11 januari 2017 – Alie Weerman gaf afgelopen jaar bij Astare  de lezing ‘Ervaringsdeskundige óf zorgprofessional. Een onnodige scheiding.” Alie Weerman is, naast docente bij de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) aan Hogeschool Windesheim, een belangrijke voorvechter van de erkenning van ervaringsdeskundigheid. Ze promoveerde vorig jaar aan de Vrije Universiteit Amsterdam met haar onderzoek naar ervaringsdeskundige zorg- en dienstverleners. Haar promotie ziet ze als een legitimering van ervaringsdeskundigheid als belangrijke extra kennisbron in het sociaal werk en de sociale opleidingen.

Ervaringsdeskundigheid heeft zich losgemaakt van de andere professionele rollen. De rol van ervaringsdeskundige, de rol van wetenschapper en de rol van professionele hulpverlener. In de praktijk zijn deze verschillenden soorten van kennis gesplitst over meerdere personen en rollen. En dit gaat ten koste van de ervaringsdeskundigheid volgens Weerman. Een aparte rol als ervaringsdeskundige vind ze geen goed idee. ‘Waarom zouden deze rollen niet in 1 persoon aanwezig kunnen zijn, in meer of mindere mate. Je kan ook onderzoeker zijn én ggz psycholoog én zelf een opname hebben gehad.’

De ggz kan volgens Weerman niet zonder ervaringsdeskundigheid. ‘Het breekt de zorg van binnen uit open het verzacht de schaamte en de stigma. Als je ervaringskennis niet de ruimte geeft als derde bron van kennis stagneert het en kan het cliënten niet helpen.’

De weg naar ervaringsdeskundigheid begint bij het hebben van ervaringen met beperking en herstel. Het gaat dan om ervaringen met ontwrichting, waarmee je aan de grenzen van het bestaan zit. Ontwrichting waarbij je recht hebt op (betaalde)hulp van de samenleving. Om deze ervaringen gaat het. Op het moment dat je over deze ervaringen gaat nadenken wordt het ervaringskennis. Deze kennis kan je dan nog niet gelijk inzetten om anderen te helpen. ‘Als jij elke keer overstuur raakt om je eigen ervaringen dan gaat het niet meer over de cliënt en heeft hij/zij er niets aan’, aldus Weerman. ‘Wanneer je controle kan houden en de kennis toe kan passen op een manier waarop het de cliënt helpt, dan hebben we het over ervaringsdeskundigheid. En kan je als ervaringsdeskundige de kennis gebruiken in allerlei rollen.’

Ervaringsdeskundigheid integreren in de ggz betekent volgens Weerman een aantal dingen:

• De professionele rol wordt creatiever en persoonlijker uitgeoefend en ingevuld.
• Een correctie op het technisch instrumenteel handelen zoals de protocollen.
• Erkennen van kennis van cliënten en patiënten. Als je ervaringskennis van professionals erkent, geef je ook cliënten die erkenning. Zo krijg je gelijkwaardiger contact met cliënten.
• Een betere aansluiting bij bestaansvragen en vragen rondom identiteit en zingeving.
• Een verzachting van schaamte en een vermindering van stigma , minder wij-zij denken.

Weerman sluit haar lezing af met een quote:  Persoon en professional scheiden leidt tot slechte hulpverlening. Ervaringsdeskundigheid moet in vele rollen en op vele posities ingezet worden, ook door hulpverleners om de zorg van binnenuit menswaardiger te maken.

Dit bericht is 6273 keer gelezen.