23 oktober 2025 – Maar liefst 149 talentvolle wetenschappers ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) elk een bedrag van maximaal 850.000 euro. Hiermee kunnen zij zich met een eigen onderzoeksgroep storten op het bestuderen van uiteenlopende onderwerpen, met als doel de zorg en behandeling van patiënten te verbeteren. Deze onderzoeken hebben betrekking op psychische aandoeningen:
Neurotransmitters en hersennetwerken: sleutel tot behandeling in de psychiatrie
Anouk Schrantee – Amsterdam UMC
Psychische aandoeningen treffen wereldwijd bijna 1 miljard mensen, maar bestaande behandelingen, zoals medicatie en hersenstimulatie, zijn vaak niet voldoende effectief en veroorzaken aanzienlijke bijwerkingen. Dit project onderzoekt hoe chemische boodschapperstoffen in de hersenen (neurotransmitters) communicatie tussen hersennetwerken beïnvloeden, een cruciale factor bij deze aandoeningen. Met behulp van geavanceerde hersenscantechnieken zullen onderzoekers in kaart brengen hoe neurotransmitters hersenverbindingen vormgeven bij gezonde mensen en patiënten met ADHD, obsessief-compulsieve stoornis en depressie. Door te begrijpen hoe medicijnen en hersenstimulatietechnieken deze chemische netwerken veranderen, kan dit onderzoek leiden tot nauwkeurigere en persoonlijkere behandelingen voor psychische aandoeningen.
Triangulatie gebruiken om nieuwe risicofactoren voor psychische gezondheidsproblemen te ontdekken
– Jorien Treur – Amsterdam UMC
Kunnen moderne gedragingen zoals vapen en een sedentaire levensstijl mentale gezondheidsproblemen veroorzaken? Traditionele studies schieten te kort bij het beantwoorden van die vraag, dus gebruiken onderzoekers geavanceerde methoden zoals genetische analyses en gesimuleerde hypothetische trials. Deze methoden hebben echter ook beperkingen; met één dergelijke methode kan nog geen definitief antwoord worden gegeven. Daarom wordt “triangulatie” toegepast, waarbij meerdere methoden worden gecombineerd om vertekeningen te minimaliseren. Dit project van Treur beoogt triangulatietechnieken te verfijnen en toe te passen om te bepalen of vapen en sedentair gedrag mentale gezondheid beïnvloeden.
Omdenken van intensieve zorg voor kinderen en tieners met ernstige mentale problemen
Dr. J.L.P. van Gurp (M), Radboudumc
Project RESCAPE onderzoekt hoe maatschappelijke opvattingen en normen over leven met en behandelen van psychische aandoeningen invloed hebben op het gebruik van verplichte zorg en dwangmaatregelen in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Deze maatregelen, die meestal worden toegepast bij patiënten die in (levens)gevaar zijn, roepen morele stress op vanwege de mogelijke schade voor zowel patiënten als zorgverleners. RESCAPE combineert onderzoek naar persoonlijke verhalen, geschiedenis, media en theater om deze praktijken en hun culturele basis kritisch te onderzoeken. Het project heeft als doel alternatieve benaderingen te verkennen, betere besluitvorming met jongeren te bevorderen en trauma te verminderen.
Insuline-gerelateerde genetica voorop: heterogeniteit verminderen in de psychiatrie
Dr. J. Bralten (V), Radboudumc
Psychiatrische aandoeningen komen vaak voor en zijn in hoge mate erfelijk, toch mist het stellen van een diagnose een solide biologische basis. Hier stel ik voor om genetische data gerelateerd aan insulinesignalering — die consequent in verband worden gebracht met meerdere psychiatrische aandoeningen — te gebruiken om mensen met verschillende psychiatrische problemen te stratificeren. Met geavanceerde clustering methoden in enorme genetische datasets wil ik een genetisch onderbouwde stratificatie identificeren die de biologische heterogeniteit binnen de psychiatrie kan verminderen. Dit onderzoek kan leiden tot een meer biologisch geïnformeerde, gepersonaliseerde aanpak in de psychiatrie.
Veni, Vidi, Vici
De Vidi-subsidie wordt jaarlijks toegekend door NWO. De beurs is bedoeld voor talentvolle onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht en bij wie de focus van het onderzoek ligt op vernieuwend onderzoek. Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma. Lees meer op de NWO-website.
Bron: zonmw.nl / amsterdamumc.org
Dit bericht is 3 keer gelezen.
