i.c.m. de Nederlandse verslavingszorg. Zo kunnen we verdere gokschade beperken, gezien de maatschappelijke impact van gokverslaving. Legaliserende maatregelen horen hand in hand te gaan met investeringen in de publieke gezondheid.

Terug naar het waarom
Online kansspelen zijn sinds 1 oktober 2021 legaal in Nederland onder de Wet Kansspelen op Afstand. Dit is zo geregeld om een passend antwoord te hebben vanwege een bestaande illegale gokmarkt. Een belangrijk argument was dat het illegale aanbod van online gokken zou afnemen, omdat spelers nu toegang zouden krijgen tot veilige en gecontroleerde platforms. Denk aan verplichte stortingslimieten, uitsluitingsregisters en een verbod op gokreclame.

In de praktijk
Echter, in de illegale markt ging in de laatste drie maanden van 2024 naar schatting nog steeds ruim 300 miljoen euro om, wat zelfs nipt groter is dan het brutospelresultaat (de totale inzetten minus de uitgekeerde prijzen) van de legale gokmarkt,.

Het lijkt er dus op dat maar liefst de helft van al het ingezette geld in de illegale gokmarkt verdwijnt. Illegale aanbieders opereren vaak vanuit het buitenland en hoeven zich niet te houden aan de afspraken om het gedrag van spelers in de gaten te houden. De legale gokmarkt zegt het moeilijk te hebben door deze concurrentie. Vandaar dat er stevig wordt ingezet door strenger toezicht en het blokkeren van illegale aanbieders (van websites, en betalingsverkeer) die actief zijn in Nederland. Dit gebeurt door internationale samenwerking met andere toezichthouders.

Desalniettemin groeit de markt van (online) kansspelen gestaag door een grotere popularisering en een verhoogde toegankelijkheid voor kinderen en jongeren, wat hun risico op gokproblematiek verhoogt. Het is dus noodzakelijk om maatregelen ter bescherming van deze spelers aan te scherpen. Dit helpt gok-gerelateerde schade en gokverslaving te voorkomen.

Jeugd en jongvolwassenen vormen een kwetsbare groep
Omdat zij door de onvolgroeide hersenen en aangeleerd gedrag op jonge leeftijd eerder verslaafd raken. Uit de ScholierenMonitor 2023 van het Trimbos Instituut blijkt dat 11,4% van de jongens tussen 10 en 16 jaar wel eens online heeft gegokt, tegenover 1,9% van de meisjes. Jongeren weten leeftijdscontroles te omzeilen door accounts van anderen te gebruiken of illegale websites te bezoeken. De regering streeft naar een reductie van het aantal risicospelers, maar zonder preventieve maatregelen lijkt dit onrealistisch. De uitbreiding van kansspelen kan juist leiden tot een toename van risico- en probleemspelers.

Onderzoek toont aan dat huidige gokwet niet effectief genoeg is
Op 5 november 2024 werd een evaluatie van de drie jaar geleden ingevoerde gokwet gepubliceerd door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC). De evaluatie concludeert dat de huidige gokwet niet effectief is gebleken in het beschermen van kwetsbare spelers en problemen heeft veroorzaakt bij jongvolwassenen. Mysteryshoppers ontdekten dat 17 van de 23 gokbedrijven, spelers naar bonusaanbiedingen verwezen in plaats van naar verslavingshulp. De onderzoekers wijzen op “perverse prikkels” en de naïviteit van beleidsmakers bij het vertrouwen op gokbedrijven om verslavingsproblemen te voorkomen.

Nu handelen om grote gezondheidsschade te voorkomen
LADIS meldt dat in 2022 1.920 mensen behandeld werden voor gokverslaving, waarvan 88% mannen en 17% jonger dan 25 jaar. Sinds 2023 neemt het aantal aanmeldingen met een gokverslaving toe. De rekening van de problemen die hierdoor kunnen ontstaan, komt in eerste instantie bij de kwetsbare groepen te liggen, maar uiteindelijk bij de samenleving als geheel.

