19 mei 2017 – De net gepubliceerde Generieke module Ziekenhuispsychiatrie vervult de wens om de kwaliteit te verbeteren voor alle patiënten die naast hun lichamelijke aandoening een psychiatrische stoornis of gedragsprobleem hebben. Dat zijn er veel: bij ten minste 25% van de klinisch opgenomen patiënten is dit het geval. Zorgprofessionals, patiënten en naasten hebben in de generieke module gezamenlijk vastgelegd waar deze zorg aan moet voldoen.

Zes aandachtspunten bij de generieke  module ziekenhuispsychiatrie;

1. Negatieve patiëntervaringen vormen waardevolle inbreng

Bij de ontwikkeling van de module kreeg de inbreng van patiënten en naasten veel gewicht. Hun ervaringen met de psychiatrische zorg in ziekenhuizen werd verzameld. Zij onderstreepten de noodzaak voor kwaliteitsverbetering op het gebied van continuïteit, bejegening, shared decision making en tijdigheid van (spoed)zorg. De inbreng van patiënten hielp bij het bepalen van de focus voor de module. Een van de werkgroepleden, Irene Post, belandde op de SEH met psychiatrische problematiek en kreeg daar te maken met vooroordelen, stigma en onwetendheid: “Mijn grote wens is dat de Generieke module Ziekenhuispsychiatrie een einde maakt aan dit soort praktijken!”

2. Goede psychiatrische zorg in het ziekenhuis gaat uit van deze waarden

Goede ziekenhuispsychiatrische zorg behoort uit te gaan van zeven waarden die na literatuuronderzoek door patiënten, professionals en verzekeraars zijn geprioriteerd. Vanuit deze waarden beschrijft de module concrete inhoudelijke en organisatorische aspecten die algemeen moeten gelden voor de psychiatrische zorg in ziekenhuizen:

• Zelfstandig functioneren en kwaliteit van leven
• Gezamenlijke regievoering door patiënt en behandelaars
• Continuïteit en ketenzorg
• Destigmatisering door verspreiding van kennis en vaardigheden
• Goede samenwerking tussen disciplines: integratie van zorgverlening
• Vroege opsporing en tijdige zorgverlening
• Bereikbaarheid en beschikbaarheid van behandelfaciliteiten

3. Destigmatisering door verspreiding van kennis en vaardigheden

Stigma is een belangrijk aandachtspunt voor ziekenhuizen. Met name op SEH’s is soms weinig ervaring, begrip of kennis over psychiatrische aandoeningen. Het komt voor dat de psychiatrische zorgvraag minder serieus wordt genomen dan de somatische aandoening of zelfs helemaal niet. De verandering in attitude die nodig is bij ziekenhuispersoneel, wordt in deze module geconcretiseerd. Psychiaters in het ziekenhuis nemen verantwoordelijkheid voor dit thema, door scholing van niet-psychiatrisch opgeleide professionals op de SEH. Ten tweede definieert deze module wat de minimale bereikbaarheid en beschikbaarheid van psychiaters in de ziekenhuizen is. Tot slot draagt ook de uitwerking van de waarden continuïteit en ketenzorg bij aan verdere integratie van zorg rond deze patiëntencategorie.

4. Maak shared decision making expliciet

Patiënten met zowel een lichamelijke als psychiatrische aandoening hebben te maken met verschillende afdelingen en behandelaars. Soms wisselen zij meerdere keren van afdeling of behandelaar. Vanuit kwaliteitsperspectief (denk bijvoorbeeld aan het aantal overdrachtsmomenten) is het beter om de behandeling zoveel mogelijk bij dezelfde (hoofd)behandelaar af te maken. Dat is ook de nadrukkelijke voorkeur van patiënten. Behandelbeslissingen worden genomen in samenwerking met de patiënt en diens naasten. De bedoeling is, door het bieden van op de patiënt afgestemde informatie, van een initiële voorkeur naar een geïnformeerde keuze te komen. In dit kader is het van belang dat elke afdeling een plan maakt hoe shared decision making structureel wordt ingebed in het zorgproces. Hoe worden de patiënt en diens continu geïnformeerd en betrokken bij behandelingen en behandelopties? Wat heeft de patiënt nodig om binnen haar of zijn mogelijkheden regie te houden? Is er continuïteit in de behandelingen? Dit soort zaken komen in de generieke module aan de orde.

5. Verleen tijdig psychiatrische zorg

Vooral op SEH’s duurt het vaak te lang voordat patiënten een psychiatrische zorgverlener te zien krijgen. Dit is niet goed voor patiënten, de beeldvorming rond hun problematiek en de relatie van psychiaters met collegae in het ziekenhuis. In afstemming met de Generieke module Acute psychiatrie, schrijft de Generieke module Ziekenhuispsychiatrie een maximale wachttijd voor, namelijk 30 minuten. Ziekenhuispsychiatrie wordt daarmee gelijkgesteld aan elk ander specialisme binnen een ziekenhuis. Omdat de module uitgebreid de indicatie voor psychiatrische zorg beschrijft, is deze ook van waarde voor andere zorgprofessionals in ziekenhuizen, bijvoorbeeld voor geriaters en neurologen.

6. Kwetsbare zorg vraagt om kwaliteitsstandaard

De module richt zich op patiënten op alle somatische afdelingen in ziekenhuizen met een psychiatrische stoornis of gedragsprobleem. Deze patiënten komen veel voor (circa 25%) en hebben regelmatig gelijktijdige en geïntegreerde somatische en psychiatrische zorg nodig. Het is een complexe en kwetsbare groep patiënten, die veel verschillende hulpverleners ontmoeten met frequent gevoelige overdrachtsmomenten. Deze module voldoet aan de wens om voor dit vakgebied kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen, onder andere voortbouwend op de richtlijn Consultatieve Psychiatrie (Pdf) en de Veldnormen Medisch Psychiatrische Units.

Tekst: NKO in samenwerking met drs. Maarten A. van Schijndel (psychiater, projectleider)

• Lees de persoonlijke ervaring van Irene Post: ‘Mevrouw schaamde zich dood’
• De Generieke module Ziekenhuispsychiatrie is gepubliceerd onder Standaarden

Bron: kwaliteitsontwikkelingggz.nl

Dit bericht is 6666 keer gelezen.