9 november 2024 – Wanneer ga je psychische klachten naar de huisarts?  En hoe leg je dan uit wat er aan de hand is?  Je gaat niet gelijk als je een beetje somber bent naar een huisarts, maar wanneer dan wel en wat zeg je dan?  Tips om je goed voor te bereiden.

Volgens onderzoek blijven mentale klachten vaak onopgemerkt, en veel mensen stellen een bezoek aan de huisarts uit uit angst niet serieus te worden genomen [Weinberger et al., 2018]. Psycholoog Anita Hubner, auteur van Vertel ik het wel of vertel ik het niet?, wijst op de moeilijkheden die hiermee gepaard gaan. “Het is begrijpelijk dat je terughoudend bent om hulp te zoeken,” zegt Hubner, “maar juist wanneer klachten aanhouden, kan tijdige interventie helpen ernstigere problemen te voorkomen” [Brenner et al., 2019].

Psychische klachten merk je bijvoorbeeld hieraan:

• snel geïrriteerd zijn
• somber zijn
• niet goed je aandacht bij dingen kunnen houden
• vaak huilen
• slecht slapen
• steeds meer alcohol drinken. Bijvoorbeeld om minder aan problemen te denken. Of om minder te merken van vervelende gevoelens.

Je kunt ook lichamelijke klachten hebben, zoals hoofdpijn, hartkloppingen of last van je maag. Deze klachten kunnen door psychische klachten komen.

De psychische klachten kunnen ernstiger zijn. Of de klachten worden steeds erger. Dat merk je bijvoorbeeld zo:

• geen contact met anderen willen
• nergens zin in hebben
• boos of verdrietig worden om kleine dingen
• slecht voor jezelf zorgen
• in de war zijn
• jezelf vreemd gedragen
• vreemde dingen zeggen
• bijna niets meer doen
• gespannen zijn
• afvallen zonder reden
• een gevaar voor jezelf of anderen zijn
• je huis niet meer opruimen en schoonmaken

Hierdoor kun je dagelijkse dingen niet meer goed doen. Of helemaal niet meer. Bijvoorbeeld werken of voor  anderen zorgen.

Hoe leg je uit wat je voelt?
Het onder woorden brengen van psychische klachten kan lastig zijn. “Je weet vaak wel dat er iets mis is, maar dat in duidelijke taal uitleggen, is een uitdaging”. Hubner adviseert om, als je het moeilijk vindt om je gevoel te beschrijven, te vertellen hoe je dagelijks leven is veranderd sinds de klachten. Dit kan onder andere inhouden:

• Slechter slapen of minder energie hebben
• Minder functioneren op je werk
• Vermijden van sociale contacten
• Toegenomen piekergedachten

Onderzoek toont aan dat het voor artsen vaak makkelijker is om een diagnose te stellen wanneer klachten in concrete voorbeelden worden gepresenteerd [Gask et al., 2018]. Wanneer je symptomen zoals spanningshoofdpijn of vermoeidheid benoemt, kan de huisarts psychische oorzaken sneller overwegen, aangezien somatische en psychische symptomen vaak samen voorkomen [Bair et al., 2017].

Onderzoek benadrukt ook dat een goede voorbereiding voor een gesprek met de huisarts kan bijdragen aan een positievere ervaring [Foster et al., 2020]. Het kan ook helpen om betrouwbare informatiebronnen zoals Thuisarts.nl of wijzijnMIND te raadplegen. Hier vind je bijvoorbeeld informatie over symptomen en behandelopties die bij psychische  klachten horen, zodat je gerichter kunt communiceren over je klachten.

Doorbreek het stigma

Hoewel er meer openheid is over psychische gezondheid, blijft een stigma vaak aanwezig. Dit stigma kan ervoor zorgen dat mensen hun klachten minimaliseren en vermijden om hulp te zoeken [Corrigan et al., 2017]. Sociale media kunnen ook bijdragen aan de druk om jezelf te vergelijken met anderen, wat negatieve gevoelens kan versterken [Pantic, 2014].

Hubner raadt aan om, ondanks de schaamte, eerlijk en open over je psychische klachten te praten met de huisarts. Ze adviseert om klein te beginnen, bijvoorbeeld eerst met een gesprek met een goede vriend of familie, om gevoelens te verhelderen. Wanneer je daardoor zelf een beter beeld hebt van je klachten en deze makkelijker onder woorden kan brengen, voelt de stap naar de huisarts wellicht minder groot.

Naar de huisarts en dan? 

Je hebt niet altijd een behandeling nodig. Of niet meteen. Bewegen, buitenlucht en regelmaat in je dag helpen vaak ook al. Kijk bij adviezen om je beter te voelen bij lichte psychische klachten.

En er zijn in jouw buurt zelfregie en herstelorganisaties die je kunnen helpen met het aanpakken van je psychische problemen.

Samen beslissen

Heb je wel hulp nodig? Samen met de huisarts beslis je van wie je hulp krijgt:

• In de praktijk van de huisarts: de huisarts of de praktijkondersteuner.
• Een vrijgevestigd therapeut of psycholoog
• In de geestelijke gezondheidszorg (ggz): bijvoorbeeld een psycholoog, psychotherapeut of psychiater.
• Ook is het mogelijk dat er in overleg met jou een verkennend gesprek wordt georganiseerd met meerdere mensen die je bij verschillende aspecten kunnen ondersteunen, wanneer je naast je psychische klachten ook nog andere problemen hebt (denk aan werk, schulden, verslaving, etc..)

Bron: nu.nl  / thuisarts.nl 

Dit bericht is 753 keer gelezen.