25 augustus 2025 – Stoppen met roken is meer dan een kwestie van wilskracht. Zodra de laatste sigaret is gedoofd, begint het lichaam zich direct te herstellen. De longen proberen slijm en schadelijke stoffen af te voeren en de bloedsomloop verbetert vaak binnen enkele dagen. Toch voelen veel mensen zich juist in deze periode emotioneel instabiel. Dit komt doordat nicotine jarenlang invloed heeft gehad op de chemische processen in het brein en het lichaam nu opnieuw moet leren functioneren zonder deze stof.

Hormonale verschuivingen
Een vaak onderschat aspect van stoppen met roken is de hormonale verandering na stoppen met roken.. Nicotine beïnvloedt onder meer de afgifte van dopamine en cortisol, stoffen die een rol spelen bij motivatie en stressregulatie. Onderzoek laat zien dat rokers gemiddeld hogere cortisolspiegels hebben, wat een gevoel van alertheid kan geven. Na het stoppen daalt dit hormoonniveau, waardoor mensen zich vermoeider of juist prikkelbaarder kunnen voelen, volgens een onderzoek van Rasmussen in Psychoneuroendocrinology. Daarnaast is er een tijdelijk onevenwicht in de balans van geslachtshormonen zoals oestrogeen en testosteron, wat onder andere stemmingswisselingen kan versterken. Deze hormonale aanpassing is normaal, maar maakt de eerste weken extra zwaar.

Mentale reacties en emoties
Naast lichamelijke effecten spelen emoties een grote rol. Veel mensen ervaren neerslachtigheid of angstgevoelens. Dit wordt deels veroorzaakt door het wegvallen van nicotine, dat jarenlang fungeerde als een soort kalmerend middel. Tegelijkertijd moeten oude gewoonten doorbroken worden, zoals een sigaret bij de koffie of na een stressvolle werkdag. Het brein zoekt naar alternatieve manieren om met spanning om te gaan, wat soms leidt tot eetbuien of verhoogde irritatie. Psychologen benadrukken dat het belangrijk is om deze reacties te zien als een fase van herstel in plaats van een teken van zwakte.

Slecht slapen
Een veelgehoorde klacht in de weken na een rookstop zijn  slaapproblemen na stoppen met roken. Studies tonen aan dat nicotine de slaapstructuur beïnvloedt en met name de REM-slaap onderdrukt. Wanneer de stof wegvalt, moet het lichaam de natuurlijke slaapcyclus opnieuw opbouwen. Dit kan volgens een artikel in het Sleep Medicine Reviews leiden tot problemen zoals moeilijk inslapen, onrustige dromen of vaker wakker worden in de nacht. Het is niet ongebruikelijk dat deze slaapproblemen enkele weken tot maanden aanhouden. Het herstel van de biologische klok is een langzaam proces, maar uiteindelijk verbetert de slaapkwaliteit aanzienlijk.

Strategieën voor herstel
Om de overgang draaglijker te maken, kunnen eenvoudige strategieën helpen. Regelmatige lichaamsbeweging blijkt effectief om hormonen in balans te brengen en stress te verminderen. Verder kan het instellen van een vast slaapritueel de nachtrust ondersteunen, bijvoorbeeld door schermen te vermijden voor het slapengaan en ontspanningsoefeningen toe te passen. Cognitieve gedragstherapie wordt steeds vaker ingezet om mensen te begeleiden in dit proces, omdat het niet alleen de lichamelijke ontwenningsverschijnselen aanpakt maar ook de psychische uitdagingen.

Bron: persbericht

Dit bericht is 290 keer gelezen.