Op 28 september 2023 publiceerde de Nationaal Rapporteur Verslavingen (NRV) het rapport “Gokken met Gezondheid”. Hierin worden adviezen gegeven om de schade van online gokken te beperken:

• Invoering van overkoepelende speellimieten, zodat spelers een maximaal bedrag kunnen verliezen bij alle kansspelaanbieders samen.
• Aansprakelijkheid van kansspelaanbieders voor de schade als iemand door gokken in financiële problemen komt.
• Meer grenzen aan zeer verslavende spellen en betere informatie voor gokkers over de risico’s van online gokken.
• Verdere beperkingen op reclames voor kansspelen, ook op internet.

Studies wijzen op het belang van effectieve preventiemaatregelen tijdens online gokken, zoals het bevorderen van zelfbewustzijn, toepassing van het uitsluitingsregister en het gebruik van pop-up berichten die gokgedrag evalueren. Deze maatregelen moeten aansluiten bij bewezen effectieve methoden.

Meer maatregelen en onderzoek nodig
Wij ondersteunen de genomen maatregelen van het kabinet om de online gokmarkt te beteugelen en dat deze worden uitgevoerd ook in de demissionaire fase. Zo gaat de minimale leeftijd voor risicovolle gokspellen van 18 naar 21 jaar. Daarnaast vragen wij om de invoering van de wetswijziging te vergezellen van onderzoek en concrete uitwerking van preventieve maatregelen en behandelmogelijkheden, gezien de mogelijke impact op jeugdigen. Kwetsbare groepen, zoals jongeren, moeten beter worden beschermd. Dit kan naast een verhoging van de leeftijdsgrens, een algeheel verbod op gokreclames en invoering van een overkoepelende speellimiet.

Daarnaast opteren wij voor een proactieve bescherming door aanbieders, waarbij aanbieders van online gokproducten wetenschappelijk onderbouwde maatregelen treffen onder toeziend oog van de Kansspelautoriteit. Deze toezichthouder moet over voldoende taakopvattingen en bevoegdheden beschikken om effectief toezicht te houden op de online goksector gericht op zorgplicht door aanbieders.

Onder de juiste voorwaarden
Hierbij hoort wel dat onafhankelijke deskundigen inzicht krijgen in de principes, werking en resultaten van beschermende maatregelen, zoals het controleren van gokbedrijven of spelers die over de financiële grens gaan van de vooraf afgesproken gekapitaliseerde speellimieten en dat deze spelers zich dit ook echt kunnen permitteren. Het uitbannen van commerciële producten met niet-openbare algoritmes voor gezondheidsevaluaties en dat de effectiviteit van deze maatregelen moet kunnen worden beoordeeld door externe onafhankelijke deskundigen.

Investeer in onderzoek en preventie
Het Verslavingspreventiefonds dat wordt beheerd door de Kansspelautoriteit, ontvangt revenuen via een verplichte afdracht in de vorm van een kansspelheffing van gokaanbieders en ondersteunt vier afgebakende doelen: een landelijk loket, voorlichting, anonieme (zelfhulp)behandeling en onderzoek. Voorts is het noodzakelijk om te investeren in onafhankelijk onderzoek (ook naast het huidige ZonMw programma) en uitgebreider in te zetten op preventie. Zo kan men een breed pallet aan effectieve behandelingen ontwikkelen en  bekostigen i.c.m. de verslavingszorg die al reeds een regionale vertakking heeft in Nederland.

Naast deze kansspelheffingen kan in onze optiek ook een deel van de kansspelbelastingen worden toegekend aan het Verslavingspreventiefonds om de Kansspelautoriteit te helpen ondersteunen zodat een uitbreiding van het takenpakket en mandaat ook daadwerkelijk kan worden gefaciliteerd.

Vanaf 1 januari 2025 bedraagt de kansspelbelasting 34,2% van het bruto spelresultaat. Dit is een stijging ten opzichte van eerdere jaren en er is al een verdere verhoging gepland naar 37,8% in 2026. Dit lijkt redelijk omdat de legalisering ook een legitieme toegang faciliteert tot de Nederlandse samenleving om kansspelen aan te bieden. Echter, hierbij hoort ook een inspanningsverplichting van de Kansspelautoriteit om de ambities waar te maken en de illegale gokmarkt verder terug te dringen. Zo kunnen we deelnemers aan de legale kansspelmarkt helpen te beschermen én gokverslaving voorkomen.

Bron: nip.nl

Dit bericht is 1412 keer gelezen.