15 september 2016 – De politie stopt vanaf 1 januari 2017 met de opvang van verwarde personen die geen strafbaar feit hebben gepleegd, en gaat ze ook niet meer vervoeren. Althans, dat zei de korpschef van Amsterdam Pieter-Jaap Aalbersberg afgelopen zondag in de uitzending van De Monitor. Maar minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) fluit hem nu terug. De politie zal ook ná 1 januari verwarde personen opvangen en vervoeren zolang de GGZ die taak nog niet kan overnemen, aldus de minister tijdens het mondeling vragenuurtje gisteren.

Sinds de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg neemt het aantal incidenten met verwarde mensen toe. In 2015 kwamen er ruim 65.000 bij de politie binnen, een stijging van 65% ten opzichte van vijf jaar geleden. Het is volgens de politie echter niet menswaardig om mensen die geestelijk verward zijn te vervoeren in een politiebusje en op te vangen in een politiecel, totdat er een arts langs komt om hen te beoordelen. ‘Dat is niet humaan en bovendien hebben wij ook niet de juridisch basis om deze mensen op te pakken als ze geen strafrechtelijk feit hebben gepleegd,’ aldus Aalbersberg in onze uitzending afgelopen zondag. De politie stopt daarom vanaf 1 januari 2017 met de opvang en vervoer van verwarde personen die geen strafbaar feit hebben gepleegd.

Maar de geestelijke gezondheidszorg is nog niet klaar om deze taak van de politie over te nemen, blijkt uit een schriftelijke reactie van minister Schippers van Volksgezondheid op onze uitzending. ‘Tussen politie, ambulancezorg en ggz-aanbieders maar ook met andere partijen zullen goede afspraken moeten worden gemaakt zodat personen met verward gedrag in 2017 niet tussen wal en schip zullen vallen. De gemeente heeft hierbij de regie.’ Reden voor de Kamer om minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie te bevragen tijdens het mondeling vragenuurtje.

Mondeling vragenuurtje

‘Stel je voor, een verwarde man staat midden op het kruispunt te schreeuwen. Het is een redelijk stevig persoon. Niemand weet raad met de situatie. Omstanders worden bang, auto’s rijden er omheen. En na 1 januari rukt de politie daar niet meer voor uit in Nederland,’ opende Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) het vragenuurtje. Wie moet het dan doen? ‘Met het stellen van mijn vragen heb ik tot doel de toezegging van de minister te krijgen dat in zo’n geval als geschetst het niet zo is dat de politie er niet naartoe gaat.’

En die toezegging krijgt ze. De politie zal ook ná 1 januari 2017 verwarde personen opvangen en vervoeren als dat nodig is, aldus minister Van der Steur. ‘Vanzelfsprekend zullen de verwarde personen niet tussen wal en schip vallen. Er zal gehandeld worden zoals mevrouw Van Tongeren voorstelt en zoals we hebben afgesproken. Daar waar die overdracht kan plaatsvinden, zal die plaatsvinden. In andere gevallen zal de politie eventueel — dat wil zeggen: liever niet, maar als het niet anders kan — die rol nog tijdelijk vervullen.’

Uiteraard hebben we Pieter-Jaap Aalbersberg gevraagd wat hij ervan vindt dat deze taak alsnog op het bordje van de politie komt te liggen. Ook hebben we minister Van der Steur gevraagd hoe hij deze inzet van politie wil verantwoorden naar de Kamer, gezien Aalbersberg stelt dat ze feitelijk geen aanhoudingsgrond hebben om iemand te vervoeren en vast te houden als die geen strafbaar feit heeft begaan. Als we de reacties hebben ontvangen, lees je daar natuurlijk meer over in ons dossier ‘verwarde mensen’. Heb je een tip voor ons, meld het dan via demonitor@kro-ncrv.nl.