Ineens zat de vader van Stefan Wendel (36) thuis. En ineens, van de één op de andere dag, was hij een gebroken man. Hij zat met trillende handen en benen op de bank, kon niet meer stil blijven zitten. “De onrust die eerst in zijn hoofd zat, was ook in zijn lijf gaan zitten”, zegt Stefan. “En hij kon het niet langer verbloemen.”

De vader van Stefan was geen prater. “Pas toen hij thuis zat, beseften we hoe slecht het met hem ging. Wat wij ook zeiden, we drongen niet meer tot hem door. Hij had hulp nodig.” Die hulp kwam, in de vorm van medicijnen en gesprekken met GGZ-specialisten. Maar het bleek niet genoeg. Vier maanden nadat hij thuis was komen te zitten, maakte Stefans vader een einde aan zijn leven. “Achteraf denk ik dat hij zich nooit heeft opengesteld voor hulp. En hij schaamde zich denk ik te erg dat dit met hem aan de hand was.”

Onzichtbare ziekte

Schaamte, altijd die schaamte. Dat maakt volgens Saskia Oskam van het Fonds Psychische Gezondheid het taboe rondom psychische problemen zo groot. “Het is nog steeds een onzichtbare ziekte”, zegt ze. Daarom richtte het fonds, samen met Landelijk Platform GGz en hulplijn Korrelatie, een nieuw platform op: MIND. Het is vandaag gelanceerd en moet mensen voorlichten en de belangen behartigen van mensen met psychische problemen, en hun naasten.

Stefan vertelde tijdens de lancering zijn verhaal. Over zijn vader, over gevoelens waar hij mee worstelde, en ook over zijn moeder. “Toen ze mijn vader vond, belde ze mij op. Ik was binnen een paar minuten bij mijn ouderlijk huis en trof mijn moeder aan in de woonkamer. Dat was hartverscheurend, heel heftig. Overal liepen nog hulpverleners rond en ik besefte: het is echt gebeurd.”

‘Blijf praten’

Want ook de zelfdoding van Stefans vader zag niemand aankomen. “Daarom is het zó belangrijk het open te gooien en erover te blijven praten. Met degene die depressief is, maar ook met vrienden, andere gezinsleden. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen.”

In de periode erna kwam Stefan in een moeilijke fase. “Een hele tijd focuste ik me op mijn zusje, dat net een kindje had, op mijn moeder, mijn kinderen, m’n vrouw. Maar ik vergat mezelf een beetje. Misschien vond ik het te confronterend naar mijn eigen verdriet te luisteren.”

Gebroken

Tot hij op een gegeven moment brak. Zijn tranen waren niet meer te stoppen. “Ik was alleen thuis met de kinderen en kon alleen maar huilen. Ik had geen idee wat er me me aan de hand was.” Hij praatte erover, met zijn vrouw en moeder, en kwam op een gegeven moment thuis te zitten omdat het niet meer ging. “Eigenlijk net zoals mijn vader destijds, vier maanden voor zijn dood.”

Toch is Stefan nooit bang geweest dat de geschiedenis zich zou herhalen. “Juist omdat ik dit met mijn vader heb meegemaakt, besefte ik: ik moet meteen actie ondernemen, direct naar de huisarts gaan. En ik wist dat ik me, anders dan mijn vader had gedaan, écht moest openstellen voor de hulpverleners.”

Nu gaat het beter met hem: hij krabbelde op en zet zich nu in voor MIND. “Ik kan weer genieten van dingen en functioneer weer in het normale leven.” Onlangs deed hij zelfs nog mee aan een marathon, waarmee hij geld ophaalde voor het project ‘Help depressie de wereld uit’. “Mensen met een depressie willen niet dood, ze willen een uitweg uit hun psychisch lijden. Daarom is het belangrijk dat er hulp komt, die hulp gun ik iedereen.”