15 mei 2020 – De komende vier jaar gaan de Universiteit Utrecht en OsloMet University samen onderzoek doen naar duurzame banen in het midden- en kleinbedrijf (MKB) voor kwetsbare mensen. Welke maatregelen, hulp en ondersteuning hebben werkgevers nodig om mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking werk te kunnen bieden?

De vergelijking tussen de Noorse en Nederlandse omstandigheden moet tot concrete adviezen leiden die bijdragen aan het toegankelijker worden van het MKB voor mensen met een arbeidsbeperking, en is met name gericht op de werkgevers.

‘Het is niet alleen een kwestie van motivatie,’ zegt onderzoeker Rik van Berkel. ‘We weten dat veel werkgevers echt wel willen, maar vaak geen idee hebben hoe ze het aan moeten pakken.’ Met het door de Noorse overheid gefinancierde onderzoeksproject ENGAGE is een bedrag van 1,2 miljoen euro gemoeid.

‘In het Nederlandse beleid voor het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking is nog weinig aandacht geweest voor de rol van de werkgevers,’ zegt onderzoeker Rik van Berkel. ‘Terwijl het de werkgevers zijn die deze mensen aan moeten nemen. En naarmate de groep mensen om wie het gaat een steeds grotere arbeidsbeperking heeft, wordt de rol van die werkgevers ook steeds groter. Ze moeten steeds beter nadenken over hun vacatures en weten soms niet wat voor soort banen er gecreëerd moeten worden. Dat zie je in veel landen gebeuren. Daarom willen we onderzoeken hoe we hen kunnen helpen – om toegankelijker te worden voor mensen met een arbeidsbeperking.’

MEESTE WERKGELEGENHEID IN HET MKB
In het ENGAGE-project kijken de onderzoekers nadrukkelijk naar midden- en kleinbedrijf (MKB). ‘Grote organisaties krijgen vaak de meeste aandacht, zowel in het beleid als bijvoorbeeld in het HRM-onderzoek, terwijl de meeste werkgelegenheid juist in het MKB te vinden is,’ legt Rik van Berkel uit. ‘In sommige opzichten zouden ze het lastiger kunnen hebben, bijvoorbeeld omdat ze vaak geen professionele HR-afdeling hebben (en ‘de baas dat tussendoor doet’). Tegelijkertijd zien we ook dat als een MKB-bedrijf eenmaal iets wil, dat het dan veel makkelijker om te organiseren is dan in een hele grote organisatie. Het MKB heeft dus misschien speciale noden, maar is aan de andere kant misschien ook sneller in beweging te brengen.’

Ieder land kent weer net iets ander beleid. Het internationaal vergelijkende onderzoek naar de verschillen en overeenkomsten moet inzicht geven in wat, gegeven de context, het beste werkt.

‘In Nederland hebben we de Banenafspraak. Daarin hebben de overheid en werkgevers met elkaar afgesproken dat ze tot 2026, 125.000 banen gaan creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Daar horen jaarlijkse targets bij en dreigen sancties als die doelen niet gehaald worden,’ zegt de Utrechtse onderzoeker. ‘In Noorwegen gaat men daar veel vrijblijvender mee om. Wat werkt beter? Is het in de Noorse benadering moeilijker om werkgevers te motiveren of juist niet? Dat soort vragen gaan we proberen te beantwoorden.

Er zijn vast bedrijven die een stok achter de deur nodig hebben, maar je ziet bijvoorbeeld in Nederland ook bedrijven die zeggen: “we willen best, maar behandel ons niet meteen als cowboys door met quota te zwaaien en met sancties te dreigen. Geef ons eerst eens de kans om te ontdekken hoe we dit überhaupt moeten doen.”

De eerste stap is vaak groot. Als ook andere bedrijven eenmaal ervaring hebben met deze werknemers, wordt het misschien ‘normaler’ om onder de groep kwetsbare mensen te zoeken als je naar medewerkers voor je bedrijf op zoek bent.
Rik van Berkel

MOTIVATIE EN SUCCESFACTOREN
‘Het is dus niet alleen een kwestie van motivatie,’ benadrukt Van Berkel. ‘We weten uit onderzoek dat veel werkgevers echt wel willen maar vaak geen idee hebben hoe ze het aan moeten pakken. Daar kunnen de uitvoerders van het beleid hen bij ondersteunen. We gaan dus ook nadrukkelijk kijken naar de uitvoerders van het overheidsbeleid – in Nederland de sociale diensten en het UWV – omdat zij de bedrijven moeten ondersteunen. Wat kunnen zij doen om het de werkgevers makkelijker te maken deze mensen aan te nemen?’

Voor ENGAGE gaan de onderzoekers In ieder geval kijken in organisaties die al met deze groep mensen werken: wat doen zij en wat zijn hun succesfactoren? Daarin speelt ook de specifieke context van die MKB-bedrijven een rol: het overheidsbeleid, de markt en bijvoorbeeld de specifieke groep medewerkers die ze in dienst hebben.

‘De eerste stap is vaak groot. Als ook andere bedrijven eenmaal ervaring hebben met deze werknemers, wordt het misschien ‘normaler’ om onder de groep kwetsbare mensen te zoeken als je naar medewerkers voor je bedrijf op zoek bent.’

EXTRA UITDAGING: DE CORONACRISIS
Als gevolg van de uitbraak van corona (COVID-19) is het MKB zowel in Nederland als in Noorwegen behoorlijk geraakt. Wat zijn daarvan de gevolgen voor de arbeidsmarktpositie van mensen met een arbeidsbeperking? Van Berkel durft het nog niet te zeggen: ‘Zijn mensen hun baan kwijtgeraakt, worden er nog wel nieuwe mensen aangenomen? En wat zegt de crisis over de duurzaamheid van de banen die worden gecreëerd, het zijn voor de hand liggende vragen. We gaan ze zeker een plek in het onderzoek geven.’

ONDERZOEKSTEAM
Het onderzoeksteam gaat per 1 september 2020 van start. In Nederland gebeurt dat onder leiding van Rik van Berkel (Universiteit Utrecht, departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap) en in Noorwegen onder leiding van Eric Breit (OSLO Met, Work Research Institute).

Bron: uu.nl

Dit bericht is 4518 keer gelezen.