Op dinsdag kwam een rapportage van Aedes uit naar aanleiding van een enquête onder woningcorporaties. Driekwart van de corporaties meldt een toename van overlast door huurders met verward gedrag. Een nog groter percentage is van mening dat de ambulante hulpverlening voor deze groep huurders tekortschiet. Woensdag verscheen het rapport ‘Verwarde mensen op straat’ van het Leger des Heils. Volgens onderzoek in twee regio’s heeft het overgrote deel van de mensen in de opvang een psychiatrische aandoening en/of een verstandelijke beperking. Zij hebben problemen op allerlei levensgebieden, maar ‘de toeleiding en toegang tot ondersteuning, zorg en behandeling schieten voor hen tekort.’ Er is te weinig kennis van psychiatrie, verslaving en licht verstandelijke beperkingen op straat en in de wijkteams. De problematiek van onverzekerden is groot.

Weer een dag later was er de rapportage van de ‘Monitor ambulantisering en hervorming langdurige GGz’ van het Trimbos-instituut. Het is een zeer omvangrijke studie die in een persbericht gepresenteerd wordt met de kop ‘Doelstellingen ambulantisering nog niet in zicht’. De opbouw van intensieve ambulante zorg gaat te traag. De maatschappelijke achterstand van mensen met ernstige problematiek is groot. Cliënten zijn afhankelijk van samenwerking tussen veel partijen, maar ‘de risico’s op afwenteling en versnippering zijn reëel’. En dan was er maandag al een rapport van bureau EEVAA dat in opdracht van de centrale cliëntenraad Rivierduinen onderzoek deed naar laagdrempelige opvang in de regio. Het onderzoek leverde een ‘indrukwekkende lijst van suïcidepogingen, interventies door het crisisteam, politieoptreden en ziekenhuisopnamen’ op die samenhingen met onvoldoende beschikbaarheid van bed-op-recept of telefoon-op-recept.

Al deze rapporten bevestigen het beeld van het Landelijk Platform GGz dat de ambulantisering op diverse fronten faalt. Hierdoor staat het draagvlak voor ambulantisering onder druk, zowel bij de doelgroep zelf als in de samenleving. Aan de zorgkant zien we dat de intensieve thuiszorg achterblijft, er te weinig bemoeizorg is en dat bij (dreigende) crisissituaties hulp vaak achterwege blijft totdat de crisis werkelijk escaleert. De maatschappelijke positie van mensen met ernstige psychiatrische problematiek is slecht door gebrek aan voldoende huisvesting en werk. Dagbesteding verdwijnt in veel gevallen of wordt onbereikbaar door hoge eigen bijdragen. En voor mensen die echt in financiële nood komen, blijft schuldhulpverlening vaak onbereikbaar.

Deze problemen kunnen volgens het platform alleen opgelost worden met een gezamenlijke aanpak, zowel op individueel niveau als op regionaal beleidsniveau. Maar de conclusie van het Trimbos instituut dat juist de samenwerking tekortschiet is terecht. Curatieve ggz en ondersteuning vanuit het sociale domein zijn nog gescheiden werelden. Partijen moeten samenwerken, maar het is vaak nog ieder voor zich en dan pas voor de cliënt. Het LPGGz vindt dat samenwerking een meer verplichtend karakter moet krijgen en dat de positie van de cliënt en naastbetrokkenen daarbij centraal moet staan. Daarnaast moet veel meer geïnvesteerd worden in herstel, preventie en vroegsignalering. ‘Niet afwachten, maar naar de mensen toe’ is het motto.

In het debat rond ambulantisering en ‘ verwarde personen ’ klinkt soms de roep voor meer gedwongen zorg. Ook het Leger des Heils wil dat burgemeesters hier meer bevoegdheden voor krijgen. Het LPGGz neemt hier ver afstand van. Pleidooien voor gedwongen zorg zijn ongepast als op zoveel fronten tegelijk de toegang tot vrijwillige zorg belemmerd wordt.

Meer informatie

Rapport ‘Verwarde mensen op straat’ Leger des Heils
Aedes Corporatiemonitor
Monitor ‘Ambulantisering en hervorming langdurige GGz’ Trimbos-instituut

BOR-regeling Waarom is er behoefte aan de BOR/TOR en wat zijn alternatieven? (Pdf)

Bron: platformggz.nl