3 september 2025 – In dit praktijkonderzoek is onderzocht welke praktijkondersteuning gewenst is voor de nieuwe zorgstandaarden Somatische screening en Leefstijl. Het onderzoek geeft inzicht in de bruikbaarheid van de zorgstandaarden en de organisatie van zorg in de praktijk. In welke mate zijn somatische (basis)screening en leefstijl onderdeel van de behandeling en hoeveel aandacht krijgen deze onderwerpen?

Enquêtes en verdiepende interviews
In totaal hebben 962 patiënten, zorgprofessionals en zorg- en teammanagers hun mening gegeven via een online enquête. Naast de enquête zijn er verdiepende interviews met elf zorgprofessionals en zorg- of teammanagers uitgevoerd. De enquêtes zijn onder andere verspreid via patiënten- en naastenorganisatie MIND, kennisinstituut Phrenos, onderzoeksbureau ZorgfocuZ en Akwa GGZ en haar alliantiepartners.

Ervaringen van patiënten met somatische screening
97% van de patiënten vindt het belangrijk dat hun behandelaar naar hun psychische, lichamelijke en sociale welzijn als geheel kijkt. Bij 33% van de patiënten is tijdens de behandeling onderzocht of het lichaam gezond is en of er sprake is van een verhoogd risico op ziektes. Patiënten geven aan meer aandacht te willen voor lichamelijke gezondheid, inclusief uitleg, advies, leefstijlondersteuning en doorverwijzing.

Ervaringen van patiënten met leefstijl
92% van de patiënten vindt dat leefstijl onderdeel moet zijn van het behandelplan en wil graag dat de behandelaar hen motiveert om gezonder te leven. Van de patiënten geeft 33% aan dat hun behandelaar hen tijdens de behandeling heel erg of een beetje heeft geholpen bij het verbeteren van hun leefstijl.

Toepassing kernaanbevelingen zorgstandaard Somatische screening
Een meerderheid van de zorgprofessionals geeft aan te werken volgens de kernaanbevelingen van de zorgstandaard Somatische screening. Zo benadert bijvoorbeeld 82% van de zorgprofessionals psychische, somatische en sociale factoren integraal. Van de patiënten vindt 58% dat er in hun behandeling veel of in enige mate aandacht is geweest voor hun lichamelijke gezondheid.

De kernaanbevelingen structurele screening, integratie in het behandelplan, aandacht voor risicogroepen, deskundigheid en betrokkenheid van patiënt en naasten worden relatief minder vaak toegepast. Van de patiënten geeft 39% aan dat de resultaten van hun somatische screening zijn geïntegreerd in hun behandelplan en -doelen. Bij 31% gebeurde dit niet, terwijl zij dit wel graag hadden gewild.

Toepassing kernaanbevelingen zorgstandaard Leefstijl
Twee derde van de zorgprofessionals geeft aan te werken volgens de kernaanbevelingen van de zorgstandaard Leefstijl: ze maken leefstijl bespreekbaar én motiveren en ondersteunen patiënten waarbij kleine stappen worden gestimuleerd en de regie bij de patiënt blijft.

De kernaanbevelingen leefstijl toepassen als onderdeel van het behandelplan, het betrekken van naasten en organisatiebrede integratie worden relatief minder toegepast. Van de zorgprofessionals geeft 48% aan dat leefstijl een vast onderdeel is van het behandelplan en van de patiënten maar 23%.

Aandacht voor leefstijl en somatische screening in de praktijk
Uit het onderzoek blijkt dat 88% van de zorgprofessionals van mening is dat een somatische basisscreening een vast onderdeel zou moeten zijn van de zorg. Tegelijkertijd beoordeelt 56% de somatische zorg voor patiënten als ‘matig’ en voert slechts 22% van hen bij alle patiënten een somatische basisscreening uit.

Van de zorgprofessionals vindt 95% aandacht voor leefstijl belangrijk en tegelijkertijd beoordeelt 60% de daadwerkelijke aandacht als matig tot (zeer) slecht.

Zorgprofessionals en zorgmanagers noemen diverse factoren die het gebruik van de zorgstandaarden Somatische screening en Leefstijl bemoeilijken:
• Gebrek aan tijd en personeel
• Onvoldoende scholing en duidelijke richtlijnen
• Beperkte samenwerking met huisartsen en ketenpartners
• Onvoldoende aandacht, prioriteit en ondersteuning binnen organisaties
• Weinig structurele verankering in beleid, protocollen of EPD’s.

Vervolg en ondersteuning in de praktijk
Akwa GGZ neemt deze inzichten uit dit onderzoek mee in de ondersteuning van het veld bij het gebruik van deze zorgstandaarden. Dit gebeurt onder meer via kennisdeling binnen de alliantiepartijen van Akwa GGZ, het ontwikkelen van scholingsmateriaal zoals een webinar en praktische hulpmiddelen, , en het faciliteren van uitwisseling en samenwerking tussen professionals.

Uitkomsten praktijkonderzoek zorgstandaarden Leefstijl en Somatische screening
Download rapport

Live webinar over zorgstandaarden Leefstijl en Somatische screening
Kijk webinar terug

Bron: akwaggz.nl

Dit bericht is 40 keer gelezen.