28 november 2025 – In Nederland is door het Centraal Bureau voor de Statistiek onlangs nagegaan hoe vaak autismespectrumstoornissen (ASS) in Nederland voorkomen. Volgens het CBS heeft 2,8 procent van de Nederlandse kinderen tussen de 4 en 12 jaar volgens hun ouders een ASS. Hoeveel volwassenen in Nederland een ASS hebben is niet bekend. Wel is door het rapport Autismediagnostiek: eerder, sneller en beter bekend dat volwassenen in Nederland pas na gemiddeld 8.3 jaar na het eerste hulpverleningscontact een autismediagnose krijgen.
Veel volwassenen met autisme hebben dus nog geen of pas laat een diagnose gekregen. Ze hebben vaak een leven lang geworsteld, omdat ze anderen niet begrijpen, zich niet begrepen voelen, en zich daar ongelukkig over voelen. Vaak wordt autisme bij volwassenen – ook in de zorg – niet goed herkend, doordat mensen in de loop van hun leven hebben geleerd dit te verbergen. Sinds kort wordt de diagnose bij volwassenen en ouderen toenemend gesteld. Daardoor neemt de behoefte aan zorg en begeleiding ook sterk toe.
Cognitieve gedragstherapie bij autisme
Lange tijd was er voor de ondersteuning van volwassenen met autisme niet veel voorhanden. Pas in 2010 verscheen het eerste Nederlandstalige behandelprogramma gebaseerd op cognitieve gedragstherapie van Gz-psycholoog Caroline Schuurman.
Cognitieve gedragstherapie richt zich op de wisselwerking tussen gebeurtenis, de gedachten over die gebeurtenis, gevoelens, gedrag en de gevolgen van dat gedrag. Bij mensen met autisme wordt deze wisselwerking beïnvloed door informatieverwerkingsproblemen, prikkelgevoeligheid en de schema’s over zichzelf, de ander, de wereld en de toekomst. Uitgangspunt van het behandelprogramma is daarom dat het programma voor mensen met autisme een aantal specifieke elementen moet bevatten.
Het betreft cognitieve herstructurering (G-schema), psycho-educatie, affectieve educatie, stresshantering en copingvaardigheden. In het boek Cognitieve gedragstherapie bij autisme wordt het behandelprogramma uitvoerig toegelicht en komen autismespecifieke aspecten ruim aan de orde. Zo wordt geadviseerd om de samenhang tussen verschillende aspecten te verduidelijken, generalisatie te bevorderen, de rol van de omgeving te betrekken, motivatie te stimuleren, het tempo aan te passen en gefriemel te accepteren. Om generalisatie te bevorderen kunnen bijvoorbeeld deelnemers een bekende vragen om als brugpersoon het initiatief te nemen in de praktische ondersteuning bij het verwezenlijken van de trainingsdoelen. Bovendien wordt er gebruik gemaakt van terugkombijeenkomsten.
Het boek Cognitieve gedragstherapie bij autisme is nu geactualiseerd. Op basis van de nieuwste inzichten biedt het een programma om psychosociale problemen bij mensen met autisme te behandelen vanuit het begrip wat autisme voor hen betekent.
Na een heldere en toegankelijke introductie op autisme en cognitieve gedragstherapie zetten de nieuwe auteurs Sandra Boerwinkel en Mirjam de Lau het behandelprogramma per bijeenkomst uiteen. Veel therapeutische interventies uit de oorspronkelijke versie van Caroline Schuurman zijn behouden, maar er zijn ook belangrijke vernieuwingen.
In de nieuwe editie zijn het deel voor behandelaren en het werkboek voor deelnemers samengevoegd, zodat beiden met dezelfde informatie werken. Dat vergroot de transparantie en biedt de deelnemer meer regie over het herstelproces.
Maar het doel van het programma blijft hetzelfde: mensen met autisme meer grip te laten krijgen op psychosociale problemen.
Bron: www.hogrefe.nl
Dit bericht is 2 keer gelezen.
