22 november 2016 –  GGz Centraal heeft een palliatieve unit. Heel bijzonder in Nederland. De ervaringen met palliatieve zorg voor mensen met psychiatrische problemen zijn ook elders beschikbaar via de ondersteuning van speciale zorgconsulenten. Verpleegkundig specialist Heidi de Kam vertelt erover.

Verschillen door GGz-problemen

De Amersfoortse locatie Zon & Schild van GGz Centraal heeft al vijf jaar een palliatieve unit voor mensen met psychiatrische problematiek. Daar is 24/7 zorg beschikbaar, onder meer door speciaal opgeleide vrijwilligers. Heidi de Kam is verpleegkundig specialist en hoofd behandelzaken klinische ouderenpsychiatrie en somatiek. Volgens haar is palliatieve zorg voor mensen met psychiatrische problemen op verschillende manieren anders. ‘Met iemand die psychotisch is of last heeft van schizofrenie communiceer je omzichtiger, bijvoorbeeld. En iemand die al jarenlang op een groep leeft, loopt misschien wat al te makkelijk zomaar ergens een kamer binnen. Dat kun je in een gewone hospice natuurlijk beter niet hebben. Soms hebben mensen door hun aandoening een heel ander lichaamsbesef, waardoor ze simpelweg niet inzien dat ze ernstig ziek zijn.’

Van elkaar gaan leren

Passende palliatieve zorg voor mensen met psychiatrische problemen vergt specifieke kennis en vaardigheden. Die is er in de unit van GGz Centraal. Om de expertise ook breder te verspreiden, is het ZonMw-project ‘Zorgconsulent palliatieve zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis’ opgezet. De Kam is een van de drie consulenten die dit project heeft opgeleverd. ‘Ik ga bijvoorbeeld op verzoek naar een hospice, geef een klinische les of kijk mee met een bepaalde casus. Soms train ik een groep vrijwilligers of de deelnemers aan een regionaal palliatief netwerk. En ik doe ook veel telefonische consulten.’ Een van de projectresultaten is een training voor verpleegkundigen in ziekenhuizen, hospices en thuiszorg. De Kam: ‘Daar is veel belangstelling voor, meer dan wij als consulenten aankunnen. We denken nu aan een train-de-trainer-aanpak, zodat mensen kunnen leren van elkaars kennis en ervaring.’

Alert op somatische klachten

In een zogeheten VIMP-project (‘Verspreidings- en implementatie Impuls’) van ZonMw heeft GGz Centraal aansluitend gewerkt aan het voor de GGz passend maken van de bestaande Zorgmodule Palliatieve zorg. De Kam: ‘Er zijn een paar belangrijke aandachtspunten die nog niet in de zorgmodule zaten. Zo werkt het principe van informed consent soms anders, bijvoorbeeld als iemand vanuit een psychotische beleving ontkent dat hij ongeneeslijk ziek is. Als zorgverlener die vooral met somatische problematiek werkt, moet je je daar goed bewust van zijn.’ Andersom is het aan GGz-hulpverleners om juist extra alert te zijn op mogelijke lichamelijke klachten, vervolgt De Kam. Zeker omdat mensen met psychiatrische problemen nogal eens lang wachten met het uiten daarvan – en er bijvoorbeeld niet mee bij de huisarts aankloppen – kunnen somatische aandoeningen ongemerkt ernstige vormen aannemen zonder dat het iemand opvalt. Dan is het soms al te laat voor een rustige en weloverwogen voorbereiding op de laatste fase.

Belang van tijdige zorg

Het is belangrijk dat de verschillende sectoren binnen de gezondheidszorg leren omgaan met mensen met psychische problemen, vindt De Kam. Al was het maar omdat door de extramuralisering steeds meer GGz-cliënten weer gewoon in de wijk komen wonen. Binnen de GGz is intussen nog veel te winnen aan bewustzijn voor het belang van passende en tijdige palliatieve zorg. ‘We zouden het veel meer als integrale zorg moeten gaan benaderen. In palliatieve zorg komt alles samen, ook bij de groep patiënten met psychiatrische problematiek.’

Bron: zonmw.nl

Dit bericht is 3824 keer gelezen.