10 juni 2025 – In de geestelijke gezondheidszorg ligt de focus begrijpelijkerwijs vaak op psychisch welzijn. Maar wie iets dieper kijkt, ziet dat lichamelijke gezondheid, en specifiek mondzorg, daar onlosmakelijk mee verbonden is. Bij GGZ-cliënten wordt mondzorg nog te vaak over het hoofd gezien, terwijl de impact van een slecht gebit veel verder reikt dan alleen kauwproblemen of een slechte adem. Mondzorg door bijvoorbeeld Denteam Clincis gaat om kwaliteit van leven, medische risico’s en mentale veerkracht.

Onderbelicht, maar cruciaal
In veel instellingen staat mondzorg onderaan de prioriteitenlijst. Niet door onwil, maar vaak door tijdsdruk, personeelskrapte of simpelweg een gebrek aan kennis. Toch blijkt uit onderzoek dat GGZ-cliënten bovengemiddeld vaak kampen met ernstige gebitsproblemen. Veel van hen missen structurele controles, komen zelden  bij een tandarts en ervaren fysieke klachten of schaamte. Dit draagt bij aan sociaal isolement, ondervoeding en een verslechterde lichamelijke en mentale gezondheid.

De gevolgen van uitblijvende zorg
Een verwaarloosd gebit blijft niet zonder gevolgen. Ontstekingen in de mond kunnen zich uitbreiden tot het kaakbot of leiden tot infecties elders in het lichaam. Denk aan longontstekingen, hart- en vaatziekten of verergering van bestaande chronische aandoeningen zoals diabetes. Maar ook op psychisch vlak heeft een slechte mondgezondheid grote impact: pijn, onzekerheid, schaamte en verminderde eigenwaarde zijn veelvoorkomende klachten. Daarom is het belangrijk dat GGZ-instellingen mondzorg niet zien als ‘fysieke zorg’, maar als belangrijk onderdeel van de behandeling.

Complexe zorg vraagt om maatwerk
Mondzorg in de GGZ vraagt om meer dan een standaardcontrole. Veel cliënten hebben moeite met reguliere tandartsbezoeken, door angststoornissen, trauma’s of communicatieproblemen. Dat vraagt om een aangepaste benadering. Bij instellingen zoals Denteam Clinics is daar aandacht voor. Zij werken met zorg op maat, afgestemd op de situatie van de cliënt. Rust, uitleg, vertrouwde gezichten en samenwerking met behandelaren binnen de GGZ maken hier het verschil. Alleen met die aanpak lukt het om mondzorg toegankelijk te maken voor mensen bij wie dat niet vanzelfsprekend is.

Slechte gewoontes versterken het probleem
GGZ-cliënten kampen vaker met risicovol gedrag zoals roken, overmatig alcoholgebruik of een suikerrijk dieet. Deze gewoontes hebben directe gevolgen voor het gebit en tandvlees. Denk aan een verhoogde kans op cariës, tandvleesontstekingen of verlies van tanden en kiezen. Bovendien ontbreekt het veel cliënten aan een dagelijkse poetsroutine, door gebrek aan structuur of energie. Zonder begeleiding en passende interventies blijft het een neerwaartse spiraal. Slechte gewoontes verergeren de mondproblemen, die op hun beurt het psychisch welzijn verder onder druk zetten.

Aandacht, samenwerking en scholing
Er ligt een belangrijke taak bij instellingen om mondzorg structureel onderdeel te maken van het behandelplan. Dat begint bij bewustwording bij het personeel, maar vraagt ook om praktische oplossingen: duidelijke protocollen, samenwerking met tandartspraktijken en scholing van verzorgenden.

Wetenschappelijke onderbouwing? Volop
In het Tijdschrift voor Psychiatrie wordt steeds vaker gewezen op de medische en psychologische impact van mondgezondheid bij psychiatrische cliënten. Ook vanuit de Wlz en Zvw groeit de aandacht voor structurele, passende mondzorg. Rapportages vanuit o.a. Stichting Mondzorg en Fresh Unieke Mondzorg tonen aan dat GGZ-cliënten een verhoogd risico lopen op medische complicaties, mede door een gebrek aan structurele gebitszorg.

Van probleem naar prioriteit
Het is tijd om mondzorg binnen de GGZ niet langer te zien als bijzaak. Het is een belangrijk onderdeel van de totale behandeling van cliënten. Een goed verzorgde mond geeft fysieke verlichting, maar vergroot ook het zelfvertrouwen en de bereidheid om andere vormen van zorg te accepteren. Zorgverleners en beleidsmakers moeten hierin samen optrekken. Alleen dan komt er ruimte voor structurele verandering.

Bron: persbericht

Dit bericht is 1137 keer gelezen.