17 mei 2016 – Elektroshocks en insulinekuren, de eerste psychofarmaca, arbeidstherapie en creatieve therapie, de antipsychiatrie en de ommekeer in de psychiatrische instellingen in de jaren tachtig. Johan Oosterbaan (83) en Cas Manshanden (80) hebben het allemaal meegemaakt. Twee ervaren, gepensioneerde verpleegkundigen die hun leven lang in de psychiatrie hebben gewerkt. Ze vertellen er over in de film Opgenomen, een ‘oral history’-film over de geschiedenis van de naoorlogse instituutspsychiatrie, die tijdens de Nationale Museumweek in première ging in museum het Dolhuys in Haarlem.  

Het psychiatrische ziekenhuis oude stijl bestaat niet meer. In de jaren tachtig en negentig werden bijna alle grote inrichtingen gesloten. Patiënten keerden terug in de maatschappij en de oude instellingen gingen op de schop. De instituten met honderden patiënten zijn geschiedenis geworden. Zoals de voormalige Willibrordusstichting in Heiloo uit 1929. Voor zijn tijd een moderne inrichting waar een breed scala van patiënten met psychische problemen of verstandelijke beperkingen was opgenomen en waar de eerste experimenten in Nederland plaatsvonden met shocktherapieën en met psychotherapie.

De behandelaars en verplegers van toen leven niet meer of zijn al lang met pensioen. Mensen als Cas Manshanden en Johan Oosterbaan, die van de jaren vijftig tot in de jaren negentig actief waren in diverse functies en op verschillende afdelingen van Willibrord. Na hun pensionnering begonnen ze een nieuw leven als schatbewaarder en rondleider in de kelders van Museum Willibrord in Heiloo.

In de film ‘Opgenomen’ maken zij een wandeling door het verleden en vertellen aan de hand van unieke oude filmbeelden, foto’s en objecten over de psychiatrie van vroeger. Over de bewoners en de verplegers van toen. Over oude, inmiddels vergeten behandelvormen en over omstreden therapieën als ECT en castratie. Over het economisch belang van arbeidstherapie en over de revolutionaire veranderingen in de jaren tachtig. De jaren van democratisering en decentralisatie, toen de oude instellingen een voor een werden gesloten om plaats te maken voor de meer ambulante geestelijke gezondheidszorg van nu.

OPGENOMEN. psychiatrie zoals het vroeger was. Productie: BDS mediaprojecten, Haarlem. Samenstelling en regie: Henk Maurits. Camera en montage: Machiel Amorison, 2016, 40 min. Te koop in museumwinkel Het Dolhuys. Ook te bestellen via mediatheek@hetdolhuys.nl. Prijs dvd € 14,95.

Bron: nvvp.net

Dit bericht is 7963 keer gelezen.