6 juni 2018 – Een afname aan kennis bij behandelaren over de rechtspositie van cliënten, een toename van het aantal klachten over dwangmedicatie en de invloed die de komst van de klachtenfunctionaris vanuit de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) heeft op de klachtafhandeling binnen de ggz. Dit zijn onderwerpen die de patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) in 2017 in de dagelijkse praktijk binnen de ggz tegenkwam. In het jaarverslag over 2017 schetsen pvp’en een aantal opvallende zaken die rechtstreeks van invloed zijn op de rechtspositie van cliënten bij gedwongen zorg.

In 2017 deden cliënten die (gedwongen) behandeling ondergaan in de ggz in totaal 25.005 keer een beroep op de patiëntenvertrouwenspersoon met vragen (9.256) en klachten (15.749). De meeste vragen en klachten gaan over aspecten van de behandeling. Naast vragen en klachten over de inhoud van de behandeling of het behandelplan gaat het cliënten vooral om de begeleiding en zorg of medicatie.

Pvp’en stellen ieder jaar een jaarbericht op voor de instellingen waarin zij werkzaam zijn. In deze jaarberichten melden zij bijzondere ontwikkelingen en opvallende zaken die pvp’en hebben waargenomen binnen de ggz-instellingen en die direct van invloed zijn op de rechtsbescherming van cliënten.

Afname van kennis van wet en regelgeving

Pvp’en die cliënten ondersteunden bij hun gang naar de klachtencommissie constateerden in 2017 een toename van professionele fouten door een gebrek aan kennis bij behandelaren van de Wet Bopz, (Bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen) zoals bijvoorbeeld de separeerregels of de regels rondom dwangbehandeling. Cliënten geven onder andere aan dat zij niet goed zijn geïnformeerd over de dwangbehandeling die zij ondergaan en geen opgaaf kregen van de reden van die dwangbehandeling.

Toename klachten dwangmedicatie

Zeker een kwart van alle vragen en klachten ging over een onderwerp dat gerelateerd is aan dwang en drang of dat door cliënten als zodanig wordt beleefd. Een cliënt kan bijvoorbeeld dwang ervaren als de behandelaar vindt dat overplaatsing of ontslag noodzakelijk is voor de behandeling. Wanneer cliënten te maken krijgen met dwangbehandeling gaat het vaak om een behandeling waarbij tegen de wil van de cliënt medicijnen worden toegediend gedurende een langere periode. In 2017 is over dwangmedicatie als behandeling 1.105 keer geklaagd. De afgelopen vijf jaar laten een stijgende lijn zien in het aantal vragen en klachten over deze vorm van medicatie. Uit de vragen en klachten van cliënten maken pvp’en op dat er tegenwoordig sneller wordt gekozen voor het toepassen van dwangmedicatie. Cliënten vertellen dat zij hierdoor minder eigen regie ervaren.

Klachtafhandeling loopt niet soepel

Sinds 1 januari 2017 zijn zorgaanbieders verplicht hun klachtafhandeling volgens de nieuwe Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) in te richten en moet er een klachtenfunctionaris beschikbaar zijn voor cliënten. De klachtenfunctionaris bemiddelt bij een klacht met als doel te komen tot een oplossing en kan de cliënt informeren over de verschillende mogelijkheden om een klacht in te dienen.

Pvp’en hebben wisselende ervaringen met klachtenfunctionarissen. Er is een verscheidenheid aan hoe de functie wordt ingevuld en hier en daar is er een groot verloop onder deze functionarissen. De ervaring van sommige pvp’en is dat de klachtenfunctionaris niet altijd op de hoogte is van de wetgeving en soms ook niet goed weet hoe een klacht op te pakken. Dat werkt vertragend en maakt dat het vaak lange procedures zijn, langer dan wenselijk voor de cliënt. Het maakt het klachtproces soms bureaucratischer en complexer dan het voorheen was. Voor cliënten is het soms moeilijker geworden om te klagen, dat heeft directe invloed op hun rechtspositie.

Voorbereiding op de Wvggz

In 2017 kwam de langverwachte Wet verplichte ggz (Wvggz) in zicht nadat deze werd aangenomen door de Tweede Kamer. Wanneer de Wvggz wordt ingevoerd in 2020 heeft dat effect op de rechtspositie van cliënten. Daardoor heeft de wet ook rechtstreeks impact op de uitvoering van de rol en taak van de pvp. De stichting PVP krijgt er andere taken bij, die op andere plaatsen, en mogelijk op andere tijden zullen worden uitgevoerd.

In het jaarverslag leest u hoe de Stichting PVP in 2017 alle zeilen heeft bijgezet om in 2020 goed aan de start te kunnen verschijnen, door de impact van de veranderingen te vertalen in de huidige werkprocessen en organisatie.

Eén ding staat vast; ondanks de veranderingen die op de stichting en haar werknemers afkomen, zullen de pijlers van het pvp-werk niet veranderen. De Stichting PVP blijft cliënten in de ggz die mogelijk met dwang worden geconfronteerd, onafhankelijk, laagdrempelig, partijdig, en ontvankelijk ondersteunen bij het handhaven van hun rechten.

Hier leest u ons jaarverslag in een bladerbare versie of in een printbare versie.

De Stichting PVP streeft naar het optimaal handhaven van de rechtspositie van cliënten en wil zaken die voor verbetering vatbaar zijn of waar we ons zorgen over maken onder de aandacht brengen.

Stichting PVP

De Stichting PVP ondersteunt cliënten binnen de ggz bij het realiseren van hun rechten. Cliënten kunnen bij een patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) terecht met klachten en vragen over alles wat samenhangt met opname, verblijf, behandeling en bejegening binnen de ggz-instelling. De pvp is onafhankelijk en staat aan de kant van de cliënt. Onze ondersteuning bieden wij aan in de instelling, via de Helpdesk-pvp en op www.pvp.nl.

Daarnaast leiden wij pvp’en op, geven wij voorlichting over cliëntenrechten, melden en signaleren pvp’en situaties die afbreuk doen aan rechten van cliënten, publiceren we artikelen en een PVP-krant en denken mee over juridische ontwikkelingen.

Bron: persbericht

Dit bericht is 11143 keer gelezen.