ADD en ADHD bij volwassenen: Waarom een late diagnose zo vaak voorkomt

7 november 2025 – Bij ADHD denken veel mensen nog steeds aan het stereotype beeld van een drukke, stuiterende jongen in een klaslokaal. Dit beeld, hoewel soms herkenbaar, is te beperkt en doet geen recht aan de realiteit van veel volwassenen. Vooral mensen met het overwegend onoplettende type (ADD) en vrouwen blijven hierdoor vaak jarenlang onder de radar, worstelend met klachten die ze zelf niet kunnen plaatsen.

Het gevolg is dat een diagnose vaak pas op latere leeftijd wordt gesteld. Dit gebeurt dikwijls wanneer de dagelijkse verantwoordelijkheden toenemen en de copingmechanismen die iemand jarenlang heeft gebruikt, niet meer volstaan. Een late diagnose kan een mix van emoties teweegbrengen: opluchting, maar ook verdriet om de jarenlange strijd.

Symptomen die vaak over het hoofd worden gezien
De symptomen van ADD en ADHD bij volwassenen zijn vaak subtieler en meer geïnternaliseerd dan de zichtbare hyperactiviteit bij kinderen. Het gaat niet altijd om fysiek niet stil kunnen zitten, maar vaker om een constante innerlijke onrust. Veel volwassenen hebben geleerd hun symptomen te verbergen of te compenseren, waardoor de buitenwereld niets merkt van hun interne chaos.

Enkele veelvoorkomende, maar vaak miskende symptomen zijn:

  • Chronisch uitstelgedrag en moeite met het starten aan taken, zelfs als ze belangrijk zijn.
  • Een hoofd dat altijd ‘aan’ staat en van het ene naar het andere onderwerp springt.
  • Moeite met het organiseren van het huishouden, administratie en afspraken.
  • Intense emotionele reacties op kleine tegenslagen of vermeende afwijzing.
  • Het vermogen tot hyperfocus: urenlang opgaan in een activiteit die interessant is, ten koste van al het andere.
  • Vergeetachtigheid in het dagelijks leven en het voortdurend kwijtraken van spullen zoals sleutels of een telefoon.

De specifieke uitdagingen voor vrouwen
Vrouwen met ADHD worden historisch gezien significant ondergediagnosticeerd. Dit komt deels doordat de diagnostische criteria oorspronkelijk gebaseerd waren op onderzoek bij jongens. Symptomen uiten zich bij vrouwen vaak anders: minder externaliserend (zoals storend gedrag) en meer internaliserend (zoals angst, dromerigheid of perfectionisme). Van meisjes en vrouwen wordt maatschappelijk vaak verwacht dat ze sociaal aangepast en georganiseerd zijn, waardoor ze extra hun best doen om hun symptomen te ‘maskeren’. Dit maskeren kost enorm veel energie en kan leiden tot burn-out, angststoornissen en depressie. De onderliggende problematiek van ADHD bij vrouwen wordt hierdoor vaak gemist, en klachten worden onterecht toegeschreven aan persoonlijkheidskenmerken of andere psychische aandoeningen.

Het belang van een professionele diagnose
Een vermoeden hebben is één ding, maar zekerheid krijgen is een tweede. Hoewel online tests en verhalen van anderen veel herkenning kunnen bieden, is een professioneel diagnostisch traject essentieel. Een deskundige kan andere mogelijke oorzaken voor de klachten uitsluiten en een compleet beeld vormen van de situatie. Een officiële ADD diagnose geeft niet alleen validatie, maar opent ook de deur naar de juiste begeleiding, behandeling en, indien nodig, medicatie. Het helpt om te begrijpen waarom bepaalde dingen in het leven altijd zo moeilijk leken.

Wat kun je verwachten van een diagnostisch traject?
Een diagnostisch onderzoek is meer dan alleen een vragenlijst invullen. Het omvat doorgaans uitgebreide gesprekken met een psycholoog of psychiater over je levensloop, van kindertijd tot nu. Vaak worden er ook gestandaardiseerde tests en vragenlijsten gebruikt. Soms wordt een partner of familielid gevraagd om informatie te geven over hoe jij als kind was en hoe je nu functioneert. Dit alles helpt om een betrouwbaar en volledig beeld te krijgen.

Leven na de diagnose: Een nieuw begin
Een diagnose op volwassen leeftijd is geen eindpunt, maar juist een startpunt. Het is geen ‘label’ dat je beperkt, maar een verklaring die zelfacceptatie mogelijk maakt. Het besef dat je niet ‘lui’ of ‘chaotisch’ bent, maar dat je brein simpelweg anders werkt, kan een enorme opluchting zijn. Vanaf dat moment kun je gericht op zoek gaan naar strategieën en hulpmiddelen die wél voor jou werken. Het is de eerste stap naar een leven waarin je niet langer tegen jezelf vecht, maar met jezelf leert samenwerken.

Herken je veel in de beschreven symptomen en wil je meer duidelijkheid? Het zoeken van professionele hulp kan de eerste stap zijn naar meer inzicht en rust.

Bron: persbericht

 

Dit bericht is 1 keer gelezen.