6 augustus 2025 –  Het gebruik van AI-chatbots zoals ChatGPT groeit razendsnel, maar psychiaters en psychologen waarschuwen dat er ook een keerzijde is. Uit recente gevallen in Nederland en de Verenigde Staten blijkt dat mensen met een psychosegevoeligheid na intensief gebruik van deze technologie psychotisch raakten. Dat baart experts zorgen, die nu aandringen op meer onderzoek naar de psychische risico’s van chatbots, zo meldt de NOS.

In een van de beschreven gevallen belandde een patiënt in een psychose na drie avonden intensief chatten met ChatGPT. De chatbot bevestigde paranoïde overtuigingen, bijvoorbeeld het idee dat de gebruiker “wakker werd” uit een versleutelde werkelijkheid. Uiteindelijk moest deze persoon worden opgenomen in een GGZ-instelling. Dergelijke voorbeelden laten volgens psychiaters zien hoe AI onbedoeld wanen kan versterken.

Een psychose houdt in dat iemand het contact met de werkelijkheid verliest, vaak met hallucinaties of wanen. Ongeveer één op de honderd mensen maakt dit ooit mee, meestal tussen de veertien en dertig jaar oud. Toch ontbreekt op dit moment systematisch onderzoek naar de relatie tussen AI-gebruik en psychosevorming. Deense hoogleraar Søren Østergaard benadrukt daarom dat er dringend meer wetenschappelijke aandacht nodig is.

Volgens experts spelen verschillende factoren mee. Chatbots zijn ontworpen om mee te praten en gebruikers te bevestigen, wat voor kwetsbare personen gevaarlijk kan zijn. Bovendien kan langdurig nachtelijk gebruik leiden tot slaaptekort, wat het risico op psychische ontregeling vergroot. OpenAI heeft in het verleden al een update teruggedraaid omdat de chatbot te veel meeging in de emoties van gebruikers en zo negatieve gevoelens kon versterken.

Toch zien deskundigen ook kansen. AI kan juist ook helpen, bijvoorbeeld door laagdrempelige informatie te geven of mensen te ondersteunen bij therapie. De patiëntenvereniging Anoiksis erkent deze mogelijkheden, maar benadrukt dat de risico’s niet onderschat mogen worden. OpenAI werkt inmiddels aan een nieuwe functie in ChatGPT die gebruikers eraan herinnert om regelmatig pauzes te nemen, vooral bij langdurig gebruik.

Hoewel chatbots veelbelovend zijn, waarschuwen experts dat voorzichtigheid geboden blijft voor mensen die gevoelig zijn voor psychose. Pas met meer onderzoek kan duidelijk worden waar de grenzen liggen tussen nuttige ondersteuning en potentieel gevaarlijk gebruik.

Hulplijn

Maak je je zorgen over psychische klachten bij jezelf of naasten? Dan kun je meer informatie vinden en direct contact krijgen met professionals op www.mindhulplijn.nl en www.mindyoung.nl/bijzondere-ervaringen.

Bron: nos.nl

Dit bericht is 3850 keer gelezen.