28 juni 2017 – Mensen met gezondheidsproblemen blijven langer in de eigen woonomgeving. Ook als zij last hebben van psychiatrische aandoeningen of verward gedrag. De wijkverpleging krijgt daardoor steeds meer te maken met cliënten met psychiatrische problematiek. Tijdens de 5e Kennismarkt van het Nijmeegs Leerlandschap Wijkteam, deelden op 15 juni 2017 ruim honderd (wijk)verpleegkundigen, verzorgenden, studenten en docenten hun ervaringen. En ze lieten zich bijpraten door ervaringsdeskundigen.

Het Nijmeegs Leerlandschap Wijkteam is een van de regionale leernetwerken die subsidie krijgen vanuit het ZonMw-programma Zichtbare schakel. De leernetwerken – samenwerkingsverbanden tussen hbo-v-opleidingen en thuiszorgorganisaties – zijn eind 2015 gestart om de competenties van hbo-docenten, en beginnende en ervaren wijkverpleegkundigen te bevorderen. Inmiddels worden de leernetwerken uitgebreid met mbo-opleidingen en professionals met een mbo-opleiding. De uitwisseling binnen de leernetwerken geeft ook input voor het Actieprogramma lokale initiatieven voor mensen met verward gedrag. Daarin verkent ZonMw de mogelijkheden om de aandacht voor deze doelgroep binnen het onderwijs aan (nieuwe) professionals te vergroten.

Werken aan psychiatrische problemen: vooral de ervaring telt
Een psychotische cliënt die trots een groot mes laat zien. Of een depressieve vrouw die haar deur soms niet eens opendoet. Steeds vaker krijgt de wijkverpleging te maken met psychiatrische problematiek. Hoe pak je zoiets aan, met respect voor iemands zelfregie? Vooral de indrukwekkende verhalen van ervaringsdeskundigen bevatten belangrijke lessen, zo blijkt tijdens de plenaire openingssessie.

Vragen uit de praktijk
Decentralisatie en ambulantisering, 2 kernbegrippen achter een nieuwe trend in de wijkzorg: het toenemend aantal cliënten met een psychiatrische aandoening, verslavingsproblemen of verward gedrag. Ook zij blijven tegenwoordig zoveel mogelijk in hun eigen omgeving wonen en worden steeds vaker geholpen in de thuissituatie. Tijdens de 5e Kennismarkt van Nijmeegs Leerlandschap Wijkteam staan concrete vragen uit de praktijk centraal. Hoe ga je om met cliënten met psychiatrische problemen? Hoe bewaak je je grenzen als zorgverlener? En wat kun je doen met anderen in de wijk, zowel de professionals als mensen uit iemands persoonlijke netwerk?

Vrienden van vroeger
Dat psychische hulp thuis niet altijd eenvoudig is, illustreert sociaalpsychiatrisch verpleegkundige Henk-Willem Klaassen (Buurtzorg T). Met bijna 30 jaar ervaring heeft hij al heel wat meegemaakt. Zijn belangrijkste les: zet als het maar even kan iemands persoonlijke netwerk in als bondgenoot. Al is het bij wijze van spreken de groenteboer die nog wel eens een praatje maakt met je cliënt. Klaassen onderbouwt zijn pleidooi met gegevens uit onderzoek. Daaruit blijkt dat het betrekken van familie de behandeling verbetert. Omdat psychiatrische aandoeningen vaak tot sociaal isolement leiden, heb je als hulpverlener wel doorzettingsvermogen nodig. Mensen hebben soms al jaren geen contact meer met hun familie. Maar met ‘hart, oren, begrip en een vleugje professionaliteit’ kun je zelfs heel oude breuken herstellen, aldus Klaassen. En als het met de familie echt niet lukt, zijn er soms nog vrienden van vroeger die willen helpen.

Zelfstandig kunnen wonen
Hoe belangrijk begrip is, wordt duidelijk uit de indrukwekkende bijdragen van twee ervaringsdeskundigen. Job Schellekens is vrijwilliger bij De Kentering, een Nijmeegse organisatie voor en door mensen met een psychiatrische aandoening. Na een aanvankelijk succesvolle studie liep hij vast in zijn eerste baan. ‘Ik kon de verwachtingen niet aan. Ik had meer begeleiding nodig, maar daar durfde ik niet om te vragen. Ik kreeg hallucinaties en ook daar schaamde ik me voor. Totdat het knapte en ik moest worden opgenomen.’ Inmiddels is Schellekens de schaamte allang voorbij. Het gaat goed met hem, maar zelfstandig wonen is niet altijd makkelijk. ‘Ik had een nogal lawaaiige buurman en ik kreeg maar geen rust. Nu is hij weg en gaat het veel beter.’

‘Diagnose op pootjes’
Volgens collega-vrijwilliger Saskia Dubbelt worden psychiatrische problemen maatschappelijk nog weinig geaccepteerd. ‘Je krijgt in de wijk toch een stempel opgedrukt als je een beetje anders bent. Mensen moeten geduld hebben om met jou en jouw problemen te kunnen omgaan.’ Daarbij kan de wijkverpleging volgens Dubbelt heel goed helpen, door vooral in te zetten op een goed steunnetwerk. ‘Je wilt meedoen in de wijk, maar je bent gewoon gevoeliger. Dan is het ook lastiger om contact te maken.’ Schellekens en Dubbelt hebben niet altijd goede ervaringen met hulpverleners. Vooral als die niet echt luisteren. Zoals Schellekens het noemt: ‘Ik voelde me vaak vooral een diagnose op pootjes.’ Dubbelt geeft tips: ‘Zie de mens, vraag wat hij of zij nodig heeft. En neem vooral de tijd, want vertrouwen is een proces!’

‘Ik vind het een uitdaging om contact te krijgen met mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag. Ik probeer ook altijd iemands netwerk erbij te betrekken, hoe lastig dat soms ook is. Als hulpverlener ben je er maar heel even, iemands omgeving is er altijd. Het geeft ook meer zelfstandigheid als mensen niet afhankelijk worden van hulpverleners.’ – Moira Waagen, ZZG zorggroep

Bron: zonmw.nl

Dit bericht is 2319 keer gelezen.