19 augustus 2019 – In Enkhuizen gaan ervaringsdeskundigen op huisbezoek bij huurders van Welwonen die kampen met psychiatrische problemen. Door contact van mens tot mens willen ze het isolement van deze bewoners verminderen en incidenten helpen voorkomen.
Binnen het project Leren & participeren in de wijk: een sluitende aanpak voor verwarde personenbouwen vrijwilligers met ervaringskennis in de ggz samen met de woonmaatschappelijk werker aan een nieuwe methodiek: ‘wijkhulpverlening aan bewoners met verward gedrag’. Het doel van de huisbezoeken is vooral dat bewoners rustiger worden en een bepaalde stabiliteit kunnen vinden, doordat ze merken dat er iemand om ze geeft.
Inzet ervaringsdeskundigen
De ambitie was om te werken met 5 ervaringsdeskundigen. Er was echter enig verloop onder hen, omdat er veel op ze afkomt. ‘De eerste keer aanbellen is heel spannend’, weet Monique van der Heijde, woonmaatschappelijk werker. ‘Dat doen ze alleen, want het heeft teveel impact als er 2 mensen voor de deur staan. Maar ik ben altijd in de buurt.’
Voor Kees van der Pijl, ervaringsdeskundige en beleidsmedewerker bij RCO de Hoofdzaak is solidariteit zijn belangrijkste drijfveer. Zelf heeft hij een groot isolement ervaren, toen hij als 13-jarige zijn eerste depressie kreeg. De hel, noemt hij dat. Niet alleen vanwege de ziekte zelf, maar ook vanwege het zelfstigma, de schaamte en het gevoel dat hij er niet bij hoorde, omdat hij ‘anders’ was. Dat wil hij anderen besparen. Hij vond het een grote stap om naar buiten te treden met zijn psychische kwetsbaarheid. ‘Tegelijk heeft het een emancipatorische werking, want ik kan laten zien: ik hoor erbij en heb anderen iets te bieden.’
Presentiebenadering
De ervaringsdeskundigen werken volgens de presentiebenadering van Andries Baart. Van der Pijl geeft hierin een cursus bij De Hoofdzaak, net als in herstelondersteuning vanuit ervaringsdeskundig perspectief. Daarbij leren mensen hun ervaringskennis goed inzetten. ‘Belangrijk is om een ander niet te willen redden’, licht Van der Pijl toe. ‘We oefenen hoe het is om gelijkwaardig contact te hebben en hoe je kunt leren om het verdriet van de ander uit te houden, zonder dat het te sterk mee vibreert met je eigen emoties.’
Evaluatie en reflectie
Van der Heijde bespreekt na hoe de ervaringsdeskundigen de bezoeken ervaren hebben en of er voor henzelf triggers waren. Na ieder bezoek wordt geëvalueerd en gereflecteerd aan de hand van logboekjes met 5 vragen, zoals: wat kan ik bijdragen als ervaringsdeskundige in deze situatie? De antwoorden helpen bij het verder ontwikkelen van de methodiek.
Ervaringen tot nu toe
De ervaringen in het eerste jaar zijn over het algemeen positief. Er zijn mooie contacten ontstaan, maar er waren ook heftige momenten, vertelt Van der Heijde. ‘Zo wist een ervaringsdeskundige contact te leggen met iemand met wie dat eerder nooit lukte, maar diegene had grote stemmingswisselingen en bedreigde de ervaringsdeskundige telefonisch met de dood. Dat kwam hard binnen.’ Onderdeel van het project is daarom ook het intensiveren van de samenwerking met de zorg- en- veiligheidspartijen in Enkhuizen. Hierover komen dit najaar enkele kleinschalige werkconferenties.
Betrekken van familie
Ook familieleden van mensen met psychiatrische problemen gaan een rol spelen in het project. Over hoe dit precies vorm zal krijgen, wordt nog gesproken.
Woonmaatschappelijk werker Van der Heijde betrekt ook de omgeving van de bewoners bij het project. Ze heeft al contact gezocht met winkels en een kapper en gaat regelmatig met wijkbewoners in gesprek, om de tolerantie te vergroten. ‘Buurtgenoten kunnen problemen vroeg signaleren en zo bijdragen aan preventie. Maar als iemand een signaal afgeeft, moet er ook actie volgen. Dat blijft nu nog vaak hangen, of duurt te lang. Hierover gaan we met partijen om de tafel.’
Leren & participeren in de wijk in Enkhuizen
De gemeente Enkhuizen wilde zo’n 4 jaar geleden de zorg voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening verbeteren. Aanleiding waren enkele incidenten. Na overleg met alle zorgpartijen werd gekozen voor een klein en concreet project in de wijk, waarin ervaringsdeskundigen een rol zouden spelen, vertelt projectleider Sjaak Boon. ‘We wilden niet blijven praten, maar al doende leren van de praktijk.’
Het project begon in één wijk (Oranjestraat), maar is inmiddels uitgebreid naar heel Enkhuizen. Via Welwonen zijn 24 huishoudens gekozen waar ervaringsdeskundigen langsgaan. Sinds september is in een probleemwijk een inlooppunt opgezet waar een activiteitenbegeleider werkt. Doel is vroegsignalering en participatie. Er komen ongeveer 35 bezoekers met (onder meer) psychische problemen en professionals maken er afspraken met cliënten. Komende september is er een cursus ‘Mental Health First Aid’ van 4 dagdelen voor welzijnswerkers en vrijwilligers.
Er is een tussenrapportage gemaakt en onlangs was een delegatie van ZonMw op werkbezoek. De 2-jarige ZonMw-subsidie loopt tot 1 maart 2020.
Bron: zonmw.nl
Dit bericht is 2506 keer gelezen.
