Ervaringsdeskundigen als interne innovators

Facebooktwitterlinkedinmail

Ervaring_640x360

30 mei 2016 – Als leidinggevende kreeg Jos Visser bij RIBW Arnhem & Veluwe Vallei het afgelopen jaar voor het eerst te maken met ervaringsdeskundigen op de werkvloer. Zijn aanvankelijke twijfel over hoe de persoonlijke ervaring van deze medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg nuttig in te zetten, maakte al snel plaats voor enthousiasme. “Ervaringsdeskundigen zijn voor mij medewerkers als alle anderen, maar met een scherp oog voor blinde vlekken in de organisatie. Doe daar je voordeel mee.”

RIBW Arnhem & Veluwe Vallei begeleidt mensen met een psychiatrische aandoening en psychosociale problemen bij werk, wonen en leven. In het noordwestelijke deel van Arnhem stuurt Jos Visser vijftig medewerkers aan die samen 250 cliënten onder hun hoede hebben. Inmiddels een vaste waarde in dat team zijn twee medewerkers die voorheen zelf cliënt waren, maar hun eigen ervaringen en deskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg nu als plus inzetten in hun werk om lotgenoten te begeleiden.

“Onze ervaringsdeskundige medewerkers doen hetzelfde werk als alle andere begeleiders in ons team. Ze hebben hun eigen cases en cliënten, ze krijgen geen speciale behandeling en niemand die ze anders bejegent. Gewoon collega’s dus. Anders is wel dat we ze tijd en ruimte geven om hun meerwaarde te tonen vanuit hun achtergrond waarin ze zelf met psychische problemen te kampen hadden. Cliënten voelen zich soms veiliger om zich uit te spreken bij iemand die hun problemen zelf ook heeft ervaren. Dat geeft een wij-gevoel, alsof je supporters van dezelfde club bent. Aan de vakkundigheid van hun reguliere begeleiders ligt dat niet. Die vragen de ervaringsdeskundigen er juist bij om een doorbraak te creëren. Zij kunnen het verschil maken. Ik zie dat als pure winst in ons werk.”

Wegbereiders

In de (geestelijke) gezondheidszorg wordt het nieuwe beroep van ervaringsdeskundige inmiddels een bekender fenomeen. Het bedrijfsleven en overheden blijven daarin nog achter, ondanks de toekomstige verplichting uit de Participatiewet om herintredende medewerkers met onder meer een psychische achtergrond in dienst te nemen. Ervaringsdeskundigen kunnen daarvoor wat betreft Visser als wegbereiders worden gezien. RIBW Arnhem & Veluwe Vallei speelt daar zelf ook op in met de opleiding Howie the Harp™ die zij twee jaar geleden in Arnhem startte. Het is een concept dat al jaren een succes is in Amerika en door Pameijer naar Nederland werd gehaald. De eerste vestiging opende vijf jaar geleden in Rotterdam. Tijdens de opleiding werken studenten aan hun verdere herstel en leren ze hoe zij hun ervaring met psychische klachten als kracht kunnen inzetten in organisaties.

Visser: “We moeten ervan af om ex-cliënten in de psychiatrie te zien als mensen die gek geworden zijn. Ieder mens, elke werknemer in elke organisatie, heeft oncontroleerbare eigenschappen die soms uit het lood gaan hangen. Angsten, tics, veel roken. Het zijn allemaal voorbeelden daarvan. Pas als iemand daardoor tijdelijk uitvalt, gaan we het psychiatrie noemen. Decennia lang hebben we deze mensen uitgesloten van het werkveld en ze in een separate maatschappij behandeld. Nu bewandelen we de omgekeerde route, al kan ik de drempelvrees van bedrijven snappen. Zij zien in eerste instantie risico’s voor hun productiviteit. Ik kan inmiddels stellen dat het tegendeel waar is. Ervaringsdeskundigen die voldoende hersteld zijn om weer maatschappelijk aan de slag te gaan, hebben zichzelf meer dan wie ook onder controle. Ik zou daarom als werkgever denken: die medewerker heeft al veel voor zijn kiezen gehad, die kan goed met zichzelf omgaan.”

Troef

Visser merkt dat ervaringsdeskundigen naast hun ‘normale’ werk binnenkomen met een missie. Een persoonlijke drive om zich uit te spreken over zaken die niet goed voelen of anders kunnen. Bijvoorbeeld in de klantbejegening van organisaties, in de dienstverlening of in publieksfuncties van overheden of corporaties. En ook in het collegiale contact. Door P&O-afdelingen zijn ze volgens Visser goed in te zetten en kunnen ze verzuimbeperkend werken. “Ervaringsdeskundigen hebben extra voelsprieten, kunnen in de huid van een ander kruipen en leggen de vinger heel concreet op de zere plek. Dat is extra kennis en kunde die je binnenhaalt, naast de kwaliteiten die ze als productieve medewerker hebben. Want vergeet niet dat ervaringsdeskundigen vaak ook gewoon een vak hebben geleerd. Ze hebben alleen een extra troef. Zie ervaringsdeskundigen daarom als adviseur of als interne innovator. Elke organisatie kent immers blindgangers en vastlopers. Een alternatieve blik op de zaak werkt heel verhelderend.”

Toegegeven, Visser moest zelf ook eerst wennen aan ervaringsdeskundigen in zijn team. Niet vanwege de persoonlijke achtergrond van zijn medewerkers, meer hoe hij hun kwaliteiten goed tot hun recht kon laten komen. Dat begon met een pilot en mondde uit in een dienstverband. “We hebben er in het team samen over gesproken. Ook voor collega’s was het natuurlijk wennen en speelden er vragen in welke mate ervaringsdeskundigen hun plek zouden innemen. Ik vind dat wij dat in ons werk heel goed hebben ingepast en kan het elke organisatie aanraden die daar ruimte voor heeft of wil maken. Het belangrijkste is dat je er samen voor open staat en de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid gaat zien.” «

Howie the Harp™ is een geregistreerd 
handelsmerk van Community Acces USA. Pameijer is licentiehouder van Howie the Harp™ in de Benelux.

Bron: ondernemersbelang.nl 

Dit bericht is 3271 keer gelezen.

Facebooktwitterlinkedinmail