16 september 2016 – Alcohol blijft verreweg de grootste verslaving in Nederland, dit blijkt uit de laatste Kerncijfers Verslavingszorg (pdf) van het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (Ladis).

Hoewel de alcoholhulpvragen in de verslavingszorg licht afnemen blijft het gebruik zorgelijk. Bijna de helft van alle mensen die in de verslavingszorg terechtkomen, komt er vanwege een alcoholprobleem. Het netwerk verslavingszorg van GGZ Nederland vraagt meer aandacht voor de sociale gewoonte die alcohol is en welke risico’s dit met zich meebrengt.

Het is belangrijk dat huisartsen goed in staat zijn alcoholmisbruik te signaleren en bespreekbaar te maken, omdat mensen dit vaak niet uit zichzelf doen uit schaamte of drinken uit een sociale gewoonte. Ruud Rutten, bestuurder van Tactus Verslavingszorg: ‘We weten dat niet iedereen met een alcoholprobleem hulp zoekt, het werkelijke alcoholprobleem is groter dan we in de cijfers terugzien. De meeste mensen proberen eerst alleen of met behulp van familieleden hun alcoholprobleem op te lossen.’ Jasper ten Dam, directeur Jellinek Verslaving: ‘De juiste hulp is niet alleen in het belang van mensen zelf, maar ook van de maatschappij. Bij verslavingen worden naast de kosten voor de zorg ook veel kosten buiten de gezondheidszorg gemaakt, bijvoorbeeld als gevolg van criminaliteit, ziekteverzuim of verkeersongevallen.’ De kosten en schade als gevolg van alcohol worden geschat op 3,7 miljard euro.

Behandelingen in de reguliere verslavingszorg zijn kostenbesparend en kosteneffectief. De afgelopen tien jaar zijn diverse initiatieven genomen om de toegang tot verslavingszorg te verbeteren en onderbehandeling aan te pakken, vooral voor mensen met complexe problematiek. Onder meer met e-health-interventies, ambulante behandelingen (80% van alle behandelingen in de verslavingszorg zijn zonder opname) en het bieden van consultatie bijvoorbeeld via de paktijkondersteuners bij de huisarts. De daling van verslavingszorg in de specialistische ggz onderstreept dit; veel verslavingszorg vindt nu plaats in de generalistische basis ggz. Toch is er nog veel te winnen bij meer samenwerking tussen de verslavingszorg en huisartsen op het gebied van deskundigheidsbevordering en vroegsignalering. Kansen op herstel van een verslaving zijn het grootst bij een vroege herkenning en aanpak.

In het netwerk verslavingszorg hebben verschillende verslavingszorginstellingen zich binnen GGZ Nederland verenigd.