25 december 2019 – Het rapport Freedom First! dat ervoor pleit dat de gzz de rechten van haar cliënten waarborgt, is nu ook in het Tsjechisch verschenen.
Housing first? Freedom First! is een uitroep van een psychiater uit Triëst. De uitspraak was reden om in 2015 een rapport over de wijkpsychiatrie in deze stad de titel Freedom First mee te geven. De psychiater maakte met haar uitroep duidelijk dat voor haar een goede ggz niet alleen gaat over het opzetten van mooie projecten zoals Housing First, maar dat de basis is dat de ggz de rechten van haar cliënten moet waarborgen: vrijheid als mensenrecht.
Het is daarom mooi dat op de dag van de mensenrechten, afgelopen woensdag 10 december, de Tsjechische versie van dit rapport werd gepresenteerd in Praag. Tsjechië staat voor de uitdaging om de ggz zorg te verplaatsen van het ziekenhuis naar de wijk. Maar hoe doe je dat? De medewerkers van de Praagse organisatie voor beschermd wonen, Fokus Praha vonden Freedom First zo inspirerend, dat zij de publicatie in hun eigen taal willen verspreiden onder professionals en ervaringsdeskundigen en andere betrokkenen in Tsjechië.
GGZ met aandacht voor mensenrechten
Christien Muusse en Sonja van Rooijen, onderzoekers van het Trimbos-instituut en auteurs van Freedom First gingen in 2014 naar Triëst om te leren van de ervaringen met 40 jaar ggz in de wijk in deze stad. Ze zagen een systeem waarin anders wordt gewerkt, bijvoorbeeld zonder afzondering en met een minimum aan dwang, maar ook zonder specialistische zorg. Maar wat vooral opviel was dat er in de dagelijkse praktijk een continu proces was van reflectie op de waarden die op het spel staan als je werkt in de ggz, zoals de aandacht voor mensenrechten.
Het onderzoek leverde inspiratie op voor het Nederlandse proces van ambulantisering. In Utrecht is er bijvoorbeeld gekeken naar de uitkomsten van het rapport in het opstellen van het plan ’volwaardig burgerschap’ dat de blauwdruk leverde voor het huidige Gebiedsteam ggz. Zorgpartners zoals Lister en Altrecht werken samen in teams in de wijk. Het idee hierbij was niet om het ‘Triëst model’ te kopiëren -dat zou ook niet mogelijk zijn vanwege de andere context, cultuur en financiering, -maar wel om te leren van de contrasten met de Nederlandse praktijk en de nieuwe perspectieven die dat biedt.
Internationale samenwerking van belang
Dat het rapport nu in het Tsjechisch is vertaald is daarom een mooie zet: het laat zien hoe belangrijk internationale samenwerking is. Ook in het vormgeven en samen leren over hoe deinstitutionalisering vorm kan krijgen. Niet door elkaar de maat te nemen of te kopiëren, maar wel door elkaar te inspireren en nieuwe perspectieven te bieden.
Het boek is ontvangst genomen door Jan Berndsen, lid van de raad van bestuur van Lister. Lister was destijds een van de initiatiefnemers en financiers van het onderzoek Freedom First. Samen met Lister wordt er nu gewerkt aan een vervolgonderzoek, over wijkgerichte psychiatrie waarin de situatie in Utrecht met Triëst wordt vergeleken. In de tussentijd wordt Freedom First ook in de Japanse taal uitgebracht.
Freedom First
Bron: trimbos.nl
Dit bericht is 4566 keer gelezen.
